۵- دفع تجاوز و ضمانت
دفع هرگونه تجاوزی به نفس، اعضا، ناموس و مال با خفیف‌ترین شیوه‌ی ممکن مشروع است؛ به دلیل آیه‌ی:
﴿فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱعۡتَدُواْ عَلَيۡهِ بِمِثۡلِ مَا ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ﴾[البقرة: ۱۹۴].
«هر که راه تعدی و تجاوز به شما را در پیش گرفت، بر او هم مانند آن، تعدی و تجاوز کنید».
اگر دفاع منجر به مرگ متجاوز شود، دفاع‌کننده ضامن نخواهد بود.
تنبیه توسط معلم، شوهر، قاضی و سایر کسانی که مسئولیت تربیت افرادی را به عهده دارند، اگر منجر به مرگ زیر دست شود، موجب ضمانت است.
***
حفظ کرامت آدمی یکی از اصولی است که همواره مورد توجه شارع بوده و در احکام مختلفی صراحتاً به این نکته اشاره شده است؛ اهمیت حیات آدمی به حدی است که اگر ادامه‌ی آن منوط به بهره‌گیری از یک حرام باشد، استفاده از آن حرام نه تنها جایز، بلکه واجب است.
شخص مجاز به دفاع از نفس، ناموس و مال خود است اما سطوح این دفاع در موقعیت‌های مختلف متفاوت است و رعایت اعتدال و اجرای عدالت در تمام امور مورد تأکید و تحسین شارع است.
سرپرست کودکان و دیوانه‌ها، قاضی، شوهر و معلم افرادی هستند که وظیفه‌ی تربیت زیردستان خود را به عهده دارند و اجازه‌ی استفاده از تنبیه آرام به آن‌ها داده شده است؛ اگرچه در حدیث شریف نبوی: «لنْ یضربَ خیارکم»«بهترین‌های شما دیگران را کتک نمی‌زنند» تصریح به عدم تنبیه شده است و علما ترک آن را بهتر، و بیشتر از اوقات مؤثرتر دانسته‌اند [الصابونی، محمدعلی؛ ج ۱؛ ص ۴۷۰]؛ بنابراین، سرپرستان حق ندارند، زیردستان خود را طوری تنبیه کنند که منجر به مرگ آن‌ها شود.