سوم: عشر
همه اراضی کشور اسلامی از نوع اراضی خراجی نبوده، بلکه زمینهای دیگری هم بود که از آنها خراج گرفته نمیشد بلکه از محصول آن عشر (یک دهم) محصول وصول میشد به این اراضی، زمینهای عشری میگفتند و سه نوع بود:
۱- اراضی که صاحبان آنها با رضایت خود مسلمان شده بودند و به جنگ یا صلح گرفته نشده بود.
۲- زمینهایی که مالک مشخصی نداشت و لذا با اجازه خلیفه بین فاتحان تقسیم شده بود.
۳- زمینهای موات که مسلمانان آنها را فتح کرده و بعد از فتح آنها را آباد کرده بودند.
تبدیل اراضی عشری به خراجی و برعکس ممکن نبود.