صبر و شکیبایی:
هر مسلمان بین دو نعمت خدایی قرار دارد، هرگاه خیر و خوبی به او برسد و شکر خدا کند اجر و ثواب دارد. و هرگاه شر و ناراحتی به او برسد و صبر و شکیبایی پیشه کند بازهم اجر و ثواب دارد. و اجر و ثواب غنی و توانگری که شکر خدا نماید و اجر و ثواب فقیری که بر فقر خود صابر باشد، نزد خدا یکسان است و خدا فرموده است:
﴿وَلَنَجۡزِيَنَّ ٱلَّذِينَ صَبَرُوٓاْ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ٩٦﴾[النحل: ۹۶].
«و باید اجر و پاداش صابران و شکیبایان وافی و کامل نماییم به بهتر از آنچه میکردند».
و هر مسلمان واقعی باید یقین داشته باشد که نظر به این که این دنیا خانۀ جاوید و همیشگی نیست. انسان در زندگی به بسیاری از مشکلات و ناراحتیها برخورد میکند. ولی انسان باید در برابر همۀ آن مشکلات و ناراحتیها ثابتقدم بوده و قوت قلب داشته باشد تا اجر و ثواب آنها برایش نوشته گردد ناراحتیها و مشکلات این روزگار که به انسانها میرسد بسیار است از آنچه بیماری و تلفشدن مال و از دستدادن عزیزی و فقد دوستان و أحبه وغدرکردن دوستان نادان و نبودن أمن و ناراحتیهای قلبی و غیره و باید دانست که خدا انسان را به بعضی از این مصائب میکشاند. به خاطر این که او را آزمایش نماید و آشکار سازد که آیا او بر این مصائب و سختیها صبر پیشه میکند و یا این که بیتابی و جزع مینماید و خدا بدین جهت میفرماید:
﴿وَلَنَبۡلُوَنَّكُم بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلۡخَوۡفِ وَٱلۡجُوعِ وَنَقۡصٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَنفُسِ وَٱلثَّمَرَٰتِۗ وَبَشِّرِ ٱلصَّٰبِرِينَ ١٥٥﴾[البقرة: ۱۵۵].
«و باید ما شما را بیازماییم و تجربه کنیم به چیزهایی از ترس و گرسنگی و تلفشدن مال و از بینرفتن نفس مانند فرزندان و تلفگشتن ثمرها و برها، پس مژده بده صابران را».
مصیبت و دشواریها یکی از طبائع روزگار است که خواهی نخواهی بر هر انسانی نوشته شده که باید به آنها برخورد کند و زیاد یا کمی از آنها نصیبش شود. از ابتداء دنیا جنگ و آشوب و دلتنگی و تنگدستی و خوشی و ناخوشی و خیر و شر و راحت و ناراحتی و نیک بختی و بدبختی در ردیف همدیگر جریان داشته وهر جانداری و خزندهای باید به اینها برسد. و هیچکس ممکن نیست که از اول عمرش تا رسیدن اجلش هیچگونه ناراحتی برایش رخ نداده باشد و همیشه از مصائب و ناراحتیهای زندگی محفوظ بماند، خیر و شر، سردی و گرمی بالا و پایین شب و روز، خوشی و ناخوشی، روشنی و تاریکی، خوشحالی و بدحالی، خنده و گریه، سیری و گرسنگی، همه اینها از خصائل و پیشآمدهای روزگار زمانه میبراشند که حتی بر پیغمبر اسلام محمد مصطفی جکه گرامیترین و بهترین بندگان خدا بوده نوشته شده است. پیغمبر اسلام روزی در خیر و خوشی بود، روزهای دیگری در شر و ناخوشی به سر میبرد، روزی سیر بود، و روزهایی دیگر از گرسنگی سنگ بر شکمش میبست، خلاصه اینها از امور زندگیاند که بر هر فردی از بشر واجب و نوشته شدهاند. و انسان عاقل باید در برابر همۀ این ناراحتیها ثابتقدم و پابرجای باشد، و در مقابله این همه آشوبها از همه نوع باید صبر پیشۀ خود قرار دهد و اینها را تحمل کند.