عثمان بن عفانس

به اتفاق تمام تواریخ اسلامی و غیر اسلامی، حضرت عثمان بن عفان خلیفه سوم رسول الله بود و چنان‌که بعداً شرح خواهیم داد، ابتداء با بیعت عبدالرحمن بن عوف که از طرف شورا اختیار داشت و سپس با بیعت عمومی مسلمین در مسجد نبوی به خلافت برگزیده شد.

حضرت عثمان از قبیله قریش و از خانواده بنی أمیه بود. سلسله نسبش به واسطه عبدمناف جد سوم رسول الله که جد سوم عثمان نیز بود، به رسول الله می‌رسد.

نام پدرش عفان و اسم مادرش أروی [۱]بنت کریز قریشی است. جد چهارم أروی نیز عبدمناف بود. بنابراین، عثمان هم از جهت پدر و هم از طرف مادر از اقرباء و خویشاوندان نزدیک رسول الله است.

عثمان در سال پنجم میلاد مبارک رسول الله در مکه متولد شد. بنابراین، عثمان پنج سال کوچکتر از رسول الله جبود [۲].

چون پدرش عفان از ثروتمندان و بزرگان قریش بود، توانست او را طبق اوضاع و فرهنگ رایج آن روزگار خوب پرورش دهد و بر اساسِ آداب و خصال پسندیده اعرابِ اصیل او را بار آورد. لذا عثمان خواندن و نوشتن و فن خطابه را که در آن زمان در حجاز جز برای فرزندان اشراف و بزرگان میسر نبود، بیاموخت.

[۱] اروی بر وزن پروا. [۲] عباس عقاد در کتابش به نام ذی النورین عثمان بن عفان صفحه ۵۳ می‌گوید: عثمان شش سال بعد از عام الفیل در طایف که خوش‌هواترین نقطۀ حجاز است، متولد شد. اگر این روایت صحیح باشد، عثمان شش سال کوچکتر از حضرت رسول بود و در طایف نه در مکه به دنیا آمده است.