هزینه‌های بیت المال:
اولا: حقوق والیان و قاضیان و کارمندان دولت و کلیه اشخاصی که برای مصالح عمومی جامعه کار می‌کنند مانند خود خلیفه
ثانیا: حقوق سربازان و لشکریان. در عهد پیامبر جحقوق مشخصی برای لشکریان وجود نداشت زیرا یک ارتش دائمی وجود نداشت و هر وقت نیاز بود همه صحابه مسلح می‌شدند و در جنگ از غنائم سهم خود را می‌گرفتند. در عهد حضرت ابوبکرس عایدات حکومت بین همه مسلمانان به نسبت مساوی تقسیم می‌شد و در عهد حضرت فاروقس به نسبت سابقه افراد در اسلام از عایدات بیت المال دریافت می‌کردند چنانکه ازواج مطهرات پیامبر جو عموی ایشان حضرت عباس ۱۲۰۰۰ درهم / مجاهدان بدر بعلاوه حضرت حسن و حسینب۵۰۰۰ درهم/ کسانی که سابقه اسلام آن‌ها مانند مجاهدان بدر بوده ولی در بدر حضور نداشته بعلاوه اسامه بن زیدس۴۰۰۰ درهم / عبدالله بن عمرب و تعدادی دیگر از فرزندان مهاجرین و انصار مانند عمر بن ابی سلمهس۳۰۰۰ درهم/ سایر فرزندان مهاجرین و انصار ۲۰۰۰ درهم/ مردم مکه ۸۰۰ درهم/ سایر مردم از ۳۰۰ تا ۴۰۰ درهم/ زنان مهاجرین و انصار از ۲۰۰ تا ۶۰۰ درهم/ فرماندهان لشکری و قاریان ۹۰۰۰ درهم داده می‌شد. وقتی که تعداد مردم بیش از نیاز ارتش شد و برای کارهای عمرانی و خدماتی هم نیاز پیدا شد، بسیاری از مسلمانان به کارهای صنعتی روی آوردند. که متعاقب آن دولت ناچار شد یک ارتش دائمی ایجاد کند از این رو برای نگهداری صورت اسامی لشکریان و پرداخت حقوق آن‌ها به دیوانی خاص آن‌ها نیاز پیدا شد.
ثالثا: برای تجهیز ارتش و تهیه لوازم قتال از قبیل سلاح و اسب و مواد غذایی
رابعا: ساختن مکانهای عمومی از قبیل پل و سد و راهسازی و ساختمانهای عمومی از استراحتگاه و مسجد.
خامسا: ساختن موسسات اجتماعی مانند بیمارستان و زندان
سادسا: کمک به یتیمان و فقیران و نیازمندان و هر شخصی که خانواده ای ندارد دولت اسلامی باید از او نگه داری نموده و هزینه زندگی او را بپردازد.
از آنچه گفته شد روشن می‌شود که نظام اقتصادی دقیقی که تمدن اسلامی طراح آن بوده، در قبل و بعد از اسلام سابقه نداشته است. بر این اساس تمدن اسلامی نخستین تمدنی است که به طور دقیق موارد در آمد دولت و مصارف آن را تعیین کرده است نکته مهم دیگر این است که اگر یک حادثه ناگوار مانند زلزله یا قحطی و خشک سالی و... اتفاق افتاد در این شرایط ثروتمندان باید تشویق شوند که اموال بیشتری برای عموم مردم صدقه کنند البته برای این کار مجبور نمی‌شوند چنانکه یک قحطی شدیدی در ایام حضرت عمرس اتفاق افتاد. به درخواست ایشان حضرت عثمانس اموال فراوانی برای عموم مردم صدقه کردند. نمونه این در تاریخ اسلام فراوان به چشم می‌خورد. چنین رویه ای، روند ورود اموال به بیت المال را تضمین می‌کند بدون آنکه زور و اجبار و مصادره اموال در کار باشد.
لهذا می‌بینیم که نظام اقتصادی یک مشخصه بارز تمدن اسلامی به شمار می‌رود. این نظام، استقلال تمدن و دولت اسلامی و توسعه و انتشار و دوام آن را تضمین می‌کند. و نیز باعث شفافیت روابط و فعالیتهای آن و آزادی دولت در اتخاذ تصمیمات آن می‌شود. زیرا اگر دولت به کمک‌های خارجی وابسته گردد، استقلال خود را از دست داده و ناچار خواهد شد در راستای منافع دیگران حرکت کند. متأسفانه امروزه همین اتفاق برای بسیاری از کشورهای اسلامی افتاده است. این کشورها علیرغم این میراث گرانسنگ و تجربه با ارزشی که از نظام اقتصادی در تمدن اسلامی دارند، به اجانب وابسته شده‌اند.
مترجم: ابو یحیی
مصدر: سایت نواراسلام
IslamTape.Com