صفحاتی از تاریخ اسلام - جلد دوم

فهرست کتاب

وفات سلطان آلب ارسلان سلجوقی

وفات سلطان آلب ارسلان سلجوقی

(۱۰ ربیع اول ۴۶۵ ق – ۲۹/۱۱/۱۰۷۲ م.)

سلطان آلب ارسلان محمد پسر داود بن میکائیل بن سلجوق ملقب به سلطان جهان بعد از وفات عمویش طغرل موسس سلسله سلجوقیان به تخت نشست. طغرل و سلجوقیان بودند که خلافت سنی عباسی را از شر دولت آل بویه شیعه مذهب نجات دادند [۲].

آلب ارسلان فرماندهی برجسته و ماهر بود که شوق زیادی به جهاد داشت. با وجود آنکه پایتخت وی شهر «ری» در نزدیکی تهران بود ولی کمتر در آنجا می‌بود و بیشتر عمر خود را در جنگ بود. علاقه شدیدی به نشر اسلام در بین قبائل ترک و بلاد ارمنستان و روم داشت تمام جنگ‌های وی رنگ خالص اسلامی داشت و سرزمینهای زیادی از قبیل گرجستان کنونی را فتح کرد.

آلب ارسلان مانند همه سلجوقیان دارای عقیده صحیح اسلامی بود. وی به شدت از بدعت و بویژه بدعت روافض و اسماعیلیان متنفر بود و با آن مبارزه می‌کرد. از همین رو بسیتار تلاش می‌کرد تا دولت فاطمیان اسماعیلی مصر را براندازد. آلب ارسلان چنان کرد که باردیگر در حرمین شریفین و شام که سالها بود خطبه نماز جمعه بنام خلیفه فاطمی مصر خوانده می‌شد، اکنون خطبه به نام خلیفه سنی عباسی می‌خواندند. فاطمیان در حرمین شریفین و شام جمله «حي علي خير العمل»را به اذان اضافه کرده بودند و الب ارسلان دوباره اذان سنی را مرسوم کرد.

بزرگترین خدمت الب ارسلان محمد به اسلام، پیروزی درخشان وی بر امپراطور روم در جنگ بزرگ و سرنوشت ساز ملازگرد به سال ۴۶۳ ق ۱۰۷۰ م بود. وی «رومانوس چهارم» امپراطور روم را که به سرزمینهای اسلامی هجوم آورده بود را به اسارت گرفت. آن جنگ نقشه جهان قدیم را تغییر داد و از نقاط سرنوشت ساز در تاریخ جهان عموما و در تاریخ روابط مسلمانان با مسیحیان خصوصا به شمار می‌رود.

الب ارسلان علیرغم اقتدار و شدت و حضور دائمی وی در جهاد، ولی در زندگی، شخصیتی مهربان و رئوف داشت با فقرا هم نشین بود و بسیار به درگاه خداوند دعا می‌کرد و سپاسگذار نعمتهایی بود که خداوند به وی عنایت کرده بود. در هر ماه رمضان ۱۵ هزار دینار صدقه می‌داد. و وزیرش خواجه نظام الملک، بهترین یاور و مددکار وی در حکومت و جهاد بود. این سلطان بزرگ سرانجام در روز شنبه ۱۰ ربیع الاول ۴۶۵ ق ۲۹/۱۱/۱۰۷۲ به دست یک نفر شورشی بنام «یوسف خوارزمی» کشته شد چنین است که همواره می‌بینیم دستان خیانت و فریب، قهرمانان و فرماندهان مسلمین را ترور می‌کند تا جلوی پیشرفت و سیادت مسلمانان را بگیرند.

مترجم: ابو یحیی

مصدر: سایت نواراسلام

IslamTape.Com

[۲] الكامل في التاريخ، البداية والنهاية، المنتظم، سير أعلام النبلاء، وفيات الأعيان، تاريخ الدولة السلجوقية، أيام الإسلام.