اخلاق اسلامی

عزت چیست؟

عزت، سرافرازی و دوری از افتادن در خفت و خواری است. خداوند می‌‌خواهد که ما انسان‌هایی سربلند باشیم و در برابر هیچ انسانی سرفرود نیاوریم. کرنش تنها در برابر خداوند یگانه سزاوار است و بس. مسلمان سربلند از دین و پروردگار خویش است و عزت را در رضا و خوشنودی خداوند جستجو می‌‌کند. گفته‌اند: هر کس عزت را در چیزی جز اطاعت از خداوند جستجو کند، خداوند ذلیلش می‌‌گرداند.

حضرت عمر بن خطابسگفته است: خوار و ذلیل بودیم و خداوند بواسطه‌ی دین اسلام ما را عزت داد. هرکس عزت را در چیزی جز او طلب نماید خداوند خوارش می‌‌سازد. از قدیم گفته‌اند: خواری و ذلت در برابر پروردگار بندگان شرافت و بزرگی است و خفت و خواری در برابر بندگان همان ذلت و خواری است.

گفته‌اند: هر کس عزت در غیر طاعت خداوند طلب نماید، خداوند او را ذلیل می‌‌گرداند.

شاعر به درستی ذلت در برابر بندگان را به مرگ تشبیه کرده و می‌‌گوید:

مـن يَهُنْ يَسْـهُـلِ الهـوان عليـه
ما لجُـرْحٍ بميـِّـــت إِيـــلامُ

معنی شعر «آنکه خواری گزیند، سرشکستگی او را گران نیاید، زخم بر پیکر مرد مرده درد و رنجی نخواهد داشت».

و دیگری گوید:

إذا أنت لم تَعْـرِفْ لنـفسك حقها
هوانًا بها كانت على الناس أهـونــا
فنفسكَ أكرمها وإن ضاق مسكـن
عليك بها فاطلب لنفسك مسكـنــا

معنی شعر: «چون ندانستی منزلت نفس خویشتن را، چه آسان است تا دیگران خوارش بدارند، تو اما بزرگش بدار و گرچه تنگدست باشی، تراست تا بجویی هردم کامروایی‌اش را».