خسارت و خصومت احادیث [زیارت] با آیات قرآن!
احادیث اسلامی که به هر صورت برای درک و فهم شریعت اسلامی از آن بی‌نیاز نیستیم و سنت پیامبر و تفصیل مجملات آیات را از آن طریق می‌توان به دست آورد، اما متأسفانه از همین رهگذر خسارت‌های سنگینی به احکام قرآن و اوامر و نواهی شریعت وارد شده است که اشارتی اجمالا به پاره‌ای از آنها می‌شود.
خسارت این احادیث تنها منحصر به ثواب‌های بی‌حد و حساب زیارت و دعا و عزاداری و امثال آن که نیروی محرک دین و شریعت را بی‌اثر بلکه بالعکس انسان را تبدیل به جانور بلکه صدها مرتبه بدتر می‌کند نیست!.
بلکه خسارت‌هایی که از نواحی دیگر و ضربات جان ربایی چون گرز و خنجر بر پیکر حقایق اسلامی وارد مى‌کند!.
مثلاً صرف نظر از این‌که نماز را که رکن مهم اسلام است به وسیله احادیث در پاره‌ای موارد شکلی دیگر می‌دهد! زکات را که اساس تأمین معیشت فقرا و هفت صنف دیگر است و در حقیقت بودجه‌ی مملکت اسلامی است با چند حدیث مجعول و نامعقول، منحصر به اشیاء نه‌گانه چون شتر و گاو و گوسفند غیر معلوف و طلا و نقره مسکوک و گندم و جو و مویز و خرمای مشروط به شرائط مخصوص مى‌کند که در این زمان به صورتی نامعقول درآمده است، همچنین از طریق احادیث، خمسی را در جامعه‌ی شیعه رواج داده‌اند که از خدا و پیغمبر در این باره خبری و در عمل مسلمین صدر اول از آن اثری نیست![٢٦٥].
همچنین به استناد حدیثی مجعول برای قبور ائمه و بنای آن املاک و مستغلات و اموال فراوانی را صرف بنیاد بقاع و قباب طلا و ضرایح نقره و انواع تشریفات قبور اموات مى‌کنند که به اقرار محاسبان اوقاف بیش از یک ربع اراضی و املاک ایران صرف تعمیر و تزیین این مقابر و مشاهد که شباهت بسیاری به کاخ سلاطین جبار و فراعنه روزگار دارد، می‌شود و در هر شهر و روستایی قبور بسیاری با جلال و جبروت و موقوفات به چشم می‌خورد. و با قدرت و قوت همین احادیث است که عده‌ای از تنبلان و انگلان را به نام سادات و علما، بر گردن مردم مسلمان تحمیل کرده‌اند تا آن حد که در زمان ما به نام ولایت فقیه، هر فرد کم اطلاعی را قیم و صاحب اختیار همه مسلمانان بلکه جمیع خلق جهان، تبلیغ می‌کنند! و ترس آن است که بدین ترتیب نام اسلام را هم خدای ناخواسته مکروه دنیا کنند!.
این‌ها و صدها مانند آن غیر از خساراتی است که از غلو و افراط درباره ائمه علیهم السلام که متواضع‌ترین عبادالله بوده‌اند حاصل شده و آنان را مدیر و متصرف عالم امکان و انداد و شریکان پروردگار جهان کرده‌اند! تعالى الله عما يقول الـمشركون.
مخفی نماند که ما منکر و مخالف احادیث (صحیح) نیستیم و چنان‌که گفتیم برای فهم و درک اوامر و نواهی و تفصیل مجملات قرآن بدان نیازمندیم، اما آن حدیثی که طبق راهنمایی ائمه علیهم السلام مؤید و موافق قرآن باشد نه این‌گونه احادیث که مضامین آن ناسخ بلکه خصم قرآن است!.
مثلاً احادیثی که با ثواب‌های باورنکردنی[٢٦٦] مردم را به زیارت قبور ترغیب و تشویق می‌کنند به صراحت یا لاأقل به کنایه مخالف با قرآن است، زیرا قرآن می‌فرماید: ﴿أَلۡهَىٰكُمُ ٱلتَّكَاثُرُ١ حَتَّىٰ زُرۡتُمُ ٱلۡمَقَابِرَ٢﴾ [التکاثر: ١-٢] یعنی: «افزون‌طلبی شما را غافل کرد آنچنان که به زیات گورها رفتید» و زیارت مقابر برای تکاثر و تفاخر مکروه بلکه ممنوع قرآن است و به نص احادیث و آثار وارده و مسلم تواریخ، زیارت قبور مورد نهی رسول الله ص بوده و فرمود: «إني نهيتكم عن زيارة القبور».
پس زیارت قبور از هرکه باشد جایز نیست، و جز به قصد عبرت و تذکر موت، استثناء نشده است و پرواضح است که این مشاهد و مقابر پرجلال و جبروت که پاره‌ای از آنها طعنه بر بارگاه فراعنه و اکاسره می‌زند، هرگز از دیدن تشریفات آنها کسی به یاد موت و آخرت نمی‌افتد بلکه علاقه و محبت به دنیا و زخارف آن را صدچند مى‌کند! و مشاهده همین گنبدها و گلدسته‌ها و ضرایح و ایوان‌های مزین و منقش، مترفین مسرفین و ثروتمندان را که بر مزار اولیاء چنین مى‌بینند، تشویق می‌کند که آنان نیز مقبره‌های خود را با انواع زینت‌ها و فرش‌ها و چراغ‌ها با بناهای عالی بیارایند که اولاد و احفاد آنان همان تفاخر و تکاثر جاهلیت را بر مقابر آنان تجدید نمایند! و صدها مفاسد و جرأت دادن به فسادهای دیگر که در دنبال این اعمال مى‌آید.
به علاوه آن وعده‌های غرورانگیز که ثواب یک زیارت و یا خواندن یک دعا و گریه بلکه تظاهر به گریه و زاری در عزاداری، عامل آن را تا آن‌جا مى‌برد که هیچ ملک مقرب و پیغمبر مرسلی بدان دست نمى‌یابد!!، و برای خنثی بلکه مغفول‌نمودن آیات انذار و تبشیر قرآن از جنود ابوجهل بسی مؤثرتر است!
خدای سمیع و بصیر مى‌داند و ﴿كَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدَۢا﴾ که نگارنده این سطور از تألیف و نشر این منشور محرور و سایر آثار مأثور خود جز زدودن غبار اوهام و کثافات پردوام از چهرۀ نورانی آیین اسلام غرضی نداشته و در تمام ایام عمر خود در این مرام جز تحمل آلام و اتهام بهره و احترامی نیافته‌ام، تا جایی که در معرض قتل و انعدام قرار گرفته‌ام و یقین دارم که پس از مرگ نیز مورد لعن و دشنام لیالی و ایام بسیاری از خاص و عام خواهم بود! اما چون این مرام را برای رضای پروردگار علام ذوالجلال و الاکرام انجام می‌دهم و این کار را بزرگترین جهاد برای تقویت اسلام می‌دانم! هرچه مشقت و مصیبت‌افزون‌تر مسلّما ثواب و انعام مجاهد بیشتر است!.
در این‌جا تذکر نکته‌ای را لازم می‌دانم، کسانی که طرفدار زیارت معمول‌اند هنگامی که از هر حجت درمی‌مانند می‌گویند: گیریم که زیارت قبور بزرگان دین مشمول این همه ثواب نبوده و از طرف شارع بدان مأمور نباشیم باری وجود این مشاهده و بارگاه‌ها کمتر از قبر سرباز گمنام نیست که در تمام کشورهای متمدن یا بعضی آنها، مورد احترام و سمبل حیثیت آن کشورهاست که واردین و وافدین، به زیارت آن می‌روند!.
هرچند پرواضح است که تفاوت و تضاد بسیاری بین این دو هست! با این حال می‌گوییم: اگر مطلب از این نظر باشد ما برای آن فواید و فضایل بیشتر سراغ داریم؛ اما به چند شرط:
اولاً: این آفت را که در این اعمال از این احادیث است (یعنی احادیث ضعیف و موضوع و جعلی) از آن برداریم، و این‌گونه نسبت‌ها را به شریعت ندهیم تا آن را در نزد عقلای دنیا موهون و خود را از جهت ارتکاب بدعت در نزد خدا ملعون و از جهت صرف اموال در جاهای بیهوده متضرر و مغبون ننماییم.
ثانیا: اکتفا به یکی دو تا از این قبور که صاحبان آنها به فضائلی در دنیا مشهور هستند اختصاص دهیم.
ثالثا: این همه تشریفات و تزیینات و صرف اموال و عرض حاجات و نذورات را از آنها برداریم تا از ورطه پر آتش شرک نجات یابیم.
رابعا: و مهم‌تر از همه این‌که هم‌ساله یا در مواقع مقتضی بر سر مزار اجتماعی باشکوه تشکیل داده و مراتب جهاد و فداکاری و شخصیت و سزاواری آن مزور را به وسیله‌ی خطباء و مبلغین شایسته و لایق و با استناد به مدارک معتبر تاریخی در مقابل حضار با عکس‌های مختلف به منظور تهییج حس فداکاری در راه خدا تکرار نماییم[٢٦٧].
بدیهی است اگر به چنین اموری اقدام نماییم فواید و نتایجی خیلی بیش از آن‌که بنیادگزاران دلسوز گفته‌اند خواهیم برد، و این مطلبی است که ما در سی و چند سال قبل در کربلا در صحن حسینی ÷ پیشنهاد کردیم و در این مختصر نیز مجملی از آن آمده است[٢٦٨].
مقدمه را در همین جا پایان می‌دهیم و می‌پردازیم به متن کتاب که در چند سال قبل آن را برای چاپ در جواب و رد کتاب امراء هستی یکی از آیات عظمای إلهی قم آماده کرده بودیم و با این‌که تاکنون چند بحث از پنج بحث آن را با تمام سختی‌ها و گرفتاری‌ها و کارشکنی‌ها طبع و تقریباً مخفیانه منتشر کرده‌ایم[٢٦٩]. متأسفانه دو بحث آن: «بحث ولایت» و «بحث زیارت»، تاکنون به علت نداشتن وسائل و قدرت چاپ و فقدان امنیت و موانع دیگر در عقده‌ی تعویق مانده است، اینک بحث زیارت آن را با همان اسلوب مباحث قبلی به حول و قوۀ پروردگار در اختیار طالبان حق می‌گذاریم. وما توفیقی إلا بالله.
***
[٢٦٥]- ما در مورد زکات و خمس کتابی در دو مجلد به نام حقایق عریان در اقتصاد قرآن تألیف کرده‌ایم.
[٢٦٦]- علمای «درایة الحدیث» عقیده دارند که از علائم احادیث مردود و مجعول آن است که برای کاری ناچیز ثواب‌های بسیار زیاد و یا عقاب‌های که تناسبی باعمل ندارد، قائل شوند.
[٢٦٧]- موارد و یا شرط‌هایی را که مؤلف / راجع به برگزاری اجتماعات باشکوه سالانه و یا مواقع مقتضی بر سر قبرهای بعضی صالحین، ذکر کرده‌اند و خصوصاً شرط دوم و چهارم آن که خالی از اشکال نیست. زیرا این کار، خلاف عمل سلف صالح این امت است. و اگر در این کار، خیر و خوبی و فایده‌ای بود، حتما خود رسول خدا ص و بعد از آن خلفای راشدین، و ائمۀ اسلام آن را انجام می‌دادند و به آن مردم را تشویق و ترغیب می‌نمودند، اما چنین نکردند و هیچ عملی در این باب از آنها ثابت نشده است. پس هیچ خیر و خوبی و فایده‌ایی در آن نیست. ثانیاً: نفس این کار، از اسباب و وسایلی است که منجر به بدعات، خرافات و شرکیات می‌گردد، زیرا اصل و اساس و منشأ بدعات، خرافات و شرکیات موجود در بارگاه‌ها و ضریح‌های ساخته شده توسط اهل بدعت برای ائمه، اولیا، صالحین و امامزاده‌ها، از همین دست اجتماعات باشکوه بود که به تدریج به شرکیات و خرافات کنونی تبدیل گردید. بناء زیارت قبور، باید مطابق سنت پیامبر اکرم ص باشد و هدف از آن، یادآوری مرگ و آخرت است. همان گونه که رسول اکرم ص می‌فرمایند: «... أَلاَ فَزُورُوهَا فَإِنَّهَا تُذَكِّرُکُمْ الْآخِرَةَ». «.... قبرستان‌ها را زیارت کنید که آن آخرت (مرگ) را به یاد شما می‌آورد». (مُصحح).
[٢٦٨]- ر،ک صفحه ٤٤٩ به بعد همین کتاب.
[٢٦٩]- این بحث‌ها عبارت‌اند از بحث «علم غیب» و «شفاعت» و «غلات». قلمداران.