وظیفه‌ی چشم و گوش
خداوند بزرگ بلند مرتبه می‌فرماید:
﴿وَٱللَّهُ أَخۡرَجَكُم مِّنۢ بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ شَيۡٔٗا وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفِۡٔدَةَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ٧٨﴾[النحل: ۷۸].
«خداوند شما را از رحمهای مادرانتان بیرون آورد در حالی که هیچ چیزی نمیدانستید، و گوش و چشم و دل را به شما بخشید باشد که سپاسگزاری کنید».
و نیز می‌فرماید:
﴿ثُمَّ سَوَّىٰهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِۦۖ وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفِۡٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ٩﴾[السجدة: ۹].
«سپس خداوند او (آدم) را آراست و از روح خودش در او دمید و گوش و چشم و دل برای شما در نظر گرفت؛ اما شما بسیار کم سپاسگزاری می‌کنید».
در جایی دیگر می‌فرماید:
﴿قُلۡ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُمۡ وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفِۡٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ٢٣﴾[الملک: ۲۳].
«بگو اوست که شما را آفرید و گوش و چشم و دل به شما عطا کرد؛ اما شما بسیار اندک سپاسگزاری می‌نمایید».
همچنین در این آیه می‌فرماید:
﴿أَلَمۡ نَجۡعَل لَّهُۥ عَيۡنَيۡنِ٨﴾[البلد: ۸].
«مگر دو چشم به او (انسان) ندادیم»؟
آیا تا به حال به این اندیشیده‌اید که با این چشم کوچک چگونه اشیاء را با اندازه‌ی واقعی آن می‌بینید؟ زیرا بزرگترین تصویر نگار شکلی را نشان می‌دهد که از اندازه‌ی کف دست بزرگتر نیست! چطور کوه را کوه، دریا را دریا و خورشید را خورشید و هر کدام را به اندازه‌ی واقعی خود می‌بینید؟ چگونه وسایل را در حجم حقیقی خود مشاهده می‌کنید؟ هیچ دانشمندی تاکنون نتوانسته به این سؤال پاسخ بدهد.
اما نکته‌ای دیگر؛ اگر مثلاً رنگ سبز یا هر رنگی را به هشتصد هزار درجه تقسیم‌بندی کنیم، در صورت اضافی بودن دو درجه از این هشتصد درجه چشم سالم می‌تواند آن را تشخیص دهد. خداوند بزرگ می‌فرماید: ﴿أَلَمۡ نَجۡعَل لَّهُۥ عَيۡنَيۡنِ٨﴾مگر به او دو چشم ندادیم؟
مسأله‌ی دیگر این که چگونه همین چشم می‌تواند بعد سوم (یعنی عمق) را تشخیص دهد؟ طول و عرض و عمق را دقیقاً می‌بیند. اگر خداوند تنها یک چشم به ما داده بود، با آن، چیزها را مسطح ونه با تجسم هر سه بعد آن، می‌دیدیم. بنابراین مسافت‌های پیش‌روی‌مان را تنها با وجود دو چشم با هم، درک می‌کنیم؛ ولی مسافت‌هایی را که در معرض دید چشم قرار می‌گیرد، با یک چشم می‌توان تشخیص داد. دیگر این که چطور وقتی تصویر بر شبکیه می‌افتد، بر آن نقش می‌بندد و اگر یک ثانیه را به پنجاه جزء تقسیم کنیم در کمتر از یک جزء به مغز منتقل می‌شود؟ بر این اساس چشم می‌تواند در یک ثانیه پنجاه تصویر را به مغز برساند و مغز نیز معنا و مفهوم آن را درک کند، پس این تصویرها کی ظاهر می‌شود؟
مطلب دیگر این که چشم سالم می‌تواند دوخط با فاصله‌ی یک بیستم میلیمتر را ببیند. گذشته از اینها در چشم موارد و چیزهای دیگری هست که این نوشتار نمی‌تواند به تمامی از عهده‌ی ذکر آن برآید؛ برای نمونه در شبکیه که خود بیشتر از چند میلیمتر مساحت ندارد، صد و سی میلیون عصب برای رنگ‌های سفید و سیاه و هفت میلیون مخروط برای رنگها و جزئیات دیگر وجود دارد. خدای تعالی فرمود:
﴿أَلَمۡ نَجۡعَل لَّهُۥ عَيۡنَيۡنِ٨ وَلِسَانٗا وَشَفَتَيۡنِ٩﴾[البلد: ۸-۹].
«مگر دو چشم و یک زبان و دو لب به او ندادیم»؟
چشم یک قرنیه‌ی بسیار شفاف و صاف دارد که اگر این قرنیه‌ی صاف مانند بافت‌های دیگر بدن از طریق مویرگها تغذیه می‌شد، عمل دیدن به این واضحی انجام نمی‌گرفت و پرده‌ای یا تورمانندی بر روی چشم احساس می‌کردیم؛ اما قرنیه به تنهایی از راه جایگزینی تغذیه می‌کند، بدین معنی که سلولهای خارجی غذای خود و سلول همسایه‌اش را می‌گیرد تا بینایی سالم، شفاف و واضح بماند.
عنبیه‌ی رنگارنگ نیز که انقباض و انبساط پیدا می‌کند، هنگامی که نور اندک باشد، گشاد می‌شود، یا به عبارت دیگر انبساط می‌یابد، و هرگاه نور شدید باشد منقبض می‌گردد. این عمل انقباض و انبساط بدون این که انسان پی ببرد صورت می‌گیرد. به عنوان مثال وقتی کسی به طور ناگهانی از یک جای روشن به یک جای تاریک وارد می‌شود، چیزی را نمی‌بیند مگر این که حدقه‌ی چشمش به طور غیرارادی گشایش بیاید. این کار را یک جسم بلوری شکل انجام می‌دهد که بزرگترین دانشمندان از انجام آن ناتوانند. این جسم فشرده می‌شود، درهم فرو می‌رود، گسترش می‌یابد و بالا می‌رود و مایع شیشه‌ای شکل نیز فشارهای معینی دارد.
اما در بحث ازگوش ذکر این نکته جالب است که به وسیله‌ی یک دستگاه درمغز فرق صداها به گوش می‌رسد و از روی شناخت بلندی و پایینی صدا مغز جهت آن را تشخیص می‌دهد. هنگامی که انسان در خیابان راه می‌رود و از پشت سر بوق ماشینی را می‌شنود، چگونه جهت و جای ماشین را در خیابان تشخیص می‌دهد؟ به کمک گوشها. خدای بزرگ می‌فرماید:
﴿وَٱللَّهُ أَخۡرَجَكُم مِّنۢ بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ شَيۡٔٗا وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفِۡٔدَةَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ٧٨﴾[النحل: ۷۸].
«خداوند شما را در حالی از رحمهای مادرانتان بیرون آورد که هیچی نمیدانستید و او گوش و چشم ودل به شما بخشید باشد که سپاسگزاری کنید».