اخلاق اسلامی

اهمیت تعاون

تعاون و همیاری از ضروریات زندگی است، چنانچه فرد نمی‌‌تواند به تنهایی از پس تمام دشواری‌های زندگی برآید. پیامبر جمی‌‌فرماید: «مَنْ كَانَ مَعَهُ فَضْلُ ظَهْرٍ فَلْيَعُدْ بِهِ عَلَى مَنْ لاَ ظَهْرَ لَهُ وَمَنْ كَانَ لَهُ فَضْلٌ مِنْ زَادٍ فَلْيَعُدْ بِهِ عَلَى مَنْ لاَ زَادَ لَهُ». [مسلم و ابوداود] یعنی: «آنکه مرکبی اضافه بر حاجتش داشته باشد، باید که آن را به کسی که مرکبی ندارد، صدقه دهد، و آنکه آذوقه‌ی زائدی داشته باشد، باید آن را به کسی که آذوقه و زادی ندارد، صدقه دهد».

آن حضرت جبر همکاری و کمک رساندن به زیردستان و خدمتکاران سفارش بسیار نموده است، به عنوان نمونه می‌‌فرماید: «وَلاَ تُكَلِّفُوهُمْ مَا يَغْلِبُهُمْ، فَإِنْ كَلَّفْتُمُوهُمْ فَأَعِينُوهُمْ». [متفق علیه] یعنی: «و آن‌ها را به چیزی مکلف نکنید که توانائی آن را نداشته باشند و اگر آنان را مأمور کردید، پس همکاری‌شان کنید».

خداوندﻷ بهترین یاری دهندگان می‌‌باشد و انسان مسلمان پیوسته در تمام نمازهایش و در مورد همه‌ی مسائل زندگی از او نصرت و یاری طلبیده و می‌‌گوید: ﴿إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ ٥﴾[الفاتحة: ۵]. یعنی: «[بار الها] تنها تو را مى‏پرستیم و تنها از تو یارى مى‏جوییم».

پروردگار متعال در سرشت تمام مخلوقاتش، حتی در درون ریزترین آن‌ها مانند مورچه‌ها و زنبورها و سایر حشرات، حس تعاون و همیاری را به ودیعه نهاده است. این موجودات در گردآوردن غذا و مقابله با دشمنانشان با هم همیاری داشته و متحد عمل می‌‌نمایند. لذا بدیهی است که انسان، با دارا بودن عقل و اندیشه‌ای که خداوند به او ارزانی داشته و او را بواسطه‌ی آن از سایر موجودات جدا ساخته است، برای دارا بودن چنین خصیصه‌ی پراهمیتی سزاوارتر می‌‌باشد.