وضعیت کنونی بهداشت و رفاه در حرمین شریفین
با توجه به جمعیت مسلمانان جهان و آرزوی زیارت خانه‌ی خدا و مسجد رسول‌خدا جکه دل هر مسلمانی در عشق آن می‌تپد؛ هر سال در ایام حج، اماکن مقدس سرزمین وحی پذیرای بیش از یک میلیون زائر مشتاق است [۱۲۴].
در راستای پذیرای از این جمعیت زیاد هر سال دولت عربستان تغییرات چشمگیری در اماکن مقدس بوجود می‌آورد.
پروژه‌های عمرانی و رفاهی اعم از ایجاد و توسعة شبکه‌ی راه‌ها، بنادر، فرودگاه‌ها، مراکز درمانی، هتل‌ها، مساجد و ... هر سال با هزینه‌های کلانی انجام شده و زمینه‌ی رفاه و آسایش بیشتر شهروندان و زائران در ایام حج مهیا می‌شود.
در این خصوص مسجد نبوی و مسجدالحرام شاهد تغییرات شگفت‌آوری بوده است؛ مسجد نبوی در توسعه‌ی اخیر ملک فهد در سال ۱۴۰۶ هجری قمری از ۱۶۵۰۰ متر مربع به وسعت ۴۰۰۵۰۰ مترمربع رسیده است که ظرفیت هفت میلیون نمازگزار را دارد.
برای اجتناب از ازدحام جمعیت در مسجد نبوی ۸۱ دروازه‌ی بزرگ و کوچک تعبیه شده است که عرض دروازه‌های کوچک چهار و نیم متر است.
شبکه‌ی آب و زهکشی آب باران، نیروگاه برق ویژه، ده‌ها سرویس بهداشتی با صدها دستشویی و وضوخانه در چهار طرف مسجد و سیستم تهویه که دستگاه مرکزی آن هفت کیلومتر دورتر از مسجد قرار دارد، از ویژگی‌های منحصر به فردی است که سطح رفاه و بهداشت مسجد نبوی را به عالی‌ترین حد ممکن رسانده است. دوازده سقف کاذب هر کدام به وسعت ۱۲۰ متر و بیست و هفت قبه‌ی متحرک که هر کدام ۴۲۰ متر مساحت دارند در تهویه‌ی هوای مسجد نبوی نقش بسزایی دارند.
در ایام حج که ازدحام جمعیت میلیونی در عرفات، منی و مشعرالحرام همواره مشکلات شدیدی را برای زائرین از هر نظر به وجود می‌آورد، اکنون امکانات رفاهی زیادی وجود دارد.
مساجد بزرگ نَمِره، مزدلفه وخیف با سیستم‌های تهویه و سرویس‌های بهداشتی راحتی و آسایش زائران را فراهم آورده‌اند.
توزیع آب سرد زمزم در کیسه‌های نایلونی از فعالیت‌های اداره‌ی شُرب زمزم در ایام حج است.
چادرها در عرفات و منی با رنگ سفید و مقاومت در برابر حرارت و نیز تجهیز آن‌ها به سیستم‌های خنک‌کننده و آتش‌‌نشانی احتمال هرگونه حادثه را به حداقل رسانده‌اند.
امکانات بهداشتی و مراکز درمانی و بیمارستانی در اماکن فوق آفتاب‌زدگی و سایر انواع بیماری‌ها را به سرعت تحت درمان قرار می‌دهند و مانع از شیوع بیماری‌های واگیردار می‌شوند.
در مسجدالحرام و مساجد نبوی توزیع بهداشتی آب زمزم خنک با لیوان‌های یک بار مصرف در فاصله‌ی هر چند متر، انتقال و تعویض فرش‌ها برای شست و شو، گردگیری و شست و شوی مداوم و خشک کردن مرمرهای حیاط حرمین با ماشین‌های مخصوص از جمله وظایفی است که تحت نظارت اداره‌ی شئون حرمین شریفین قرار دارد.
مطالعات و آزمایشات ثابت کرده است که آب زمزم کاملاً پاک بوده و براساس تمام استانداردهای بین‌المللی قابل شرب است؛ عمل تلمبه کردن و سرد نمودن آب زمزم با سیستم‌های مجهز کامپیوتری کنترل شده و مطابق استانداردهای علمی به وسیله‌ی اشعه‌ی ماورای بنفش میکروب‌زدایی می‌شود [وزارت اطلاع‌رسانی عربستان سعودی؛ ۱۴۲۱؛ ص ۸۹].
[۱۲۴] آمار رسمی حجاج خارجی (بدون احتساب حجاج سعودی) در سال ۱۴۲۰ هجری قمری ۱۲۶۷۵۵۵ نفر بوده است [وزارت اطلاع‌رسانی عربستان سعودی؛ ۱۴۲۱؛ ص ۱۸].