اختلاف درجاتِ گناه بدعت‌گذار از این جهت که بدعت‌اش را پنهان کرده یا آن را آشکار نموده است:
روشن است که زیانِ بدعتی که بدعت‌گذار آن را پنهان نموده تنها محدود به خودش است و متوجه دیگران نمی‌شود. پس بدعت به هر صورتی فرض شود یعنی خواه گناه کبیره باشد، خواه گناه صغیره و خواه مکروه باشد، بر اصل حکمش باقی است و بستگی به این دارد که بدعت گذار آن را آشکار نموده یا پنهان نموده است. اگر آن را آشکار نماید هر چند به سوی آن دعوت نکند، اما این آشکار نمودن وسیله‌ای است برای اقتدا نمودن به آن. به امید خدا بعداً خواهد آمد که وسیله گاهی همچون چیزی است که بدین وسیله تحقق می‌پذیرد یا نزدیک به آن است. پس علاوه بر گناهِ عمل به این بدعت، گناهِ قرار دادن بدعت برای کسانی که به آن اقتدا کنند، دارد. بنابراین به طور قطع گناهِ بدعت‌گذاری که بدعتش را آشکار می‌کند، بزرگ‌تر از گناه بدعت‌گذاری است که بدعت خویش را پنهان می‌کند.
مثال آن، روایتی است که طُرطوشی [۲۴۵]راجع به ذات قیام اللیل در شب پانزدهم ماه شعبان از ابو محمد مقدسی [۲۴۶]نقل کرده است:
وی گوید: «در بیت المقدس این نماز رغائب که در ماه‌های رجب و شعبان خوانده می‌شود، نزد ما نبود. اولین وقتی که این عمل نزد ما ایجاد شد، در سال ۴۴۸ هجری بود. ماجرا از این قرا بود که مردی معروف به این ابی‌حمراء در بیت المقدس پیش ما آمد. وی تلاوت زیبایی داشت. بلند شد و در شب نیمهی شعبان در مسجد الأقصی نماز خواند. کسی پشت سرش تکبیرة الاحرام گفت و نمازش را شروع کرد. سپس نفر سوّم و چهارم به آنان پیوستند. ابن ابی الحمراء نمازش را وقتی به پایان برد که جماعت زیادی پشت سرش نماز خواندند. این کار در مسجد الأقصی پخش شد و این نماز در مسجد الأقصی و خانه‌های مردم منتشر شد و تا به امروز به عنوان روش و سنتی در میان مردم جای گرفته است».
به او گفتم: من تو را دیده ام که به جماعت این نماز را خوانده‌ای؟
گفت: آری، چنین است و از خداوند برای این کار طلب آمرزش می‌نمایم.
[۲۴۵] او محمد بن ولید بن محمد بن خلف، ابوبکر فهری طرطوشی اندلسی، فقیه مالکی مذهب، مقیم اسکندریه می‌باشد. رفیق ابولید باجی بوده و از او کسب علم نموده است. وی به سال ۵۲۰ هجری وفات یافت. [۲۴۶] او عبدالغنی بن عبدالواحد بن علی بن سرور، حافظ ابو محمد مقدسی می‌باشد. وی صاحب تصنیفات مشهوری از جمله «الکمال فی أسماء الّرجال» است. نامبرده به سال ۶۰۰ هجری درگذشت.