روزه و ابزار هضم [گوارش]
متخصصان علم تغذیه میگویند: شناخت انسان به ساختار خوراک تنها چیزی نیست که او را به تناول خوراک سوق میدهد، بلکه احساس فشار گرسنگی و علاقه انگیزاننده خوراک هر دو انسان را به طرف خوراک تحریک مینمایند. اما احساس گرسنگی انسان را برای حفظ بقا به چیزی فرا میخواند تا نیاز خود را از خوراک رفع نماید. اما اشتها و میل انگیزاننده به غذا هدف نیست بلکه وسیله میباشد.
از جمله نعمتهای خداوند اینکه غذایی که عامل بقای حیات شما میباشد خوشمزه [و به کام خوش آید] پس از جهتی انگیزه احساس گرسنگی و از طرف دیگر لذت خوراک وجود دارد، و انسان نیاز خود را با مایعی که در خون متراکم میشود به انجام و کمال میرساند، و خداوند بر ما منت نهاده است، که این خوراک را دارای مزه لذید نموده است، پس اشتهای خوراک وسیله است، و هر گاه انسان آن را هدف خویش نماید جسم دچار اضطراب میگردد، بسیاری مردم از روی محاسبه نادرست و یا از ضعف اراده اشتهای خوراک را هدف مینمایند و چون خوراک هدف و غایت گردد، آنچه را که دانشمندان به نام زنگ مخفی نام نهادهاند، که هنگام گرسنگی فقط زنگ میزند تعطیل میگردد.
دانشمندان گفتهاند: معده چند برابر کش پیدا میکند - از حجم ابتدایی دویست و پنجاه سانتیمترمکعب، به دو هزار و پانصد سانتیمترمکعب کش مییابد، - پس هرگاه معده کش یابد خوراک به عنوان هدف در میآید و در این هنگام زندگی مینماییم تابخوریم.
واقعیت بسیار شگفتانگیز و ثابت شده اینکه ابزار تعامل اَبدان با خوراک مستلزم روزه میباشد، خداوند بلندمرتبه ابدان را طوری آفریده است، که به نحوی آمادگی تعامل با ترکیبات غذایی هماهنگ با ابزاری که در سه مرحله با نظم و هماهنگی مسیر خود را طی نموده و به انجام رسانند، و این مطلب بسیار مهمی است.
مرحله اول: مرحله هضم غذا در معده و رودهها میباشد، سپس نوبت جذب و تبدیل غذا به قندی که در خون جاری میباشد، و به مواد املاح شدۀ دیگری که جسم برای به دستآوری انرژی و ساختن بافتها به کار میبرد.
مرحله دوم: مرحله ذخیره نمودن، اِنرژی مازاد که بر نیاز بدن، و قند اضافی در کبد و عضلات ذخیره میگردد و چربیهای اضافی نیز در بیشتر اعضاهای بدن ذخیره میگردند. پس مرحله اول شامل جذب و مصرف و مرحله دوم ذخیره نمودن است.
مرحله سوم: مرحله گشایش ذخیرههای انرژی و تبدیل قند و چربی بر ضد اسید چربی برای رهاسازی انرژی در جسم میباشد، و این مرحله دارای ویژگی خاصی است، و این مرحله به وقوع نمیپیوندد تا اینکه فرد برای مدت معلوم از خوردن خوراک خودداری ننماید، پس چنانچه فرد از تناول خوراک دوری ننماید مرحله سوم انجام نمیپذیرد.
دانشمندان میگویند: مقدار قند در خون از هشتاد تا صد و بیست میلیگرم در هر سانتیمترمکعب میرسد، و این مقدار قند در خون بعد از شش ساعت روزه کاهش مییابد، و در این هنگام یکی از شگفتیهای شگفتانگیز جسم بشری تجلی مییابد، مرکزی در مغز وجود دارد، که پیامهای سریعی را به غدد درونریز - که از او طلب یاری و کمک خواسته - میرساند، و پیهها هورمونی را تراوش نموده که انرژی موجود در ماهیچهها و کبد را به قند تبدیل کنند، و غدهی تیروئید نیز از طریق تراوش هورمون خون قند ذخیره شده در عضلات و کبد تحریک نموده تا رها گشته و به مصرف برسد، چون مقدار قند خون بعد از شش ساعت روزه پایین آمده است، و غدههای لوزوالمعده نیز از طریق هورمون قند خون را جهت مصرف بر رهاشدن تحریک مینمایند، و انسان چون ذخیرههای قند، عضلات و کبد را به مصرف رساند کار به چربیهای ذخیره شده نیز روی میآورد، و آنها را نیز از بین برده و انرژی آنرا آزاد مینماید و تحقیقات علمی بر ازدیاد سوختن چربیها و مصرف چربیهای متراکم در نقاط رسوب شده بر جسم در طول ساعتهای روزه تأکید میورزند.
واقعیت شگفتآور اینکه: هر کیلوگرم بافتهای چربی نیازمند سه کیلومتر مویرگ میباشند تا خون از میان آنها جاری گردد، و این بر قلب فشاریست، پس چنانچه وزن انسان ده کیلوگرم افزایش یابد، یعنی اینکه بر بدن وی سیصد کیلومتر مویرگِ اضافه وجود دارد، و پزشکان میگویند: ساختار و فیزیولوژی آفرینش ابدان مستلزم خودداری از تناول طعام میباشد، چرا؟ به سبب راحت گذاشتن مرحله اول و مرحله دوم و فراهم نمودن فرصت برای عمل مرحله سوم. و چون هضم و جذب غذا و ذخیرهگذاری انرژی برای هر انسانی ضروری است، این فریضه بر همۀ امت و گروهها فرض شده است، و خداوند میفرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٨٣﴾[البقرة: ۱۸۳].
«ای کسانی که ایمان آورده روز بر شما فرض و واجب گردیده است، همچنانکه بر امتهای پیش از شما واجب گردیده بود تا اینکه تقوا پیشه سازید».
این تحقیق علمی مطلب دقیقی را دنبال مینماید، و آن این است که روزه عبادت و تقربجویی از خداوند، و ازدیاد ارتباط با اوست، و هر کردار بنیآدم برای خویش میباشد جز روزه که برای خداوند میباشد، و او روزه را پاداش دهد، روزه اراده را تقویت نموده تا اینکه انسان ضعف بشری خود را احساس کند، پس این تحقیق عملی نقش اولیه روزه را که عبادت و تقرب باشد مخدوش نمینماید، زیرا دستور و قانون خداوند متنوع است از طرفی عبادت و تقرب و ارتباط و نیازمندیست، علاوه بر آن دارای تندرستی و سلامتی نیز میباشد.