بیماریهای آلودگی
از آمارهای مهم و جالب که یکی از مؤسسه‌های علمی امور بهداشت، در سراسر جهان گردآوری کرد، برمی‌آید که بیماریهای ناپاکی که از راه آلودگی دست به آب و غذا منتقل می‌شود و به شدت به دستگاه گوارش آسیب می‌رساند، از این قرار است:
در سراسر جهان سی میلون مبتلا به بیماری تیفوئید، ششصد میلیون به التهاب روده، دویست و پنجاه میلیون مبتلا به وبا و پنج میلیون مبتلا به ورم کبد هستند، و سالیانه سه میلیون نفر قربانی این بیماریها می‌شود. اینها به گوشمان نمی‌خورد، بلکه ما بیشتر اخبار جنگهای داخلی، زلزله‌ها و سقوط هواپیماها را می‌شنویم، اما چنین آماری را نه. سه میلیون نفر هرسال به علت آلودگی و به سبب پیروی نکردن از سنت می‌میرند، که نیمی از این شمار بچه‌ها هستند، و این ضایعه در اثر بی‌توجهی به پاکیزگی و نظافت دست و نشستن آن پیش از غذا است؛ اما ما آن را نمی‌شنویم و توجهی به آن نداریم. از پیامبر روایت شده که: «بركه الطعام الوضوء قبله والوضوء بعده» [۱۱۴]. یعنی برکت غذا در وضو گرفتن پیش و پس از آن است. وضوی غذا عبارت است از شستن دست قبل از آن. شستن دهان و دست و دقت و توجه در استنجا یعنی پاکیزگی کامل پس از قضای حاجت سنت است. از عبدالله بن ابوقتاده، از پدرش روایت شده که پیامبر فرمود: «إِذا شرب أحدكم فلا یتنفسّ فی الإِناء، وإذا أتی الخلاءَ فلایمسّ ذكره بیمینه، ولا یتمسح بیمینه» [۱۱۵]. یعنی اگر کسی آبی نوشید، نباید نفسش را در ظرف خالی کند، و چون کسی به دستشویی برود، نباید با دست راست خود را پاک کند.
تنفس در ظرف یکی از راههای سرایت است، از همین روی پیامبر از فوت کردن در نوشیدنی نهی فرموده است. یکی پرسید: اگر آشغالی در ظرف باشد چی؟ فرمود: «دور بریز». آن مرد باز گفت: من با یک نفس سیرآب نمی‌شوم. پیامبر فرمود: «فَأَبِنِ القدَح – إِذن – عَن فیك» [۱۱۶]. یعنی پس اگر چنین است، در هنگام نفس دادن لیوان را از دهانت دور بگیر. همچنین از ابوسعید خدری روایت شده که: «پیامبر نوشیدن از شکاف یا ترک ظرف و فوت کردن در نوشیدنی را نهی فرمود» [۱۱۷]. شکاف ظرف منظور شکاف ظرفی است که ترک خورده یا شکسته است. پیامبر همچنین ما را به گرفتن ناخن‌ها و تمیز کردن بین انگشتان امر فرموده، و از خوردن میوه‌ی نشسته نهی کرده؛ زیرا مانند خوردن خاک است. و چون کسی به دستشویی می‌رود نباید با دست راستش خود را تمیز کند؛ زیرا با دست راست غذا می‌خورد و هم با مردم دست می‌دهد. و اگر با دست راستش این کار بکند، احیاناً میکروب یا بیماری را به تمام مردم منتقل می‌کند. اینها از جمله‌ی راهنمایی و سفارشهای پیامبر بود. همچنین از ابوهریره آمده که از رسول خدا شنیدم که فرمود: «لایبولَنَّ أَحدكم فی الماء الدائم الذی لایجری، ثم یغستل فیه» [۱۱۸]. یعنی هیچ کسی نباید در آبی که جاری نیست و در آن غسل می‌کند، ادرار کند.
از ابن عباس روایت شده که از پیامبر شنیدم که می‌گفت: «اتّقوا الملاعنَ الثَلاثَ»، از نشستن در سه جا برای قضای حاجت بپرهیزید. گفتند: کدامند یا رسول الله؟ فرمود: «أَنْ یقعد أحدكم فی ظلٍّ یستطلُّ بِهِ، أَو فی طریق، أو فی نقع ماءٍ». در زیر سایه‌ای که از آن استفاده می‌کنند، یا در راه و یا در آبی که جمع شده (برکه) [۱۱۹].
اینها گوشه‌ای از سفارشها و راهنمای پیامبر بود در زمانی که هنوز خبری از میکروب‌شناسی و علم بیماریهای مسری نبود، و برگرفته از گزارشهایی بود که یک سازمان امور بهداشت در سراسر جهان تهیه کرده بود و مطلقاً توجهی به دین ندارد. در گزارش‌های این سازمان آمده که سه میلیون نفر هر سال می‌میرند و ما نمی‌دانیم، به سبب رعایت نکردن نظافت دستها و نشستن آن پیش از غذا و سهل‌انگاری در تمییزی خود می‌میرند. پس این دین آمده تا راه درست را به مردم نشان دهد و این قرآن به آن چه راست‌تر و درست‌تر است فرا می‌خواند و خداوند توبه‌کاران و پاک‌شدگان را دوست دارد.
[۱۱۴] ترمذی (۱۸۴۶) از سلمان روایت کرده است، ابوعیسی می‌گوید: ما این حدیث را از قیس بن ربیع شنیده‌ایم واو در روایت حدیث ضعیف است. نیز ابوداود (۳۷۶۱) روایت کرده و گفته حدیث ضعیفی است. [۱۱۵] بخاری (۱۵۲)، مسلم (۲۶۷)، ابوداود (۳۱)، نسایی (۲۹) و ابن ماجه (۳۱۰). [۱۱۶] ترمذی (۱۸۸۷)، احمد (۱۱۵۵۸) و مالک (۱۶۵۰) از ابوسعید خدری روایت کرده‌اند. [۱۱۷] ابوداوود (۳۷۲۲) و احمد (۱۱۷۷۷). [۱۱۸] بخاری (۲۳۶)، مسلم (۲۸۲)، ابوداود (۶۹) و نسایی (۵۷) و دیگران روایت کرده‌اند. [۱۱۹] احمد (۲۷۱۵).