وفات سلطان سلیمان قانونی- سلطان قدرتمند عثمانی

(زمان: ۸ ربیع الأول ۹۷۴ هـ – ۲/۱۰/۱۵۶۶ م.)

بزرگترین و باتدبیرترین سلطان عثمانی که دوره حکومت وی طولانی ترین دوره در تاریخ عثمانی بوده و وسعت امپراطوری عثمانی به اوج خود رسیده بود؛سلطان سلیمان خالدبن سلیم اول بن بایزید دوم بن محمد فاتح بن مراد دوم بن محمد اول بن بایزید اول بن اورخان بن عثمان (موسس حکومت عثمانی) می‌باشد.

سلیمان در شهر طرابوزان [۳](در شرق ترکیه امروز) زمانی که پدرش والی شهر بود به سال ۹۰۰ هـ دیده به جهان گشود و در سال ۹۲۶ هـ /۱۵۲۰ م به سلطنت رسید و در عین جوانی لیاقت و تدربیر و اراده عالی در اداره کشور از خود نشان داد و با اقتدار شورشهای داخلی را که در اوائل سلطنت وی بروز کرده بود سرکوب کرد و جزیره رودس در مدیترانه را فتح کرد و «گاگلیو» پادشاه پیمان شکن مجارستان را شکست داد و به اطریش لشکر کشید و چیزی نمانده بود که پایتخت آن، وین را فتح کند.

از برجسته ترین اقدامات سلطان سلیمان، توجه زیاد وی به شمال آفریقا بود چنانکه لیبی و تونس و الجزائر را به امپراطوری ضمیمه کرد و برای مدتی مغرب را هم در اختیار گرفت. بویژه وی به مسلمانان اندلس- که پس از سقوط غرناطه آخرین پایگاه اسلامی اندلس در سال ۸۹۲ هـ در وضعیت دشوار و دردناکی به سر می‌بردند و از سوی محاکم تفتیش عقاید برای پذیرش مسیحیت به شدت تحت فشار قرار داشتند کمکهای زیادی کرد. سلیمان با تمام قدرت کوشید که شارلکان؛ امپراطور اسپانیا که در واقع قدرتمندترین شاه اروپا به شمار می‌رفت را در شرایط دشواری قرار دهد.لذا تلاش کرد بین او و پادشاه فرانسه «فرانسوای اول» اختلاف اندازد تا بدین وسیله در صف متحد اروپا شکاف ایجاد کند. وی در این راستا با فرانسوابر ضد شارلکان پیمان بست. همچنین در دوره سلیمان قلمرو امپراطوری به نهایت توسعه خود رسید چنانکه در سه قاره اروپا و آفریقا و آسیا کشیده شده بود.

در این دوران شبه جزیره بالکان به تصرف عثمانیان در آمد. بلگراد –پایتخت کشور کنونی صربستان- فتح شد و مساجد متعددی در آن بنا شد. آذربایجان ایران به تصرف عثمانی‌ها در آمد. بعلاوه سلطان سلیمان چند بار، صفویان را شکست داد.

لقب قانونی برای سلیمان چنانکه بعضی‌ها گمان کرده‌اند به معنای آن نیست که او قوانین شریعت اسلامی را کنار گذاشته و به جای آن قوانین وضعی خودش را برکشور حاکم کرد بلکه وی برای اداره کشور تشکیلات منظم و قوانین مدونی بر قرار ساخت و تقسیمات ایالتی را دقیقتر کردو در ایالتهای دوردست، کنترل بیشتری بر والیان اعمال کرد و مستقیما براداره امور کشور نظارت داشت. از این رو مورخان غربی او را سلطان سلیمان با شکوه نامیده‌اند.

البته لازم به ذکر است که انتقاداتی هم بر سلیمان وارد شده چنانکه گفته اندوی تحت تأثیر همسر روسی یهودی الاصل خود«روکسلان» قرار داشته و با اشاره او به یهودیانی که از اسپانیا اخراج شده بودند اجازه داده که در سرزمینهای امپراطوری عثمانی سکونت کنند. بعلاوه این افعی یهودی، سلیمان را بر ضد پسر و ولی عهدش «مصطفی» برانگیخته و طی توطئه ای مصطفی را قربانی کرده تا پسر خودش «سلیم دوم» ولی عهد شود. اگر این لغزشهای سلیمان نمی‌بود، صفحات زندگی سلیمان قانونی، پیراسته و بدون عیب می‌بود.

مترجم: ابو یحیی

مصدر: سایت نواراسلام

IslamTape.Com

[۳] تاريخ الدولة العثمانية، سلاطين آل عثمان، تاريخ الدولة العلية، التاريخ الإسلامي ج ۸، عوامل نهوض وسقوط الدولة العثمانية.