۹-۲- خوردنیهای پاک
هر نوع مادهی غذایی که پاک باشد و برای جسم مضر نباشد و طبع سلیم انسانی به خوردن آن متمایل باشد مانند انواع میوهها، دانهها، گلها و قارچها حلال است.
حیواناتی که گوشت آنها حلال است، شیرشان نیز حلال است؛ ولی در میان حیواناتی که گوشت آنها حرام است فقط شیر انسان پاک و قابل استفاده است.
***
ارزش غذایی هر کدام از انواع مواد غذایی فوق متفاوت است، میوهها با داشتن ۷۵% تا ۹۰% آب، ۵% تا ۲۰% کربوهیدرات، مقدارهای متفاوتی پروتیین و چربی و به طور متوسط ۵/۰% املاح، از جمله منابع ویتامینهای ضروری بدن هستند که در تأمین سلامتی بشر نقش مهمی را ایفا میکنند [محمدیها، حسن؛ ۱۳۶۸؛ ص ۱۲۶-۱۲۵].
حبوبات و غلات نیز از جمله موادغذایی سرشار از پروتیینها و کربوهیدراتها هستند که در بسیاری از مناطق، انواع مختلفی از آنها به عنوان مادهی غذایی اصلی (قُوت) مورداستفاده قرار میگیرند و ۷۰% انرژی کلی غذایی روزانه را تأمین میکنند.
قارچهای غیرسمی که از هر ۱۰۰ گرم آنها ۴۰ کیلوکالری انرژی تولید میشود دارای ۳% پروتیین، ۵/۵% کربوهیدرات و کمتر از ۱۵ املاح و چربی هستند [محمدیها، سن؛ ۱۳۶۸؛ ص ۱۲۵].
شیر محیط مناسبی برای رشد و تکثیر میکروبهاست و این میکروبها ممکن است از حیوان شیرده و یا از طریق انسان و یا از راه محیط وارد شیر شوند.
شیر حیوانات مختلف اگر بهداشتی بوده، دارای عطر و رایحهی نامطبوع نباشند و همچنین با آزمونهای شمارش میکروب، استفاده از آنها بیضرر اعلام شود، قابل استفاده هستند. بیماریهای تب مالت [۱۹۱]، سل گاوی [۱۹۲]، حصبه [۱۹۳]، سیاهزخم [۱۹۴]، دیفتری [۱۹۵]، شبهحصبه [۱۹۶]و بیماریهای ویروسی مختلف از طریق شیر قابل انتقال هستند.
ترکیبات شیر در حیوانات مختلف مشابه است اما مقادیر این ترکیبات متغیر است [فرجزاده آلان، داوود؛ ۱۳۷۹؛ ص ۱۷۶-۱۷۵].
[۱۹۱] Brucellosis [۱۹۲] bovine tuberculosis [۱۹۳] typhoid [۱۹۴] anthrax [۱۹۵] diphtheria [۱۹۶] paratyphoid