اخلاق اسلامی

اعتدال یا میانه روی چیست؟

اعتدال به معنی میانه روی و رعایت حد وسط در کارهاست، که بهترین شیوه است که فرد مؤمن برای بجا آوردن واجباتی که در رابطه با پروردگار خویش، با نفس خود و با دیگران، بر عهده دارد را می‌‌تواند دنبال نماید.

پیامبر جبه اعتدال در هر چیز سفارش نموده است، جایی که می‌‌فرماید: «القَصْدَ القَصْدَ، تبلغوا (أي الزموا التوسط في تأدية أعمالكم تحققوا ما تريدونه على الوجه الأتم)». [بخاری و احمد] یعنی: «میانه روی میانه روی، تا برسید (یعنی در انجام اعمال‌تان میانه روی پیشه کنید تا به چیزی که می‌‌خواهید به بهترین وجه دست یابید».

اعتدال یا میانه روی یا حد وسط، در هر کاری فضیلتی است پسندیده. رفتاری است که شایسته است مسلمان در زندگی‌اش از هر نظر به آن آراسته گردد، از جمله در عبادت‌هایش، در کارها و خرج و مخارجش، در خورد و نوش و باقی مسائل زندگی.

انسان مسلمان تمام فرایض و نوافلی را که بر عهده دارد بدون آنکه بیش از آنچه می‌‌تواند بر نفس خود تکلیف وارد آرد. پیامبر جدر این زمینه فرموده است: «إِنَّ الدِّينَ يُسْرٌ، وَلَنْ يُشَادَّ الدِّينَ أَحَدٌ إِلاَّ غَلَبَهُ، فَسَدِّدُوا وَقَارِبُوا وَأَبْشِرُوا، وَاسْتَعِينُوا بِالْغَدْوَةِ (سير أول النهار) وَالرَّوْحَةِ (السير بعد الظهيرة) وَشَىْءٍ مِنَ الدُّلْجَةِ(سير آخر النهار)». [بخاری] یعنی: «دین آسان است و کسی آن را سخت نمی‌‌گیرد مگر آنکه او را مغلوب سازد، پس درست کرداری را پیشه نموده و میانه روی نمایید و بشارت دهید و یاری بگیرید از سیر و حرکتی در بامدادان، و حرکتی در پس از نیم روز و اندکی حرکت در آخر شب».

نتیجه اینکه: از بجاآوردن عبادات بگونه‌ای پیوسته و در زمان‌هایی که سرحال و شاداب هستید بهره بگیرید.