حکایات رقاع چیست؟
س ۲۲ – حقیقت(حکایات رقاع) و جایگاه آن در مذهب شیعه چیست؟
ج – وقتی امام شیعیان حسن عسکری وفات یافت جانشین و فرزندی شناخته شده و آشکار از خود به یادگار نگذاشت، زنان و کنیزانش جهت اطمینان (توسط ماما) مورد بررسی قرار گرفتند و ثابت شد که هیچکدام از آن‌ها حامله نیست، بنابراین ارث به جا مانده از او میان مادر و برادرش جعفر تقسیم گردید، و مادرش وصیت او را اجرا کرد و این را قاضی و پادشاه وقت ثبت کردند [۱۵۲].
از این رو این واقعه کمر شیعه را شکست.
بعضی گفتند: امامت به پایان رسیده است [۱۵۳]. و برخی گفتند: حسن بن علی وفات یافت و فرزندی نداشت و امام بعد از او برادرش جعفر بن علی است [۱۵۴].
و در پهنای این حیرت و سرگردانی و بی تابی و اضطراب که علمای شیعه در آن به سر می بردند، مردی به نام عثمان بن سعید عمری برخاست و ادعا کرد که حسن عسکری فرزندی پنج ساله دارد که از مردم پنهان است و به هیچ کس جز او خود را نشان نمی دهد، و او بعد از پدرش امام است، و این کودک او (یعنی عثمان) را برای دریافت اموال به وکیل گرفته، و او را نایب خود قرار داده تا به مسایل دینی پاسخ دهد [۱۵۵].
هنگامی که در سال ۲۸۰ عثمان بن سعید وفات یافت پسرش محمّد بن عثمان همان ادعای پدرش را تکرار کرد.
و چون در سال ۳۰۵ محمّد وفات یافت؛ حسن بن روح نوبختی به همان ادعا جانشین او گردید، و در سال ۳۲۶ نوبختی در گذشت؛ و ابوالحسن بن علی بن محمّد بن محمّد سمری (متوفای ۳۲٩) جانشین اوشد. وی از دیدگاه علمای شیعه آخرین کسی است که ادعای نیابت مهدی را مطرح کرد، و از آنجا که اموال هنگفتی از این طریق بدست می آید؛ افراد زیادی ادعای نیابت امام زمان را مطرح کردند، علمای شیعه فتوا دادند که نیابت تمام شده، و با وفات سمری غیبت کبری آغاز شد، و این جانشین امام همانطور که اموال افراد ساده لوح و نادان را از چنگ‌شان در می آورد و چپاول می کرد، به سؤالات آنان گوش می‌داد، و (به ادعای خود) از سوی امام مورد انتظار برایشان پاسخ دریافت می کرد، و آن را (توقیعات) یا سند می نامیدند که به گفته آن‌ها خط و امضای امام منتظرشان بود .
اما جایگاه و ارزش خرافه (سند و رقعه و توقیعات و امضای امام) در مذهب شیعه بالا گرفت و مانند فرموده ی خدا و پیامبرصاست، و حتی علمای شیعه این امضاها و نوشته ها را در زمان تعارض و مخالفت با روایات صحیح که از پیامبر صروایت شده ترجیح داده اند. از جمله (ابن بابویه) مرجع بزرگ شیعه صحیح ترین احادیث روایت شده نزد شیعه را به خاطر مخالفت با این خرافه ردّ کرده و گفت: «من به این حدیث فتوا نمی دهم، بلکه به سند با خط حسین بن علی÷ فتوا می دهم که نزد من است». حر عاملی در توضیح این سخن گفته: «چون خط معصوم از آنچه توسط واسطه ها نقل شده قوی تر و معتبرتر است» [۱۵۶].
و علمای معاصر شیعه می گویند این«رقعه ها» آن سنّت هستند که باطلی بدان راه ندارد [۱۵٧].
[۱۵۲] المقالات و الفرق، ص ۱۰۲. [۱۵۳] بحار الانوار مجلسی ج ۵۱ / ۲۱۲، و الغیبة طوسی ۲۲۴. [۱۵۴] المقالات و الفرق سعد قمی ص ۱۰۸ – ۱۱۰. [۱۵۵] حصائل الفکر فی احوال الامام المنتظر، محمد بحرانی ص ۳۶ – ۳٧. [۱۵۶] من لا یحضره الفقیه ابن بابویه قمی، ج ۴ / ۱۵۱، وسائل الشیعه ج ۲۰ / ۱۰۸، و علمای شیعه به توقیعات و نوشته‌ها اهمیت داده و آن را تدوین کرده‌اند چون از دیدگاه آنان این‌ها وحی است که باطل از هیچ سویی به آن راه ندارد ! ، اصول الکافی ۱/ ۵۱٧ و اکمال الدین ابن بابویه ص ۴۵۰، الغیبة طوسی، ص ۱٧۲، الاحتجاج، ج ۲ / ۲٧٧، بحارالانوار ۵۳ / ۱۵۰ – ۲۴۶، قرب الاسناد حمیری، و الذریعه ۴ / ۵۰۰ . [۱۵٧] الدعوة الاسلامیه خنیزی ، ج ۲ / ۱۱۲ .