۳-۲- نقش امتیازات اجتماعی در ازدواج
اگر پدر یا پدربزرگ پدری، دختر بالغ یا نابالغ را به ازدواج شخصی درآورد، که از نظر موقعیتهای اجتماعی اعم از امتیازات شغلی، سلامت جسمی و روانی و ارزشهای خانوادگی و نسبی در حد پایینتری از دختر قرار داشت، دختر بالغ اختیار دارد که فوراً نکاح را فسخ کند و دختر نابالغ هم هنگام رسیدن به سن بلوغ میتواند این عمل را انجام دهد [الشربینی؛ ج ۳؛ ص ۱۶۵-۱۶۴].
***
در ازدواج سازش دایمی و از خود گذشتگی فراوان لازم است ولی اگر زن و مرد قبل از ازدواج با یکدیگر توافق بیشتری داشته باشند، امکان سازش بعدی بیشتری خواهد بود. مهمترین عوامل مؤثر در توافق زوجین عبارتند از:
۱- رشد عاطفی و فکری.
۲- تشابه علایق و طرز فکر.
۳- تشابه مذهبی.
۴- تشابه تحصیلی و طبقاتی.
۵- تشابه طرز تفکر نسبت به مسایل جنسی.
۶- رابطه خانوادگی [شاملو، سعید؛ ۱۳۶۶؛ ص ۹۲]
از مهمترین عوامل فوق تشابه تحصیلی و طبقاتی است و در یک ازدواج مطلوب باشد تشابه طبقاتی تا آنجا که ممکن است وجود داشته باشد.
هر چه زن و شوهر بیشتر از نظر طبقاتی شباهت داشته باشند امکان سعادت و خوشبختی بیشتر است. تجربه ثابت کرده است که زنان به امتیازات مردهای دیگر نظیر ثروت، مقام اجتماعی و تحصیلات عالی رشک میبرند.
ممکن است زن و شوهری با اختلافات طبقاتی زیاد زندگی زناشویی راحتی داشته باشند؛ ولی از آنجا که زن و شوهر تدریجاً از تفاوتهای بین خود آگاه میشوند، ممکن است این تفاوتها باعث اختلاف و آزردگی و عدم بقای زندگی زناشویی شود [میلانیفر، بهروز؛ ۱۳۷۳؛ ص ۱۲۷].