۶۵) آسانگیری و پاکیِ دل، از چیزهایی است که انسان را واردِ بهشت میکند:
* از انس س روایت شده است که گفت: «با رسول خدا صنشسته بودیم؛ ایشان فرمودند:
«یطّلعُ علیکمْ الآنَ رجلٌ منْ أهلِ الجنّةِ»
«همین الآن مردی از بهشتیان بر شما وارد میشود».
پس مردی از انصار که به دلیلِ وضویش، آب از محاسنش میچکید و کفشهایش را به دستِ چپش آویخته بود وارد شد. فردایِ آن روز پیامبر صهمان حرفِ دیروز را تکرار کرد و دوباره همان مرد، همانند بار قبل وارد شد. روزِ سوّم نیز پیامبر صهمان گفتهیِ قبلش را تکرار کرد و باز همانندِ قبل، آن مرد وارد شد. وقتی که پیامبر صتشریف بردند، عبدالله پسر عمرو بن العاص به دنبال مرد رفت ...– حدیث ادامه مییابد و تا آن جا میرسد که – عبدالله به او گفت: «خواستم که پیشِ تو بمانم تا ببینم که عملت چیست و به آن اقتدا نمایم ولی ندیدم که عمل [و عبادتِ] زیادی انجام دهی؛ پس چه چیز، تو را به آنچه که پیامبر صفرمود، رسانده است؟» آن مرد در جواب گفت: «عملِ من چیزی جز آنچه تو دیدی نیست به غیر از این که من در دلم، ناخالصیی نسبت به هیچ یک از مسلمین ندارم و بر هیچ خیری که خداوند به کسی داده به او حسودی نمیورزم». عبدالله گفت: «پس همین است که تو را به آن مقام رسانده است ...». (من این حدیث را به طورِ مختصر از مسند امام احمد آوردهام. شعیب گفته است: براساس شرط شیخین، اسنادش صحیح است».
و در روایتی دیگر آمده است که آن مرد گفت: «شب میخوابم در حالی که نسبت به هیچ کس، کینهای در قلبم نیست».
از سفیانبن دینار روایت شده است که گفت: «به ابوشبیر گفتم: مرا از اعمال پیشینیانمان باخبر ساز، گفت: آنان عمل و عبادتشان کم بود ولی پاداششان زیاد. گفتم: چرا این چنین است؟ گفت: به دلیلِ سلامت و پاکیِ دلهایشان».
چه زیباست چیزی که در این مورد ذکر میشود: که بعضی از فضلا و بزرگان وقتی که حدیثِ انس را میشنیدند پیوسته میگفتند: «خداوندا، من و کسی را که به من ستم نموده است ببخشای [۷]و این چه فضلی است از جانب خداوند، که کسی به آن نمیرسد مگر آن که ایمانش کامل شده و نَفْسی متعالی داشته و نسبت به برادرانِ مؤمنش، دلی پاک و سالم داشته و نفسش را برایِ آن، تربیت کرده و به این کار وا داشته باشد. خداوندِ متعال میفرماید:
﴿وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٖ ٣٥﴾[فصلت: ۳۵].
«و به این خوی (و خلقِ عظیم) نمیرسند مگر کسانی که دارای صبر و استقامت باشند و بدان نمیرسند مگر کسانی که بهرهیِ بزرگی (از ایمان و تقوا و اخلاقِ ستوده) داشته باشند».
[۷] اللّهُمَّ اغْفِرْلِی ولِمَنْ ظَلَمِنی. (مترجم).