تجلی حکمت در فلسفه پزشکی احکام

فهرست کتاب

۷- قربانی

۷- قربانی

ذبح حیواناتی از قبیل: شتر، گاو، گوسفند و بز از ابتدای روز عید قربان تا پایان روز سوم بعد از آن (أیام التشریق) برای تقرب به خداوند، قربانی (أضحیة) نامیده می‌شود. با استناد به آیات:

﴿وَٱلۡبُدۡنَ جَعَلۡنَٰهَا لَكُم مِّن شَعَٰٓئِرِ ٱللَّهِ[الحج: ۳۶].

«ما (ذبح) شتران (چاق و فربه و دیگر چهارپایان» را (در حج) برای شما از جمله مراسم و مناسک الهی قرار داده‌ایم».

﴿فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنۡحَرۡ ٢[الکوثر: ۲].

«تنها برای پروردگار خود نماز بخوان و قربانی کن».

و احادیث متعدد و هم‌چنین اجماع علما، انجام عمل قربانی مستحب است.

از شروط حیوان قربانی این است که آن حیوان از هر نوع عیبی که باعث فساد گوشتش می‌شود یا از هر گونه بیماری آشکار مانند: گری، به دور باشد.

***

انجام مراسم ویژه‌ی عیدهای مذهبی فطر و قربان در سلامت جسمی و روحی افراد تأثیر بسیار زیادی دارد. پرداخت فطریه به مستمندان و ذبح حیواناتی سالم و پاکیزه و توزیع گوشت آن‌ها در میان اقشار ضعیف جامعه و عدم وجود هرگونه ممنوعیتی در توزیع، میان سطوح جامعه اعم از مسلمان و غیرمسلمان، زن و مرد، ثروتمند و فقیر در تأمین سلامت جسمی افراد و رفع فقر موادغذایی به ویژه پروتیین بسیار مؤثر است.

علاوه بر احکام فطریه و قربانی، تأکید شارع در دادن صدقه در این روزهای مبارک و سه روزِ ایام التشریق زمینه‌ی مناسبی برای کمک به مستمندان و جبران فقر موادغذایی آن‌هاست.

تأثیرات روانی ناشی از پرداخت فطریه و صدقه، انجام قربانی و توزیع گوشت، شرکت در نماز عیدین، دید و بازدید، مصافحه و تعانق و حلال طلبی، روابط بین افراد جامعه را بهبود بخشیده و باعث زدودن کدورت‌ها و کینه‌ها می‌شود؛ به این ترتیب می‌توان نقش این رسوم را تأمین سلامت روانی افراد جامعه یادآور شد.

احکام مربوط به شروط سلامتی حیوان در قربانی، نمونه‌ای از کنترل بهداشت موادغذایی است. تهیه‌ی گوشت از حیوانات سالم و پاکیزه اهمیت زیادی دارد؛ زیرا سرعت فساد گوشت از سایر موادغذایی بیشتر است و محل بسیار مساعدی برای رشد انواع میکروب‌هاست.