گزیده‌ای از سفارشهای بهداشتی پیامبر جدر زمینه سحری و افطار
برخی توصیه‌های بهداشت و سلامت را که پیامبر به روزه‌داران توصیه نموده است ذکر می‌نماییم، از انس بن مالک سروایت شده است که پیامبر فرمود: «سحرّوا فإنَّ فی السحور بَرَکَه» [۴۶]«سحری بخورید چون در سحری برکت [نهفته] است».
و در روایتی از نسایی: «اِنَّها بركهٌ أعْطاكم الله ایاها فَلا تدعوه» [۴۷]«همانا [سحری] برکتی است که خداوند به شما ارزانی داشته است، پس آنرا ترک نکنید».
حدیث‌شناسان این برکت را به دو نوع تفسیر نموده‌اند، که شامل برکت دنیوی، و برکت اخروی است، و کسی جهت خوردن سحری بیدار می‌شود چه بسا نماز صبح را در مسجد ادا می‌نماید، و بعد از نماز صبح آیه‌ای [از قرآن] را می‌شنود و در درون وی اثر به سزایی می‌گذارد، و چه بسا در خلوت خدایی را یاد می‌کند و اشک از چشمانش جاری می‌گردد، و یا قرآن را تلاوت نموده تا بهار قلبش گردد، تمام این خیرها به جهت بیداری وی برای سحری انجام گرفت، پس موارد مذکور شامل برکت اخروی است. و اما برکت دنیایی، هرگاه روزه‌دار خوراک سحری را تناول نماید، و از جمله کسانی باشد که به انجام کار سخت می‌پردازد، می‌تواند با کمترین مشقت و سختی روزه را بگیرد، و این جسم به سوخت نیاز دارد، و سوخت آن خوراک باشد، لذا خوردن غذای سحری سنت است، و تأخیر سحری نیز سنت می‌باشد، اما فردی که تا نیمه شب بیدار می‌ماند، و سحری می‌خورد، سپس می‌خوابد نماز صبح و ثواب تأخیر سحری را از دست داده است، از ابوذر از پیامبر روایت شده است که پیامبر فرمود: «امت من همواره در خیر می‌باشند اگر در افطار عجله نموده و در سحری تأخیر بورزند». [۴۸]
آنچه که لازم است که به شما تأکید شود، اینکه انسان هر گاه خوراک سحری را تناول نماید و بلافاصله به رختخواب برود، چه بسا دچار سوءهاضمه گردد، و به ناخوشی‌های بهداشتی مربوط به غذا دچار گردد، لذا میان تناول غذای سحری و خواب وقت کافی لازم است، این وقت می‌بایست در قرائت قرآن، و نماز و ذکر سپری گردد.
از انس بن مالک روایت شده است که پیامبر فرمود: هر کس نماز صبح را با جماعت ادا نموده، و سپس تا طلوع آفتاب به ذکر خداوند بنشیند، و دو رکعت نماز بخواند، پاداشی همچون پاداش حج و عُمره برای وی مکتوب می‌گردد، انس گفته است که پیامبر فرمود: کافی است (۳ بار).
بدین سبب پزشکان برحذر می‌دارند از اینکه بعد از خوردن غذا به رختخواب برویم. پیامبر جمرا امر می‌نماید که در افطار تعجیل نماییم، به محض اینکه هنگام غروب فرا رسد، روزه‌دار افطار کرده باشد، لذا پیامبر ج[در هنگام افطار] چند خرمایی یا هر نوشیدنی شیرین سبک را می‌خورد، و یا جرعه‌ای آب می‌نوشید، سپس نماز مغرب را ادا می‌نمود و بعد از نماز غذایش را می‌خورد، و گرسنگی [با افطار اندک] آرام گرفته و تعادل اعضاء می‌یابد، و قند خرما به خونش رسیده و از شدت گرسنگی او می‌کاهد، و او را طوری قرار داده است که به طور معتدل به خوردن بپردازد و این روش مستحب است، البته برای فردی که قبل از خوردن غذا، خواندن نماز برایش میسّر باشد، اما اگر با این طریق مردم را در حرج می‌انداختی آسان‌ترین روش اینکه با مردم در وقت مناسب غذا بخورید، ولیکن اگر برایت ممکن بود که سه خرما بخورید، و نماز مغرب را به جای آورید و بعد از نماز به خوردن اقدام نمایید نیز سنّت و مندوب می‌باشد.
و پیامبر جنیز برای ما استجاب و ................ نموده است تا اینکه با خواب نیمروزی (قیلوله) بر قیام و کار و با سحری بر روزه کمک و یاری جوییم، و می‌فرمود: خواب نیمروزی را رعایت کنید، بی‌گمان شیاطین قیلوله ندارند. [۴۹]
هرگاه در رمضان برای انسان امکان خواب فراهم آید، گرچه یک ساعت از زمان خواب نیمروزی باشد - بخوابد زیرا این یک ساعت بر ادای نماز تراویج یاری می‌رساند، روزه به خاطر این نماز است تا اینکه با ادای این نماز فرد نیرومند گردد، و در نماز بهره بگیرد، و قرآن را فهم کند، پس با قیلوله بر قیام کمک گیرید. تا اینکه قلب برای حب خداوند آماده گردد، تا به بهره‌های مذکور نائل شوید.
مطالبی که ذکر شد برخی توصیه‌های بهداشتی (در رابطه با روزه) بود که پیامبر به آن سفارش نموده بود.
[۴۶] بخاری (۱۸۲۳)، مسلم (۱۰۹۵)، ترمذی (۷۰۸)، نسایی (۲۴۵۶)، ابن ماجه (۱۶۹۲). [۴۷] نسایی (۲۴۷۲). [۴۸] احمد (۲۱۳۵۰). [۴۹] الفردوس (۴۵۷۰)، انس المطالب (۱/۱۰۱۰)، قرطبی (۱۳/۲۳)، فتح‌الباری (۱۱/۷۰)، اتحاف الساده المتقین (۵/۱۴۳)، مجمع‌الزوائد (۸/۱۱۲)، جامع‌الصغیر (۶۱۶۸). این حدیث حَسَنْ می‌باشد از ا نس روایت شده است.