۹- نفقه‌ی همسر
در بحث نفقه علاوه بر خوراک، پوشاک و مسکن به تناسب فصول سال، شخصیت اجتماعی زوجین و شیوه‌ی زندگی مردم جامعه‌ی آن‌ها، بر مرد واجب است که وسایل موردنیاز را برای نظافت و پاکیزگی همسر خود تهیه نماید:
۱- وسیله‌ی پاک نمودن بدن از چرک و آلودگی‌ها مانند لیف.
۲- وسایل تمیز نگه‌داشتن موها مانند شانه و روغن‌های تقویت‌کننده.
۳- مواد پاک‌کننده برای شست و شوی لباس مانند «أشنان» [۱۶۲]و صابون.
۴- مواد پاک‌کننده برای شست و شوی سر مانند: سدر و خطمی به تناسب عادات موجود در جامعه و نیاز همسر.
۵- مَرتَک [۱۶۳]که ماده‌ای برای از بین بردن بوی بدن و زیر بغل است؛ بنابر قول اصح هزینه‌ی حمام نیز بر مرد واجب است.
قفال رحمه‌الله به وجوب تهیه‌ی خلال دندان در صورت نیاز همسر به آن نیز تصریح نموده است [الشربینی؛ جلد ۳؛ ص ۴۳۱].
در صورتی که مرد نتواند نفقه‌ی زن را بپردازد قاضی پس از سه روز مهلت، می‌توان نکاح بین زوجین را به دلیل اعسار زوج فسخ کند.
***
آن‌چنان که در احکام «ایلاء» بیان شد اسلام برخلاف سایر مکاتب مرد را ملزم به تأمین نیازهای جسمی و روانی همسر کرده است.
در این مبحث علاوه بر نیازهای ضروری زندگی شامل: خوراک، پوشاک و مسکن به تناسب فصول سال و شخصیت اجتماعی زوجین و نیز عادات غذایی مردم، وسایل و مواد موردنیاز برای تأمین سلامتی و بهداشت جسمی همسر بیان شده است. حکم به تهیه‌ی مواد و وسایل مذکور که در بهداشت پوست، مو، لباس، دهان و دندان به کار می‌روند، نمونه‌هایی از توجه اسلام به بهداشت فردی است.
***
[۱۶۲] گیاهی است که به عربی آن را غاسول گویند و برای شستن دست‌ها بعد از غذا و نیز شستن لباس استفاده می‌شود. [۱۶۳] مرتک با مردار سنگ اکسید دو ظرفیتی سرب متبلور یا پروتواکسید ازت است که در قدیم برای رفع بوی بد بدن به کار می‌رفت.