بدیهیات و عقیدهها:
بدیهیات به چیزهایی گفته میشود که حقیقت عقلی است و همه کس بدون خواندن یا نوشتن و بدون راهنماییکردن قبول دارد و دلیلی بر آن لازم نیست، مثال: ثابت و معلوم است که نصف کمتر از کامل است. تکه نان کوچکتر از زنان کامل (سالم و بزرگ) میباشد، وجب کمتر از ذرع است، بزرگی و کوچکی همه کس میداند و دلیل نمیخواهد، مثلاً: بچهای هرگاه یک دانه کامل شیرینی (شکلاط) به دستش بدهی، سپس بخواهی آن را از دستش بگیری و نصف همان دانه برایش بدهی، موقعی که دید دانۀ کامل را نصف کردی و نصف آن به سویش دراز میکنی، قبول ندارد و گریه میکند و همان دانۀ صحیح و کامل را میخواهد، یا مثلاً: اول اسکناس ۱۰ تومانی به دستش بدهی و بعد از او بگیری و اسکناس یک تومانی برایش بدهی نمیپذیرد. این چیزی است که حتی برای کودکان و بچهها ثابت است (که کوچکتر یا کمتر از بزرگ است) و از این جمله هرگاه قلمی به دست گرفته باشی، شخصی بگوید: این قلم نیست بلکه قاشق چایخوری است که به دست گرفتهای، این هم ثابت است که احتیاج دلیل نخواهد داشت، اینها از جلمۀ بدیهیاتاند که بدون برهان و دلیل برای تمام انسانها روشن و واضح است تا به جایی که از عقیده میتوان نامید که به معنی اعتقاد راسخ و ایمان کامل میباشد و باید فهمید که ایمان فقط اعتقاد به خدا و احکام اسلام و امور دین خواهند بود و کسانی که به مذاهبۀ باطله و روشهای غیر صحیح اعتقاد داشته باشند، نمیتوان گفت: ایمان دارند چون خداوند میفرماید:
﴿أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡجِبۡتِ وَٱلطَّٰغُوتِ﴾[النساء: ۵۱].
«آیا نمیبینی به کسانی که داده شده است قسمتی از کتاب ایمان میآورند به بت و شیطان؟».
منظور این است، کسانی که ایمان به بتها و شیاطین دارند در حقیقت ایمان اصلی و واقعی نیست، زیرا که ایمانآوردن فقط به خدا ایمان صحیح است، و در آیۀ دیگر فرموده:
﴿وَمَا يُؤۡمِنُ أَكۡثَرُهُم بِٱللَّهِ إِلَّا وَهُم مُّشۡرِكُونَ ١٠٦﴾[یوسف: ۱۰۶].
«و ایمان نمیآورند بیشتر ایشان به خدا مگر این که ایشان مشرکند».
و در واقع کلمۀ ایمان فقط برای ذات مقدس خداوند متعال استعمال میشود، آن خدایی که مالک و صاحب همه چیز و بر همه چیز توانا و (از همه چیز دانا است) و اعتقاد داشتن به پیغمبران و فرشتگان و روز آخرت و قضا و قدر و هر کسی که به اینها اعتقاد صحیح داشته باشد، میتوان به او گفت: مؤمن و هر کسی که در یکی از اینها شک و تردیدی به خود راه دهد ایمانش کامل نمیباشد.