۱۳- در صفحه ۲۰٩ میگوید:
موضوع قضا و قدر یکی از دشوارترین معماها در زندگی گذشته من بود، چه اینکه هیچ شرح و تفسیری کافی برای آن نمییافتم که وجدانم را راضی کند واندیشهام را آرام سازد و بدینسان، حیران و سرگردان ماندم بیان آنچه در مکتب اهل سنت فرا گرفته بودم که انسان در کردارها و رفتارهایش مجبور است (هرکس برای هرچه آفریده شده است مجبور است).
تیجانی خسته نمیشود، همچنان اهل سنت را تهمت و بهتان میزند. ایکاش! فردی اندیشمند از اهل تشیع به کتابهای اهل سنت مراجعه میکرد. تا ببیند آیا آنچه تیجانی میگوید حق است یا باطل؟
امام طحاوی درباره اعتقاد اهل سنت میگوید: افعال بندگان از خلق و آفرینش خداوند هستند اما بنده است که فعل را انجام میدهد.
ابن ابی العز میگوید: درباره افعال اختیاری بندگان اختلاف وجود دارد، جبریه که رئیس آنها جهم بن صفون است، معتقدند که همه افعال بندگان را خداوند تدبیر میکند و همه اجباری هستند (این آنچیزی است که تیجانی به اهل سنت نسبت دادهاست). و در برابر این گروه معتزله قرار میگیرند که میگویند: همه افعال اختیاری از همه حیوانات توسط خود آنها خلق و آفریده میشود و با آفرینش خداوند هیچ ارتباطی ندارد.
و اهل حق میگویند: افعالی که با انجام آنها بندگان مطیع و عاصی شمرده میشوند، اینگونه افعال را خداوند آفریده است و واقعیت اینست که خداوند در آفرینش هستی، یگانه و تنها است [۲۶۶].
علامه ابن تیمیه/میگوید: انجام دهنده حقیقی افعال، بندگان هستند خداوند فقط خلق کننده افعال آنها است و این بنده است که مومن و کافر و نیکوکار فاجر و نمازگذار و روزهدار است و بندگان بر اعمال خودشان قدرت دارند، و همچنین دارای اراده هستند و خداوند آفریننده خودشان و قدرت و ارادهشان است، چنانچه میفرماید: ﴿وَمَا تَشَآءُونَ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٢٩﴾[التکویر: ۲٩]. «و نمیتوانید بخواهید جز چیزهایی که خداوند جهانیان بخواهد».
و شیخ محمد بن صالح بن عثیمین میفرماید: عمل بنده از یک اراده قلبی و قدرت بدنی ایجاد میشود و اگر این اراده و قدرت وجود نداشته باشند عملی انجام نمیگیرد و کسیکه این اراده وقدرت را خلق کرده است همان خداوند است و خالق سبب (قدرت و اراده) در واقع خالق مسبب (عمل) است پس نسبت عمل بنده به خداوند با آفرینش، نسبت مسبب به سبب است و یک نسبت مستقیم نیست زیرا کسیکه مستقیماً عمل را انجام میدهد. بنده است به همین خاطر عمل را انجام میدهد. بنده است به همین خاطر عمل از نظر کسب و ایجاد، به بنده نسبت داده میشود و از نظر تقدیر و آفرینش به خداوند نسبت داده میشود [۲۶٧].
و این اعتقاد اهل سنت است، نه آنچه تیجانی ادعا میکند.
۱۴- تیجانی از صفحه ۲۱۲ تا ۲۱۴ گفتگویی سرد و بیارزش را بین خودش و یکی از کسانی که وی ادعا میکند که از علماء اهل سنت است یادآوری میکند و طبق معمول و بطور طبیعی اسمش را ذکر نمیکند.
تیجانی در پایان گفتگو میگوید: گفت (یکی ازعلماء اهل سنت): شما به دین خودتان و من هم به دین خودم!! و بدین ترتیب، در بحث و مناقشه را تا آخر بست. این روش بیشتر علمای ماست.
دروغگو دشمن خدا است و تیجانی همچنان دروغ میگوید، کتب اهل سنت همه جا وجود دارند و علماء اهل سنت حضور دارند، همان علمایی که شیعه توانایی گفتگو با آنها را ندارد مگر اینکه از تقیه و نفاق استفاده کنند برخی میگویند قرآن تحریف شده است و برخی با استفاده از تقیه میگویند تحریف نشده است. یکی میگوید اهل سنت ولد الزنا هستند و دیگری با تقیه میگوید برادران ما هستند، برخی از آنها میگویند فرقی میان ما و آنها نیست و گروهی میگویند هیچ اتفاقی میان ما و آنها نیست. و کسیکه میخواهد میزان توانایی علمای اهل سنت را در گفتگو و بحث بداند نزد علمای آنها برود یا کتابهای آنها را بخواند. واینک چند کتاب برای اندیشمندان شیعه یادآوری میکنیم که به شبهات تشیع پاسخ دادهاند تا این کتابها را بخوانند و بعد داوری کنند که کدام یک بر حق است.
۱- منهاج السنة النبوية(ابن تیمیه).
(۱) الشيعة واهل البيت(احسان الهی).
(۲) الشيعة والقرآن(احسان الهی).
(۳) الشيعة والسنة(احسان الهی).
(۴) الخطوط العريضة(محب الدین خطیب).
(۵) الشيعة وتحريف القرآن(محمد مال الله).
(۶) حقيقة الشيعة(عبد الله الموصلی).
(٧) اصول مذهب الشيعة (ناصر القفاری) [۲۶۸].
[۲۶۶] شرح العقیدة الطحاویة:۴۳۰. [۲۶٧] العقیدة الواسطیه: ۱٧۵, ابن عثیمین. [۲۶۸] متأسفانه بجز کتاب شیعه وسنت احسان الهی بقیه کتب بزبان عربی هستند و تاکنون ترجمهای از آنها سراغ نداریم. (مترجم).