فیء در اسلام
فیء [۱۱۰]: غنیمتی است که بدون جنگ و درگیری از کفار به دست می‌آید و متعلق به مسلمانان است، که در آن خُمس و قسمت کردن وجود ندارد، البته اختیار آن در دست پیامبر ج می‌باشد. «فدک» نیز که می‌خواهیم در مورد آن بحث کنیم یکی از اموال «فیء» است که تسلیم پیامبر ج شد.
حالا برای آگاهی از وضعیت «فدک» به احادیث صحیح مراجعه کنیم.
عن مالک بن أوس بن الحدثان س قال:
«کان فیما احتج به عمر س أنه قال: کانت لرسول الله ج ثلاث صفایا: بنو النضیر، وخیبر وفدک؛ فأما بنو النضیر فکانت حبساً لنوائبه، وأما فدک فکانت حبساً لأبناء السبیل، وأما خیبر فجزأها رسول الله ج ثلاثة أجزاء: جزأین بین المسلمین وجزءاً نفقة لأهله فما فضل عن نفقة أهله جعله بین فقراء المهاجرین» [۱۱۱].
مالک بن أوس بن حدثان س گوید:
«آنچه حضرت عمر س (در وقت نزاع علی و عباس‌ب) به آن حجت کرد این که پیامبر ج سه صفیه [۱۱۲]داشت:
۱) بنی النضیر؛ که برای امور مهم و احتیاجات پیامبر ج مانند پذیرایی مهمانان و سایر امور صرف می‌باشد.
۲) فدک؛ که برای مسافران در راه مانده صرف می‌شد.
۳) خیبر که پیامبر ج آن را سه جزء کرده بود؛ دو جزئش برای مسلمانان و جزء سومش برای خرج اهل و عیالش. هرگاه چیزی از نفقه‌ی اهل و عیال اضافه می‌ماند آن را بین فقرای مهاجرین تقسیم می‌کرد».
[۱۱۰] فیء: غنیمت و خراج، آنچه که از دشمن بدون جنگ و از طریق تسلیم و یا مصالحه و عقد پیمان گرفته شود، اعم از زمین یا اموال. (فرهنگ عمید). [۱۱۱] ابو داود: ح ۲۹۶۷. مشکاة المصابیح: ح ۴۰۶۲. [۱۱۲] صفیه: آنچه امام قبل از تقسیم کردن غنائم برای خود برگزیند.