زندگانی خلفای راشدین

حضرت زنیرهب

روزی ابوجهل حضرت زنیرهبرا آنقدر زد که هردو چشمش شکافت. داستان وی بسیار غم‌انگیز است. مؤرخ مشهور و متعصب اروپا «ادواردگابن» در تذکرة صبر و استقامت مهاجرین چنین می‌نویسد:

«در این صورت آیا کسی یقین می‌کند که این اشخاص اینقدر اذیت و آزار بپذیرند و دوری از وطن را بپسندند و با تمام سرگرمی به آن پای‌بند باشند. و این همه، به خاطر چنین شخصی باشد که جامع همة عیب‌ها باشد؟ و این سلسله برای فریب و عیّاری شدیدی باشد که آن خلاف تربیت او و مخالف با تعصبات زندگی ابتدایی‌شان باشد. این امر در یقین نمی‌گنجد و از حیطة امکان و باور به دور است. خوب است که مسیحیان این را هم به یاد داشته باشند که دعوت محمّد(ج) درمیان پیروانش چنان نشة دینی ایجاد کرد که در پیروان نخستین، حضرت عیسی÷مثالش را نمی‌توان مشاهده کرد و آیین و مذهب آنحضرت(ج) با چنان سرعتی انتشار یافت که نظیرش در آیین عیسی یافت نمی‌شود. چنانکه در کم‌تر از نیم قرن، اسلام بر حکومت‌های مقتدر و باشکوه جهان غلبه نمود. وقتی عیسی÷را پایدار بردند، پیروان او مقتدای خود را در پنجة مرگ رها کرده و گریختند. فرضاً اگر از مراقبت او منع شده بودند، می‌بایست برای تشفّی و تسلّی او می‌ماندند و با صبر، دشمنان خود را تهدید و مأیوس می‌کردند. ولی پیروان محمّد(ج) در کنار پیامبر مظلوم خود قرار گرفته، برای نجات ایشان جان‌های خود را به خطر انداخته و او را بر دشمنانش پیروز گرداندند».

ملاحظه نمایید، این مورخ مسیحی با وجود تعصبّی که نسبت به دین اسلام داشت، با بررسی و مطالعه استقامت بی‌نظیر صحابه، به صداقت آنحضرتجاعتراف می‌کند. وجود فریب، عیّاری و هرگونه عیب را در ذات پاک آنحضرتجخارج از حیطة امکان می‌داند. به همین نحو مورخین دیگر اروپا نیز، ایثارگری‌های صحابه کرام را ترسیم نمودند [۳۴].

در حقیقت، تحمّل این همه مظالم و مصائب برای گروهی اهل دانش و درستکار در پیروی از شخصی که از ایام طفولیت در میانشان بوده و شاهد تمام لحظات و مراحل زندگی او بوده‌اند، برای اثبات صداقات آن شخص بهترین دلیل است. از اینجا است که خداوند متعال مصائب مهاجرین را در قرآن بیان کرده‌اند. در جایی می‌فرماید: ﴿وَأُوذُواْ فِي سَبِيلِي﴾[آل عمران: ۱۹۵] «و از خانه‌هایشان رانده شدند، و در راه من آزار دیدند». و در جایی دیگر فرموده: ﴿أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمۡ ظُلِمُواْۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصۡرِهِمۡ لَقَدِيرٌ ٣٩ ٱلَّذِينَ أُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بِغَيۡرِ حَقٍّ إِلَّآ أَن يَقُولُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ﴾[الحج: ۳۹- ۴۰].«به کسانى که جنگ بر آنها تحمیل شده اذن [جهاد] داده شده است، چرا که مورد ظلم قرار گرفته‌اند، و البته خدا بر نصرت آنها تواناست. کسانى که به ناحق از خانه‌هایشان بیرون رانده شدند».

[۳۴] ملاحظ شود: آیات بینات، قسمت فدک.