شیعه اثنا عشری از همه جا از همه چیز

سوگند خوردن به پیامبرص

س: بعضی ازمردم عادت کرده‌اند که به پیامبرصسوگند می‌خورند و این قضیه برایشان عادی شده است، اما به آن معتقد نیستند، حکم آن چیست؟

ج: سوگند خوردن به پیامبرص و یا دیگر مخلوقات منکر بزرگی است و از امور حرام و شرک آمیز است.

سوگند خوردن جز به خداوند به هیچ چیزی جایز نیست.

امام ابن عبد البر/می‌گوید: بر اینکه قسم خوردن به غیر خداوند جایز نیست اجماع شده است.

احادیث صحیحی از پیامبرص روایت شده است که در آن از قسم خوردن به غیر از خدا نهی شده و این کار شرک محسوب می‌شود؛ چنان که در صحیحین از پیامبرص روایت است که فرمود: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَنْهَاكُمْ أَنْ تَحْلِفُوا بِآبَائِكُمْ؛ فَمَنْ كَانَ حَالِفًا فَلْيَحْلِفْ بِاللَّهِ أَوْ لِيَصْمُتْ» [۱۴۴].

(خداوند عزوجل شما را از قسم خوردن به پدرانتان نهی می‌کند، پس هر کسی قسم می‌خورد به خدا قسم بخورد به خدا قسم بخورد یا ساکت باشد).

در عبارتی دیگر آمده است: «فَلاَ يَحْلِفْ إِلاَّ بِاللهِ» [۱۴۵]. (پس قسم نخورد؛ مگر به خداوند).

ابوداود وترمذی با اسناد صحیح از پیامبرص روایت نموده‌اند که فرمود: «مَنْ حَلَفَ بِغَيرِ اللهِ فقد كَفَرَ أَوْ أشْرَكَ»(هرکس به غیر از خدا قسم بخورد، کفر یا شرک ورزیده است) [۱۴۶].

در حدیث صحیح ازپیامبرص روایت است که فرمود: «مَنْ حَلَفَ بِالأمَانَةِ فَلَيْسَ مِنَّا» [۱۴۷]. (هرکس به امانت سوگند بخورد از ما نیست).

[۱۴۴] البخاری (۳۸۳۶)، و مسلم (۱۶۴۶). [۱۴۵] البخاری (۳۸۳۶)، و مسلم (۱۶۴۶). [۱۴۶] أبوداود(۳۲۵۱)، والترمذی (۱۵۳۵) وقال: «حدیث حسن» والحاکم ۴/۲۹۷(۷۸۱۴) و صححه و وافقه الذهبی. [۱۴۷] أبوداوود(۳۲۵۳) واللفظ له. وأخرجه بنحوه وزیادة الإمام أحمد (۵/۳۵۲)وابن حبان (۴۳۶۳)،والحاکم ۴/۲۹۸(۷۸۱۶) وصححه و وافقه الذهبی، والبیهقی فی «السنن الکبری (۱۹۶۲۱). قال الهیثمی فی «المجمع »(۴/۳۳۲): «رواه أحمد والبزار، و رجال أحمد رجال الصحیح خلا الولید بن ثعلبۀ، وهو ثقۀ». ش: سوگند خوردن به امانت جواز ندارد، زیرا سوگند خوردن به اسماء و صفات جواز دارد و امانت از صفات خداوندی نمی‌باشد، بلکه امری از اوامر و فرضی از فرض‌های خداست و نهی از آن سبب صورت گرفته که توهم مساوات آن با صفات خدا نشود. عده‌ای هستند که سوگند می‌خورند کار خیری را انجام ندهند، مثلاً با فلان شخص صحبت نکنند و یا به خانهء یکی از ذوی الارحام خود رفت و آمد ننمایند و بر آن اصرار هم می‌ورزند در حالی که باید شخص اولاً از همچو سوگندی بپرهیزد و اگر چنین سوگندی خورد باید کفاره دهد و خود را حانث کند و صلهء رحم را فریضه ایست الهی پیوسته بدارد. [ریاض الصالحین: ترجمه و شرح: عبد الله خاموش هروی].