آفرینش انسان در زیباترین شکل و بهترین سیما
خداوند میفرماید:
﴿لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِيٓ أَحۡسَنِ تَقۡوِيمٖ٤ ثُمَّ رَدَدۡنَٰهُ أَسۡفَلَ سَٰفِلِينَ٥ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَلَهُمۡ أَجۡرٌ غَيۡرُ مَمۡنُونٖ٦﴾[التین: ۴-۶].
«ما انسان را در بهترین شکل و سیما آفریدهایم* سپس ما او را به میان پستترین پستان برمیگردانیم* مگر کسانی که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته بکنند که آنان پاداش قطع ناشدنی و بیمنت دارند».
خداوند هر آنچه را ساخته و آفریده کمال و زیبایی بخشیده است،
﴿مَّا تَرَىٰ فِي خَلۡقِ ٱلرَّحۡمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٖ﴾[الملک: ۳].
«در آفرینش خدای مهربان خلل و نقص نمیبیند».
و با این وجود خداوند در این آیه و آیات دیگر انسان را به زیبایی ترکیب و سیما اختصاص نموده است.
﴿فِيٓ أَيِّ صُورَةٖ مَّا شَآءَ رَكَّبَكَ٨﴾[الانفطار: ۸].
«و آنرا به زیبایی شکل و سیما و قامت اختصاص نموده».
و در آیات زیر میفرماید:
﴿لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِيٓ أَحۡسَنِ تَقۡوِيمٖ٤﴾[التین: ۴].
﴿ٱلَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّىٰكَ فَعَدَلَكَ٧﴾[الانفطار: ۷].
پروردگاری که تو را آفریده است و سپس سر و سامانت داده است، و بعد تو را معتدل و متناسب کرده است.
و این بیانگر فزون عنایت به این آفریده مکرّم است، و اشاره دارد به اینکه انسان نزد خداوند و در نظام هستی دارای ارج و منزلت میباشد.
این انسان که از لحاظ بافت و ترکیب اعضاء و جهازهای داخلی و ظرافت و کمال پیچیدهترین در نظام طبیعت بوده، و از ساخت و طریقه خلقت وی آگاهترین دانشمندان عاجز میمانند و او دارای نَفْسی است که با احساسات و عواطف و آرزوها و نیازها و مبادی در کشمکش میباشد. به گونهای که آگاهترین روانشناسان از درک واقعیت آن ناتوان میباشند.
و در این انسان [نیروی] عقل نهفته است، که دارای مبادی و مسلّمات و نیروی تحلیل و تشخیص و ابتکار میباشد و به وی اهلیت برتری و افضلیت بر سایر مخلوقات میبخشد [۱۵].
﴿وَلَقَدۡ كَرَّمۡنَا بَنِيٓ ءَادَمَ﴾[الإسراء: ۷۰].
آنچه که بیانگر آفرینش انسان در زیباترین شکل و سیما میباشد، وجود دستگاه یا دیواره دفاعی سوم در کالبد انسان میباشد.
خداوند متعال، انسان را با دستگاههای بسیار دقیق مورد بذل قرار داده است، که اولین این دستگاهها پوست میباشد، همسان زره و جامهای است بر بدن، میکروب و مواد مضر را از آن به دور میسازد، و این (پوست) اولین دیواره دفاعی میباشد، خداوند متعال هر عضو جهاز و اندام در انسان رابه دفاع خاص خود اختصاص داشته است.
به عنوان مثال چشم با مژگان و پلک و اشک اختصاص یافته است، و این دستگاههای خاص دومین دیواره دفاعی بدن میباشند.
و اما خط و دیواره دفاعی سوم، خون با نیرو و سربازهایی از گلبولهای سفید میباشد و تعداد این گلبولها که نیروهای دیواره دفاعی سوم را تشکیل میدهند. بیست و پنج میلیون گلبول در ایام صلح [بهبودی] میباشند، و این تعداد در حالت مبارزه [بیماری] افزایش مییابد، و در حالت جنگ – مدتی که از ساعتها و ایام تجاوز ننماید – به صدها میلیون افزایش مییابد، و این لشکر زهرآگینِ و پادزهر گلبولهای سفید دارای اسلحههای کشنده - ترکیب یافته از چند مواد شیمیایی، که به عنوان پل ارتباطی و تفاهم میان آنها به حساب میآیند – میباشند.
اما دیواره دستگاه مصونیت – سلولهای سفید خون - در دفاع از جسم از لحاظ ظرافت و نظم و خلاقیت و زیرکی به شیوه شگفتانگیزی قرار گرفتهاند که در سیستم عملکرد آنها در تقسیم نقش کشنده آنها و یا در تحقق وظیفه آنها دانشمندان را وحشتزده نموده است، بعد از چند ثانیه از ورود هر جسم ناآشنا به دیوارههای خطوط دفاعی اولی و دومی به آن چسم ناآشنا روی میآورند، و گلبولهایی وجود دارند که کارشان حمل سلاح شیمیایی خاص جهت راندن دشمن و دفاع و انتقال آن به مرکز مبارزه، جایی که سلولهای پیشگیری به تفکیک رموز این سلاحها جهت ساخت پادزهر میپردازند.
و بعد از ساختن پادزهر سلولهای جنگنده [ترمیم کننده] با حمل سلاح به جسم ناآشنا یورش میآورند، و بعد از کشمکش با آن به وسیلۀ این سلاح برنده، سلولهایی جهت پاکسازی میدان معرکه از جنازههای دشمنان – جهت برگشت خون پاک وسالم – اقدام مینمایند و این گلبول سفید که عنصر اساسی و نقش اصلی را در دستگاه مصونیت ایفاء مینماید قطر آن بیش از پانزده میکرون [۱۶]نیست. قرآن چه زیبا میفرماید: ﴿لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِيٓ أَحۡسَنِ تَقۡوِيمٖ٤﴾[التین: ۴]. در داخل این لشکر [سلول] گروهی به نام دسته کماندو و تکاور به تازگی کشف شدهاند، که میتوانند سلولهای سرطانزا را فوراً کشف و از بین ببرند.
اما اینکه خداوند میفرماید: ﴿ثُمَّ رَدَدۡنَٰهُ أَسۡفَلَ سَٰفِلِينَ٥﴾[التین: ۵]. زمانی محقق میگردد که انسان از سلوک و روش پروردگارش منحرف گردد، و به ندای غریزۀ بدون ضابطهی شرعی یا مخالفت با فطرت و عقل لبیک گوید، در این هنگام عملکرد این دستگاه ابطال گردیده و انسان با کوچکترین بیماری از بین رود، بیماری عدم مصونیت واگیرداری که دنیای بیبندوبار را تهدید مینماید، چیزی جز تأکید این حقیقت نیست که قرآن میفرماید: ﴿ثُمَّ رَدَدۡنَٰهُ أَسۡفَلَ سَٰفِلِينَ٥﴾[التین: ۵].
و چه بسا آیات بر جنبه روحی انسان تأکید و متمرکز میگردند، زیرا وی – هرگاه پروردگارش را بشناسد، و بر طریق او سیر نماید، با کردار نیک به وی تقرّب جوید – دارای این استعداد است که منزلت وی بر فرشتگان مقرّب فایق آید و قرآن بر این اصل اشاره نموده و میفرماید: ﴿لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِيٓ أَحۡسَنِ تَقۡوِيمٖ٤﴾[التین: ۴].
اما چنانچه از پروردگارش اعراض نماید، و از منهج او منحرف گردد، و با بندگان و مخلوقات او زشت و بد رفتار نماید به ورطههای سقوطی میرسد، که هیچ آفریدهای هرگز به آن نرسد. ﴿ثُمَّ رَدَدۡنَٰهُ أَسۡفَلَ سَٰفِلِينَ٥﴾[التین: ۵]. به طوری که حیوانات به علت پایداری بر فطرت و تسبیح پروردگار خویش و حسن ادای وظیفه غریزی خود از او (انسان) برتر و پایدارتر میباشند.
[۱۵] قریب به اتفاق دانشمندان اسلامی و غیراسلامی باور بر ایناند که انسان اشرف مخلوقات بوده و در هستی برتر از انسان وجود ندارد، و غالباً به آیه تکریم استدلال مینمایند که خداوند انسان را تکریم نموده است، اما اگر در آیه تکریم با دقت و تأمل نگریسته شود و از قید و بند کتابهای مطلول و نظریه نظریهپردازان رهایی حاصل شود، متوجه میشویم که قرآن بشر را بر تمام مخلوقات برتری داده است، و هم چنین بشرتمام نقاط هستی وسیع و پهناور خدای موسع (انا لموسعون) را زیر رو نکرده است تا به این نتیجه نایل شده باشد که برتر از بشر در نظام هستی وجود ندارد، با این تعبیر میتوانیم بگوییم بشر اشرف مخلوقات در کره زمین میباشد که ما از آن آگاهی یافتهایم. «م» [۱۶] میکرون: واحد بسیار کوچکی است برای اندازهگیری اشیاء کوچک، یک هزارم میلیمتر. [فرهنگ عمید].