پسران علی
حضرت علی ۱۴ پسر داشت به این اسامی:
۱- امام حسن از فاطمۀ الزهرا بنت رسول الله.
۲- امام حسین از فاطمۀ الزهرا بنت رسول الله.
۳- محمد الأکبر از خوله بنت ایاس که مشهور به محمد بن الحنفیه و منسوب به یکی از اجدادش بود به نام حنیفۀ بن لجیم بن صعب بن علی ابن ابی بکر ابن وائل.
۴ و ۵- عبدالله الأکبر – ابوبکر: هردو از لیلی بنت مسعود و هردو در واقعه کربلا همراه امام حسین بودند و به شهادت رسیدند.
۶، ۷، ۸ و ۹- عباس الأکبر، عثمان، عبدالله الأصغر، جعفر. این چهار پسر همه از ام البنین بنت حرام بودند و همه آن‌ها در کربلا همراه برادرشان امام حسین به شهادت رسیدند.
۱۰- محمد الأصغر مادرش ام ولد بود و او هم در کربلا به شهادت رسید.
۱۱ و ۱۲- یحیی، عون (به فتح عین بر وزن لون) هردو از اسماء بنت عمیس.
۱۳- عمر از ام حبیبه التغلبیه (ام ولد بود).
۱۴- محمد الأوسط از امأمه بنت زینب بنت رسول الله ج.
در بعضی از روایات تاریخی آمده که علی از فاطمۀ الزهرا پسری داشت به نام محسن که در کودکی در مدینه درگذشت، ولی این روایت در کتب اهل سنت به صورت روایت ضعیف ذکر شده است.
چه این روایت صحیح باشد یا نباشد، علی ای حال، گاهی ندرتاً از بعضی عوام نه علماء شنیده می‌شود که حضرت عمر بن الخطاب لنگه دروازه خانه را به پهلوی حضرتِ فاطمۀ الزهراء بنت رسول الله همسر حضرت علی زد و پهلوی حضرتِ فاطمه تا آنجا صدمه دید که جنین در شکمش تلف شد. این طفل همان پسر حضرت علی است به نام محسن. اصلاً این امر صحت ندارد. من این مطلب را در هیچ کتابی از هیچ فرقه‌ای ندیده‌ام و از هیچ عالم روحانی و هیچ طایفه‌ای نشنیده‌ام. [۲۳۷]
نه حضرت عمر به خود جرأت و اجازه می‌داد که با خاندان نبوت آن هم فرزند صلبی رسول الله جچنین کند و نه حضرت علی با آن شجاعت اسداللهی و با آن قدرت و شوکت روحانی که در وجود قدسی داشت، به عمر مجال می‌داد تا به همسرش دختر رسول الله صدمه‌ای وارد کند که سقط جنین کند.
خواننده عزیز! من و شما که در مقایسه با حضرت علی ناچیزیم، هرگز مجال این کار خطرناک را به کسی نمی‌دهیم که به همسر ما چنین صدمه‌ای وارد کند اگر چنین اتفاقی پیش آید، تا جائی به تقاص و تلاقی می‌پردازیم که جان در این راه ببازیم. تا چه رسد به اسدالله الغالب فارس المشارق والمغارب.
باید توجه داشت که اگر بر فرض محال چنین جسارتی از عمر بن الخطاب نسبت به حضرت فاطمه همسر علی سر زده بود، علی هرگز دخترش ام کلثوم را که از همین فاطمۀ الزهرا بود، یعنی خواهر تنی امام حسن و امام حسین در نکاح عمر بن الخطاب که این کار را بر سر مادرشان درآورده بود، در نمی‌آورد. امام حسن و امام حسین نیز هرگز راضی نمی‌شدند که خواهرشان زن کسی بشود که به مادرشان چنین مصیبتی رسانده بود. خود ام کلثوم هم ابداً تن درنمی‌داد که زن کسی بشود و به خانه کسی برود که مادرش از دست او به حدی آسیب دیده که برادرش به نام محسن صدمه دیده تلف شده است. بنابراین، واضح است که این داستان غیر معقول ساختگی و عاری از حقیقت واقع است.
با آنکه در کتب معتبر شیعه و سنی به روایت صحیح غیر قابل رد صریحاً ذکر شده که حضرت علی دخترش ام کلثوم بنت فاطمه خواهر حسنین را به ازدواج حضرت عمر بن الخطاب داده یعنی عمر داماد علی و شوهر خواهر تنی امام حسن و امام حسین بوده است؛ مع الوصف بعضی از این حقیقت تا آنجا بی‌خبرند که وقتی ذکر این مطلب به میان می‌آید اصلاً باور نمی‌کنند و منکر این قضیه می‌شوند.
بنابراین، خیلی لازم می‌دانم اقوال بعضی از علماء طراز اول شیعه رحمهم الله تعالی را برای آگاهی خوانندگان عزیز نقل کنم.
علامه زین الدین عاملی [۲۳۸]شامی در کتاب خود به نام مسالک الأفهام چاپ ایران در باب نکاح، در مبحث کفائه می‌گوید:
وزوج النبی ابنته عثمان، وزوج ابنته زينب بأبی العاص وليسا من بنی هاشم، کذلك زوج علی ابنته أم کلثوم من عمر و تزوج عبدالله بن عمر بن عثمان فاطمة بنت الحسين، تزوج مصعب بن الزبير أختها سکينة (بنت الحسين) وکلهم من غير بنی هاشم.
چنان‌که می‌بینیم، علامۀ عاملی عالم مشهور شیعه، کفائه را شرط صحت نکاح نمی‌داند و استدلال می‌فرماید: حضرت رسول دخترانش را به عثمان و به ابی العاص تزویج فرمود. آن‌ها از بنی هاشم نبودند. همچنین علی دخترش ام کلثوم را در نکاح عمر درآورد. عبدالله بن عمر بن عثمان با فاطمه دختر حسین و مصعب بن زبیر با سکینه دختر حسین خواهر فاطمه دختر حسین ازدواج کردند و هیچیک از آن‌ها از بنی هاشم نبودند. چنان‌که ملاحظه می‌فرمائید، علامه عاملی تصریح کرده که حضرت علی دخترش ام کلثوم را در نکاح حضرت عمر درآورده است.
علامه کلینی [۲۳۹]در صفحه ۳۱۱ ج ۲ الکافی چاپ هند که در مذهب شیعه از کتب خیلی موثق و معتمد می‌باشد، در باب المتوفی عنها زوجها المدخول بها أین تعتد؟ می‌فرماید:
عن معاوية بن عمار عن أبي عبد الله عليه السلام قال: سألته عن المرأة المتوفى عنها زوجها تعتد في بيتها أو حيث شائت؟ قال: بل حيث شائت، إن علياً صلوات الله عليه لما توفى عمر أتى أم كلثوم فانطلق بها إلى بيته.
یعنی روایت شده که معاویه بن عمار (بن یاسر) گفت: من از ابی عبدالله (حسین) این مسئله دینی را پرسیدم که زنی که شوهرش فوت کند، در خانه خودش (خانه شوهر) عده بگیرد یا هر جا که خودش بخواهد؟ فرمود: در هر جائی که بخواهد می‌تواند عده بگیرد. زیرا وقتی که عمر وفات یافت، علی آمد و دخترش ام کلثوم را (که زوجه عمر بود) از خانه عمر به خانه خودش برد (که آنجا عده بگیرد).
همچنین علامه ابوجعفر طوسی [۲۴۰]در کتاب خود به نام تهذیب الأحکام در باب عده زنان استدلال به همین روایت کرده است.
نیز محمد بن علی شهر آشوب مازندرانی در صفحه ۱۶۲ ج ۳ کتاب مناقب آل ابی طالب طبع بمبئی می‌گوید:
فولد من فاطمة عليها السلام حسن وحسين ومحسن وزينب الكبرى وأم كلثوم الكبرى، تزوجها عمر.
یعنی: متولد شد از فاطمه علیها السلام، حسن و حسین و محسن و زینب کبری و ام کلثوم کبری که عمر (بن الخطاب) با او ازدواج کرد.
همچنین علامه طوسی در کتابش به نام تهذیب الأحکام صفحه ۳۸۰ ج ۳ در باب میراث نوشته است:
عن جعفر عن أبيه قال: ماتت أم كلثوم بنت علي، وابنها زيد بن عمر بن الخطاب في ساعة واحدة، لا يدرى أيهما هلك قبل، فلم يورث أحدهما من الآخر وصلى عليهما جميعاً.
یعین: امام جعفر از پدرش روایت کرده که می‌فرماید: ام کلثوم دختر علی و پسرش زید بن عمر بن الخطاب هردو در یک ساعت فوت کردند. معلوم نبود کدامیک از آن‌ها قبل از دیگری فوت کرده است. لذا به هیچیک از این دو نفر میراث دیگری داده نشده و بر هردو باهم نماز میت خوانده شد (در شریعت اسلام کسی حق میراث دارد که یقین باشد بعد از میت حیات داشته است و چون محقق نبوده که ام کلثوم قبل از پسرش زید فوت کرده یا زید قبل از مادرش ام کلثوم، لذا هیچکدام از دیگری ارث نبرد).
ما در این مورد قول چهار نفر از اعاظم و بزرگانِ علماء شیعه و از کتب مورد وثوق و اعتماد شیعه را برای نمونه نقل کردیم که همه آن‌ها صریحاً گفته‌اند، ام کلثوم دختر حضرت علی بن ابی طالب دختر فاطمۀ الزهرا با عمر ابن الخطاب ازدواج کرده است. مسلم و طبیعی است که برادرانش امام حسن و امام حسین و خواهرش زینب کبری راضی بوده‌اند. بنابراین، در این باره جای شک و تردید و ایهامی برای هیچ احدی نیست. در خاتمه این مطلب باید فهمید که ام کلثوم یک پسر از عمر داشت به نام زید الأکبر و یک دختر به نام رقیه (صفحه ۳۹۲ ج اول، ثلاثیات امام احمد بن حنبل).
[۲۳۷] شیخ خطیب رحمه الله این کتاب را در اوایل انقلاب نوشته‌اند، و در آن وقت خبری از دروغ شهادت فاطمهلنبود و اصلا کسی چنین حرفی نمی‌زد. [۲۳۸] علامه زین الدین عاملی عالم بزرگ شیعه، ملقب به شهید ثانی، در دمشق و مصر به تحصیل علوم دین پرداخت و به کمال رسید. در حین مسافرت به قسطنطنیه به دستور سلطان سلیم عثمانی در دریا به قتل رسید. در سال ۱۵۰۵ میلادی متولد و در سال ۱۵۵۷ کشته شد. تصانیفی دارد که من جمله الروضة البهیة فی شرح اللمعة وفقه الشیعة ومسالک الأفهام که در سال ۱۲۸۲ هجری به چاپ رسیده است. [۲۳۹] ابوجعفر محمد کلینی عالم فرید العصر شیعه، در بغداد به تحصیل علوم دین اشتغال یافت. در آنجا در حدود سال ۹۴۰ میلادی وفات یافت. یکی از کتب بس مهم او اصول الکافی و المنهل العذب الصافی می‌باشد که در سال ۱۸۸۹ میلادی در تهران به چاپ رسید. [۲۴۰] ابوجعفر طوسی ملقب به شیخ الطائفه، فقیه بزرگ شیعه، در سال ۹۹۵ میلادی در طوس ایران متولد شد. مقدمات علوم دین را در ایران تحصیل کرد و سپس برای ادامه تحصیل به بغداد رفت. پس از آن به نجف رفت و در آنجا اقامت دائمی کرد و در آنجا در سال ۱۰۶۷ میلادی وفات یافت و در آنجا به خاک سپرده شد. کتاب بس مهمی تألیف کرد به نام تهذیب الأحکام که در ایران به چاپ رسیده است.