ابتلای قوم فرعون به آیههای نهگانه
چون فرعون را عزت و خود بزرگبینی در پیش گرفت و با بزرگمنشی به امر خدا پشت نمود و به تکذیب موسی ادامه داد و اذیت و آزار بنیاسرائیل را شروع کرد. خداوند متعال به موسی وحی کرد به فرعون و اتباعش اعلان کند خداوند عذابی شدید را بر آنها فرو خواهد فرستاد و جزای تکذیب و امتناع آنها را خواهد داد. هرگاه عذابی بر آنها فرود میآمد پیش موسی آمده دفع عذاب را از او میخواستند و به او وعده میدادند در صورت دفع آن، ایمان خواهند آورد؛ چون عذاب خدا از ایشان دفع میشد، دوباره به طغیان بازمیگشتند و راه عذر و خیانت در پیش میگرفتند، خداوند انواع عذابها را بر آنها فرستاد که به مثابهی انذاری برای آنها بود. تا به راه راست بازگردند، این بلاهای نهگانه عبارت بودند از:
۱- قحطی: قرآن از این بلیه به (سنین) تعبیر میکند. خشکسالی به مدت چند سال آنها را فرا گرفت، هیچ زراعتی بهره نمیداد. پستان حیوانات خالی از شیر گردید.
۲- نقص میوهی باغها: خداوند ثمرهی باغهایشان را به اوج قلت رساند و محصولات آنها را بوسیلهی انواع بلاها نابود کرد.
۳- طوفان: باران آنچنانی بر آنها باریدن گرفت که زراعت و باغهای آنها را نابود کرد. ابن عباسب گوید: طوفان ناشی از بارش بیش از حد باران بود. اما گروهی گفتهاند: ناشی از طغیان رودخانه بود.
۴- ملخ: خداوند به شکل غیرمعهود لشکری از ملخ بر آنها فرستاد، لشکر ملخها به حدی زیاد بود که بر زمین سایه میکرد و تمامی زراعت و باغها را به کام خود فرو میبرد.
۵- شپش: نوعی شپش ضد حبوبات را بر زراعت آنها فرستاد و همه را به فساد کشید. گروهی گفتهاند: نوعی مگس بر آنها روانه کرد که آرامش و آسودگی را از ایشان سلب نمود.
۶- قورباغه: خداوند قورباغههایی بر آنها فرستاد که آرامش و آسایش را از آنها سلب نمودند. در غذا، ظروف، آب آشامیدنی، لباس و رختخواب و... آنها نفوذ میکردند و موجب سلب آرامش آنها میشدند.
۷- خون: آب آشامیدنی آنها تبدیل به خون میشد آب جویبارها چشمهها و چاههایشان به خون تبدیل میشد. در حالی که بنی اسرائیلی ها سالم بود.
۸- چوب دستی: یکی از آیات خدا بر آنها معجزهی عصا بود.
۹- ید بیضا: هرگاه دست به جیب فرو میبرد و بیرون میآورد چون خورشید میدرخشید.
خداوند فرموده: ﴿وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ تِسۡعَ ءَايَٰتِۢ بَيِّنَٰتٖ﴾[الإسراء: ۱۰۱]. [۴۶۷]و فرموده: ﴿وَلَقَدۡ أَخَذۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ بِٱلسِّنِينَ وَنَقۡصٖ مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ ١٣٠ فَإِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡحَسَنَةُ قَالُواْ لَنَا هَٰذِهِۦۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَطَّيَّرُواْ بِمُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓۗ أَلَآ إِنَّمَا طَٰٓئِرُهُمۡ عِندَ ٱللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ ١٣١ وَقَالُواْ مَهۡمَا تَأۡتِنَا بِهِۦ مِنۡ ءَايَةٖ لِّتَسۡحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحۡنُ لَكَ بِمُؤۡمِنِينَ ١٣٢ فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلطُّوفَانَ وَٱلۡجَرَادَ وَٱلۡقُمَّلَ وَٱلضَّفَادِعَ وَٱلدَّمَ ءَايَٰتٖ مُّفَصَّلَٰتٖ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ ١٣٣﴾[الأعراف: ۱۳۰- ۱۳۳]. [۴۶۸]
آری خداوند انواع عذاب دنیایی را بر فرعون فرستاد، طوفان ملخ، شپش، قورباغه و خون، همگی را بعنوان آیات و نشانههای مفصل فرو فرستاد، هرگاه آیهای میدیدند اظهار تأسف و پشیمانی میکردند و چون عذاب خدا دفع میشد به شر و فساد برمیگشتند تا اینکه عذاب اکبر فرود آمد و فرعون و لشکریانش همگی غرق شدند. ﴿فَلَمَّآ ءَاسَفُونَا ٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡ فَأَغۡرَقۡنَٰهُمۡ أَجۡمَعِينَ ٥٥ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ سَلَفٗا وَمَثَلٗا لِّلۡأٓخِرِينَ ٥٦﴾[الزخرف: ۵۵- ۵۶]. [۴۶۹]
[۴۶۷] ما به موسی نه تا معجزه روشن دادیم. [۴۶۸] ما فرعون و فرعونیان را به خشکسالی و قحطی و تنگی معیشت و کمبود ثمرات و غلات گرفتار ساختیم تا بلکه متذکر شوند* ولی هنگامی که نیکی و خوشی بدیشان دست میداد میگفتند: این بخاطر ما است اما هنگامی که بدی و سختی بدیشان دست میداد میگفتند: نحوست و شومی موسی و پیروان او است هان که بدبیاری آنان تنها از جانب خدا بوده است و لیکن اکثر آنان نمی دانستند* گفتند: هر اندازه برای ما معجزه بیاوری تا ما را بدان جادو کنی ما به تو ایمان نمیآوریم* پس سیل و ملخ و پشه، قورباغه و خون بر آنان فرستادیم که هر یک معجزهی جداگانه و روشنگری بود اما آنان تکبر ورزیدند. [۴۶۹] هنگامی که ما را بر سر خشم آوردند از آنان انتقام گرفتیم و به کیفرشان رساندیم و همه غرق کردیم* ما آنان را پیشگامان و پیشینیان و مثالی عبرت انگیز و سرگذشتی پند آموز برای دیگران ساختهایم.