خواب شبانگاهی از نشانهها و آیات خداوند است.
دانشمندان میگویند: خواب بزرگترین نعمتی است – که خداوند جهت آماده ساختن نیروی جسمانی که خستگی آنرا فرسوده ساخته است – بر ما ارزانی داشته است، و خداوند آنرا از نشانههای عظمت خویش ذکر نموده است، و میفرماید:
﴿وَمِنۡ ءَايَٰتِهِۦ مَنَامُكُم بِٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱبۡتِغَآؤُكُم مِّن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ٢٣﴾[الروم: ۲۳].
«و از نشانههای خداوند خواب شما در شب و روز است و تلاش و کوششتان برای بهرهمندی از فضل خدا، قطعاً در این [امور] دلائلی است برای کسانی که گوش شنوا داشته باشند».
جدیدترین تحقیقات دربارۀ خواب میگوید: هر گاه انسان بیدار شود، و کار را آغاز کند مادهای یا مقدار کمی مواد شیمیایی در خون او ترشح میکند، و هر آنچه زمان بگذرد این مقدار بالاتر رود و چون به مرور زمان و با فعالیت به حد معینی رسید، پیامی بهسوی مغز رساند، و مغز هم به نوبۀ خود پیام را به مراکز خواب در مولکولهای عصبی رسانده، یا اینکه مولکولهای عصبی از هم دور شوند و ماده روان قطع گردد و این همان خواب [موصوف] است و یا اینکه رگهای عصبی به هم نزدیک شوند و ماده جاری عصبی جریان یابد، لذا ابزار خواب مادهای شیمیایی، یا مجموعه موادی است که در آغاز روز به مقدار ناچیزی ترشح مینماید و هر اندازه وقت بگذرد مقدار این ماده افزایش یابد، تا اینکه به میزان مشخصی برسد، جسم از طریق عصب برای نزدیکی حالت خواب به مغز پیام میفرستد، به طوری که مغز به مراکز خواب دستور کار و عمل میدهد و مولکولهای عصب از یکدیگر فاصله میگیرند و خواب به وجود میآید، این تدبیر کیست؟ تنظیم کیست؟ آفریده کیست؟ ابداع کیست؟ زندگی ما بدون خواب چگونه میبود؟ چنانچه انسان دو شب پیاپی بیدار باشد، ساختارش مختل میگردد، و تعادل خود را از دست میدهد، پس اگر از خواب تحریم شود چگونه خواهد بود؟
و خداوند میفرماید: ﴿وَمِنۡ ءَايَٰتِهِۦ مَنَامُكُم بِٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱبۡتِغَآؤُكُم مِّن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ٢٣﴾[الروم: ۲۳]. در کالبد مراکزی جهت خواب سبک و مراکزی نیز برای خواب عمیق وجود دارد، شما هشت ساعت بر روی رختخواب دراز میکشید، یک یا دو ساعت از آن خواب عمیق مینمائید، و بقیه ساعتها خواب سبک مینمایید، یعنی شما به گونهای از آنچه پیرامونتان میگذرد – چه کسی سخن میگوید، وارد میشود و یا درب را میزند – اطلاع دارید، ولی در خواب عمیق هیچکدام از موارد مذکور را احساس نمیکنید، پس چه کسی در جسم شما مرکزی را برای خواب عمیق و خواب سبک و مرکزی را برای بیداری قرار داده است؟
کودک ساعات فراوانی در طول بیست و چهار ساعت میخوابد تا اینکه جسم وی رشد نماید، کودکی که عمر وی به سن پنج سالگی برسد دوازده ساعت میخوابد، و نوجوان نه ساعت میخوابد، و فرد بالغ هفت الی هشت ساعت میخوابد.
چه کسی خواب و مدت و نوعیت آن را تنظیم نموده است، و لحظه راحت و آرامش را برای ماهیچهها و دستگاهها قرار داده است؟ خداوند میفرماید: ﴿وَمِنۡ ءَايَٰتِهِۦ مَنَامُكُم بِٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱبۡتِغَآؤُكُم مِّن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ٢٣﴾[الروم: ۲۳].