۲۶- در صفحه ۱۲۳ میگوید:
«و در این زمینه (یعنی زندگی صحابه) کتابهایی مانند. [أسد الغابه في تمييز الصحابة و الإصابة فى معرفة الصحابة و ميزان الاعتدال]و دیگر کتابهایی که از نظر اهل سنت و جماعت، بیوگرافی اصحاب را مورد نقد و بررسی قرار میدهند مورد نگارش و تالیف قرار دادند».
کمی به عقب برگردیم و به سخن تیجانی در پاسخ شماره نظری بیفکنیم تا سرمایه علمی او را بشناسیم، علمای الازهر را دچار شگفتی نمود، بعد از آن، این سخن تیجانی را در این صفحه بخوانیم.
قبل از پاسخ، اشکالی ندارد، این دو بیت شعر را که به زبان حال الاغی گفته شده است، یاد آوری کنیم:
قال حمار الحكيم يوماً
لو أنصف
[۶۶]الدهر كنت أركب
فأنا جاهل بســـــيط
وصاحبى جاهل مـــــركب
«روزی، الاغ حکیم گفت: اگر زمانه انصاف میکرد من سوار میشدم زیرا من جاهلی بسیط هستم اما صاحبم جاهلی مرکب [۶٧]است».
و به تیجانی دانشمندنما میگوئیم: همه کتابها را اشتباه ذکر کردی.
اسد الغابةاسمش، «أسدالغابة في معرفة الصحابة»است و الإصابة، اسمش «الإصابة فى تمييز الصحابة»است اما در مورد «ميزان الاعتدال»امام ذهبی در مقدمهاش میگوید: صحابه را بخاطر بزرگواریشان در این تالیف ذکر نمیکنیم زیرا ضعف از طرف راویان دیگر آمده است [۶۸].
و در کتاب «ميزان الاعتدال»یک صحابی هم آورده نشده است پس چگونه، میزان الاعتدال کتابی است که بیوگرافی صحابه را مورد نقد و بررسی قرار دادهاست.
چقدر پاک و برجسته است پروردگاری که در تو، دروغ، جهل و دانشمند نمایی را جمع نموده است.
قدّر لرجلك قبل الخطو موضعها
فمن علا زلقاً عن غرةِ زَلَجا
«قبل از اینکه قدمی برداری، جای آن را معین کن کسیکه از مکان لغزندهای بالا رود بر اثر بیتجربگی و غفلت میلغزد و سقوط میکند».
[۶۶] ملاحظه: دهراز خودش هیچ تصرفی ندارد بلکه بدست هرگونه بخواهد میگرداند.
[۶٧] جاهل مرکب کسی است که نمیداند که نمیداند که نمیداند بقول شاعر:
هركس كه نداند كه نداند
در جهل مركب ابد الدهر بماند.
مثل تیجانی. (مترجم)
[۶۸] میزان الاعتدال، ص: ۲. و کسانی را که در مورد صحابه بودن آنها اختلاف شده است ذکر کرده است مثل بربن ارطأة و مروان و ترجیح دادهاست که ایندو صحابی نیستند.