ازدواج عمر و امکلثومب در منابع اهل سنت:
۱) سعید بن منصور خراسانی مکی (م ۲۲۷ هـ. ق) در «کتاب السنن» (قسم اول، ج۳ ص ۱۳۰، باب «النظر إلى امرأة إذا أراد أن یتزوجها»چاپ مجلس علمی (کراچی) روایت کرده است:
«حضرت امام جعفر صادق س از پدر خود حضرت امام محمد باقر س روایت میکند که حضرت عمر بن خطاب س أم کلثوم را از حضرت علی س خواستگاری کرد. حضرت علی س فرمود: دخترانم را برای پسران برادرم «جعفر بن ابیطالب» نگه داشتهام. حضرت عمر س دو مرتبه درخواستش را مطرح کرد و گفت: او را به نکاح من در آر! به خدا سوگند طوری با او رفتار خواهم کرد که احدی دیگر آن را انجام ندهد. حضرت علی س گفت: باشد، به نکاحت در خواهم آورد.
پس از دریافت جواب مثبت، حضرت عمر س به سوی مجلس مهاجران که در مسجد نبوی ما بین منبر و روضه بر پا شده بود، رفتند و فرمودند: مرا نزد همسر جدیدم ببرید! آنان با تعجب گفتند: چه کسی؟ گفت: امکلثوم دختر علی و فاطمه. سپس این حدیث رسول الله ج را برای جمع مهاجران خواند: «كُل نَسَب وسبب مُنقطع يوم القيامة إلاَّ نسبي وسببي»: تمام نسبها و سببها در روز قیامت منقطع میشوند مگر نسب و سبب من.
عمر فاروق گفت: من افتخار و شرف صحابیت رسول الله ج را کسب کردهام، و دوست داشتم که تعلّق نسبی نیز بر قرار گردد که خوشبختانه اکنون آن نیز حاصل شد [۱۲۷].
۲) حاکم نیشابوری (م ۴۰۵ هـ. ق) در «المستدرک» (ج ۳ ص ۱۴۲، باب فضایل علی س ) همین جریان را با اندکی تغییر در الفاظ ذکر میکند و در آخر میگوید: «این حدیث صحیح الاسناد است».
۳) علامه علی متقی هندی در «کنز العمال» (ج ۷ روایت ۸۲۵) جریان ازدواج امکلثوم و حضرت عمربرا همانند آنچه از سعد بن منصور نقل شده، ذکر کرده است.
۴) ابن حجر هیثمی در مجمع الزوائد: ج ۹، ص ۱۷۳ در فضل اهل بیت آن را آورده است.
۵) ابو عبدالله المصعب ابن عبدالله الزبیری (م ۲۳۶) در کتاب «نسب قریش» (ص ۴۱، تحت عنوان «ولد علی بن ابی طالب» چاپ تهران) آورده است:
«زینب کبری دختر علی س از عبدالله بن جعفر بن ابیطالب فرزند به دنیا آورد و امکلثوم کبری برای عمر بن الخطاب س فرزند به دنیا آورد. و مادر هر دو (زینب و امکلثوم) سیده فاطمهلدختر رسول الله ج میباشد».
۶) ابو جعفر محمد بن حبیب بن امیه بن عمرو الهاشمی بغدادی (م ۲۴۵ هـ) در کتاب «المحبّر» (ص ۵۶ تحت عنوان «اصهار علی» چاپ حیدرآباد دکن) نوشته است:
«دومین داماد حضرت علی س عمر بن خطاب س است که ام کلثوم دختر علی و فاطمه در نکاحش بود. پس از شهادت عمر، با عون بن جعفر و پس از او نیز با عبدالله بن جعفر بن ابی طالب ازدواج کرد».
۷) ابو محمد عبدالله مسلم بن قُتیبه دینوری (م ۲۷۶) در کتاب «المعارف» (ص ۹۴ تحت عنوان «بنات علی المرتضی» چاپ مصر) نوشته است:
«اما امکلثوم کبری که دختر فاطمهی زهراءلبود، در نکاح عمر بن خطاب س قرار داشت و از او فرزندی به دنیا آورد...».
۸) ابن حزم اندلسی (م ۴۵۶) در کتاب «جمهرة الأنساب» (تحت عنوان اولاد علی بن ابی طالب) نوشته است:
«امکلثوم دختر فاطمه دختر رسول الله ج با عمر بن خطاب ازدواج کرد و از او یک پسر و یک دختر به دنیا آمد. ام کلثوم پس از عمر س با عون و بعد از او با محمد بن جعفر ازدواج کرد» [۱۲۸].
۹) علامه ابوالفداء، اسماعیل بن کثیر (متوفی ۷۷۴ هـ.) میفرماید:
«عمربن خطاب در زمان خلافتش با امکلثوم دختر علی ابن ابیطالب و فاطمه ازدواج نمود، و او را بیش از حدّ مورد احترام قرار داد و چهل هزار درهم مهریه، برای او مقرّر فرمود، به خاطر آنکه او از خاندان پیامبر ج بود» [۱۲۹].
۱۰) امام ابوالفرج عبدالرحمن بن جوزی (متوفی ۵۹۷ هـ.) میفرماید:
«از فرزندان حضرت عمر، زید اکبر و رقیه هستند که مادرشان امکلثوم دختر علی بن ابی طالب (کرم الله وجهه) که مادرش فاطمه دختر رسول الله ج است» [۱۳۰].
۱۱) امام ابوالحسن، علی بن ابی الکرم مشهور به ابن أثیر جوزی (متوفی ۶۳۰ هـ.) میفرماید:
«حضرت عمر با ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب که مادرش حضرت فاطمه دختر رسول الله ج بود، ازدواج کرد، چهل هزار درهم مهریه داد و دو فرزند به نامهای رقیه و زید از او متولد شد» [۱۳۱].
۱۲) حافظ حدیث و محقق مشهور، علامه احمدبن حجر عسقلانی (متوفی ۸۵۲هـ) میفرماید:
«حضرت عمر با ام کلثوم با مهریهی چهل هزار درهم ازدواج نمود، زبیر میگوید: دو فرزند او متولد شد، زید و رقیه. امکلثوم و هر دو فرزندش در یک روز درگذشتند» [۱۳۲].
[۱۲۷] رحماء بینهم: ج ۲، ص ۲۱۳. [۱۲۸] جمهرة الأنساب العرب: ۳۸ ـ ۳۷، چاپ مصر. [۱۲۹] البدایة والنهایة: ج۷، ص ۱۵۷. [۱۳۰] المنتظم فی تاریخ الأمم والملوک: ج۴، ص ۱۳۱. [۱۳۱] الکامل فی التاریخ: ج ۲، ص ۴۵۰. [۱۳۲] الإصابة فی تمییز الصحابة: ج ۲، ص ۴۶۸.