حساب:
هر بندهای از بندگان خدا لابد باید بایستد برای حساب، و برپا میشود ترازوی عدالت مطلق، آن که ضائع نمیکند هموزن دانهای از خردل را (خردل نباتی است که دارای تخم سیاهرنگی است که آن را در طعام استعمال کنند) و نه ذرهای از غبار و نه واحدی از «الکترونات) که در فضا شنا میکند و نه کوچکتر از آن در موقع حساب هر فردی باید بر آنچه در دنیا کرده و گفته محاسبه شود و در مقابل هر نیت و قصدی که نموده باید محاسبه گردد. و در آن روز هر احدی از بشر به نیات خوب و بد و خیر و شر خود باید مؤاخذه شده و به نتیجۀ اعمال و اقوالش برسد، در آن روز هیچکس و هیچ چیز به غیر از عمل صالح نمیتواند کوچکترین نفعی به انسان برساند نه مال و ثروت نه جاه و مقام، نه اسکناس و دارایی، نه زن و فرزند، نه پدر و مادر و نه خواهر و برادر و غیره.
﴿يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ ٣٤ وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ ٣٥ وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ ٣٦﴾[عبس: ۳۴-۳۶].
«روز قیامت روزی است که هر شخص فرار میکند از برادرش و از مادرش و پدرش و همسرش و پسرش».
و تنها اعمال صالحه و گفتار شایستهات که به درد صاحبش میخورد و صاحب خود را از دوزخ نگه میدارد. در آن روز از مالی استفاده میکند که در حیات خود در راه خدا انفاق کرده باشد. از جاهی استفاده مینماید که به وسیلۀ آن کوشش برای حفظ و پیشرفت دین اسلام و ترقی مسلمانان کرده باشد. از علم و دانشی استفاده میکند که در راه خدا و به خاطر اعتلاء دین اسلام و راهنمایی خلق خدا به کار رفته باشد. بنابراین، هر انسانی در آن روز فقط از اعمال صالح خود نتیجۀ خوبی به دست میآورد و چه بسا آرزو میکند که کاش که در دنیا بیشتر اعمال شایسته کرده بود تا امروز بیشتر از آنها استفاده کند و باید دانست که شفاعتخواهیکردن در قیامت مانند شفاعتکردن در این دنیا نمیباشد، شفاعتکردن در این دنیا نزد قاضی میرود و به خار نزدیکی و قرابتی یا مهر و محبتی که با آن قاضی با آن حاکم دارد برای عفو گذشت نمودن از طرف دوم خواهش و التماس مینماید و یا این که به وسیلۀ هدایا و بخششهای گرانقیمت التماس عفو و ترحم میکند.
اما شفاعتنمودن در قیامت هرگاه خداوند متعال میل رحمت به بندهای بفرماید و بخواهد که او را بیامرزد یک سبب ظاهری برای این عفو و روشن میفرماید و آن این که به اجازۀ خودش دیگری از فرشتگان را وادار به شفاعت مینماید.