۹-۱- خوردنیهای حرام
خوردن هر نوع نجاست و موادغذایی که نجس شدهاند و قابل تطهیر نیستند مانند سرکه، شیر، روغن و شیره حرام است؛ همچنین خوردن موادی که برای بدن مضر است، مانند: خاک، سنگ، شیشه، سم و انواع مخدرات (تریاک، کوکایین، هرویین، بنگ، حشیش و امثال اینها) حرام است، زیرا خداوند میفرماید:
﴿وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا ٢٩﴾[النساء: ۲۹].
«و خودکشی نکنید و خون هم دیگر را نریزید. بیگمان خداوند نسبت به شما مهربان بوده (و خواهد بود)».
و میفرماید:
﴿وَلَا تُلۡقُواْ بِأَيۡدِيكُمۡ إِلَى ٱلتَّهۡلُكَةِ﴾[البقرة: ۱۹۵].
«و خود را با دست خویش به هلاک نیفکنید».
[شیخالإسلام، سید محمد؛ ۱۳۶۷؛ ج ۲؛ ص ۳۰۵].
***
علل تحریم خوردن نجاسات در دلایل نجس بودن آنها به طور مفصل مورد بحث قرار گرفت. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی محیطهای مایع در پخش آلودگیهای ناشی از وجود نجاسات باعث پخش آن مواد در تمام محیط میشود، به طوری که پاک کردن مایع را غیرممکن میسازد.
از قدیمیترین ادوار تاریخی مصرف تریاک و مشتقات آن که از شیرهی گیاه کوکنار گرفته میشد، به عنوان یک مادهی دارویی برای درمان دردها معمول بوده است؛ اما استفادهی بیرویه و گسترش استعمال این مواد به عنوان تفنن و سرگرمی باعث ایجاد اعتیاد و تجارت هنگفت این مواد شد.
تأثیرات منفی مخدرات بر مغز و کاهش اراده و قدرت تصمیمگیری و پیامدهای روانی ناشی از آنها برای علم پزشکی کاملاً واضح است.
مهمترین علایم مصرف تریاک و مشتقات آن عبارتند از: ۱- خواب آلودگی با حضور ذهن ۲- تسکین درد ۳- انبساط خاطر و آرامش ۴- احساس گنگ و مبهم نسبت به زمان ۵- به خواب رفتن با آرامش و تخیلات مطبوع ۶- سستی اراده و ضعف حرکات ۷- کاهش میل جنسی [گودرزی، فرامرز؛ ۱۳۷۴؛ ص ۶۹۴].
مصرف موادمخدر وابستگی داروی یا اعتیاد را به دنبال دارد و این عارضه در مواد مختلف متفاوت است؛ بعضی از این مواد با یک بار مصرف کردن ایجاد اعتیاد میکنند و بعضی دیگر در مدت بیشتر و با مصرف زیاد ایجاد اعتیاد میکنند.
وابستگی جسمانی به علت نفوذ مادهی مخدر در سلولهای بدن و اثر شیمیایی آن باعث وابستگی سلولهای بدن شده و قطع دارو به منزلهی این است که یکی از مواد حیاتی به سلول نرسد؛ وابستگی روانی به موادمخدر نیز به حالتی اطلاق میشود که شخص از نظر عاطفی به دارو یا مادهای وابستگی پیدا میکند و با اطلاع از پیامدهای منفی و نتایج سوءمصرف آن، با این حال احتیاج دارد که مصرف آن را ادامه دهد [ملانیفر، بهروز؛ ۱۳۷۳؛ ص ۲۵۷-۲۵۶].