اشکال و جواب آن
اگر کسی بگوید: این همه اخباری که وارد شده با این کثرت آیا میتوان گفت: تماما مجعول و ساختگی است؟ جواب گوئیم: اخبار مردمان مجهول الحال هزار خبر آن به یک درهم نمیارزد. به اضافه میگوئیم:
«رب شهرة لا أصل لها» یعنی: «چه بسیار چیزی که مشهور شده ولی اصل ندارد»، و این قاعده را تمام علماء قبول دارند. ما خود در زمان خود اخبار هزاران نفری را دیدیم که بدون اصل و دروغ و مجعول عوام بود، مثلا چون مقدماتی فراهم شد که شاه رفت و بنا شد یک نفر آیت الله العظمی که به نظر عموم مجسمۀ عدالت و تقوی بود برای ادارۀ مملکت وارد شود، خبری در زبان اکثر مردم بود که هرکس میگفت عکس حضرت آیة الله را در صفحۀ ماه دیده و میلیونها نفر ناقل و بیننده و مدعی این خبر بود با آنکه معلوم شد دروغ صرف و مجعول سیاستمداران بوده است.
و یا مثلا خبر و اخباری از خضر در کتب فریقین وارد شده است، و چه بسیارند کسانی که مدعیاند فلان کس خضر را دیده و از او سؤال نموده است، و یا حضرت امیر دعای کمیل را از خضر نقل کرده است. مرشدان صوفیه چه بسیار مدعی رؤیت خضر میباشند و خرقۀ خود را از او گرفته و منتسب به او میدانند و چه بسیار مقدسین و بلکه ائمۀ دین خضر را دیده و از او مطالبی نقل کردهاند. در صورتیکه تماما دروغ و مخالف قرآن است، اگر مسلمانی قرآن را قبول دارد نمیتواند اخبار خضر را بپذیرد؛ زیرا قرآن به خاتم انبیاء محمد مصطفی میفرماید: بشرهای قبل از تو همه مردهاند و کسی باقی نمانده است و کسی باقی ماندنی نیست. چنانکه در سورۀ انبیاء آیۀ ۳۴ میفرماید:
﴿وَمَا جَعَلۡنَا لِبَشَرٖ مِّن قَبۡلِكَ ٱلۡخُلۡدَۖ أَفَإِيْن مِّتَّ فَهُمُ ٱلۡخَٰلِدُونَ٣٤﴾.
«و به هیچ انسانی پیش از تو زندگی جاوید ندادیم؛ پس آیا اگر تو بمیری، آنها جاویدان خواهند ماند؟».
البته خیر. و همه میمیریم چنانکه در آیۀ بعد میفرماید:
﴿كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۗ﴾.
«هر جانداری، (طعم) مرگ را میچشد».