قتل عام ممالیک (زمین‌داران بزرگ مصر)

(۵ صفر ۱۲۲۶ هـ – ۱ مارس ۱۸۱۱ م)

در سال ۱۷۹۸ م ناپلئون بناپارت، سردار معروف فرانسوی کشور مصر را که در آن زمان جزئی از امپراطوری عثمانی به شمار می‌رفت، تصرف کرد لذا دولت عثمانی یکی از سرداران مشهور خود بنام محمد علی پاشا را برای باز پس گیری مصر به آن سرزمین اعزام کرد. وی با کمک مردم، فرانسوی‌ها را از مصر بیرون راند و با جلب رضایت سلطان عثمانی برمصر حکومت کرد و سلسله خدیوان را تأسیس کرد. محمد علی از همان آغاز کارش کوشید که همه رقیبان خود را از میان بردارد. حتی همان کسانی را که در بیرون راندن فرانسوی‌ها و رسیدن وی به منصب فرمانروایی به وی کمک کرده بودند از قبیل علما و رؤسای دانشگاه الازهر و طرفداران آلبانیای تبار خود (محمد علی خودش یک آلبانیایی بود) را سرکوب و قلع و قمع کرد. البته قدرتمندترین دشمنان محمد علی ممالیک بودند .این ممالیک قبل از فتح مصر بوسیله عثمانی‌ها، حاکمان مصر بودند و اکنون زمینداران بزرگ مصر بودند که از سالیان دراز دهقانان فقیر مصری را استثمار و از آن‌ها بهره کشی می‌کردند. محمد علی بارها تلاش کرد که از شر آن‌ها خلاص شود [۱]. ولی از آنجا که ممالیک در جنگ با محمد علی از روش جنگ و گریز پیروی می‌کردند او هرگز موفق نشده بود که آن‌ها را از بین ببرد. ولیکن از آنجا که فردی بسیار شیاد و زیرک بود و برای رسیدن به هدفش از هیچ وسیله ای روی گردان نبود، سرانجام از یک حیله ناجوانمردانه استفاده کرد. از این قرار وقتی که پسرش ابراهیم پاشا را برای جنگ با سلفیان حجاز (پیروان امام محمد بن عبدالوهاب که در آن هنگام حجاز را تصرف کرده بودند) فرستاده بود مهمانی بزرگی ترتیب داد و بزرگان و روسای ممالیک را به آن دعوت کرد. این مهمانی در قلعه معروف قاهره در روز ۵ صفر ۱۲۲۶ هـ ۱ مارس ۱۸۱۱ م. بود. وقتی که همه مهمانها وارد قلعه شدند، سربازان محمد علی در قلعه را بسته و از تمام جهات بارانی از گلوله‌های مرگبار به سمت مهمانان باریدند. در پایان فقط یکی از آن‌ها بنام امین بک توانست با اسب ،خود رااز دیوار قلعه به پایین پرتاب و فرار کرده و نجات پیدا کرد، بقیه همه کشته شدند. سربازان با برنامه قبلی پس از این واقعه به جستجوی خانه به خانه پرداختند و بازماندگان ممالیک را هم به قتل رساندند. به این ترتیب محمد علی با شدیدترین و رذیلانه ترین روش، از شر ممالیک خلاص شد. و خداوند عزوجل یک گروه ستمکار رابوسیله یک ستمکار دیگر از بین برد. همه این بلاها نتیجه اعمال خودشان بود.

مترجم: ابو یحیی

مصدر: سایت نواراسلام

IslamTape.Com

[۱] رجوع کنید به: تاریخ جبرتی، التاريخ الإسلامي، تاريخ الدولة العثمانية، قطور الحركة القومية.