عقیدة ۱۲- بیان مشاجرات صحابه حرام است
بیان مشاجرات (یعنی نزاع آن‌ها با یکدیگر) صحابة کرامشبدون ضرورت شرعی و به دور از حسن نیت، حرام است. پس ما باید نسبت به آنان، حسن ظن داشته باشیم، زیرا احترام هردو گروه بر ما لازم است، مانند این که اگر در میان دو پیامبر، چنین اموری رخ دهد، ما به هیچکدام نمی‌توانیم بد بگوییم، بلکه طبق نص قرآنی، بر ما فرض است که بر هردو ایمان داشته باشیم [۲۳].
یادآوری:
در عهد خلافت حضرت علیسدو جنگ داخلی به وقوع پیوست. یکی جنگ جمل که در یک طرف، حضرت علی و طرفدارانش، و در طرف دیگر، ام المؤمنین حضرت عایشهبو حضرت طلحه وحضرت زبیربکه از عشرة بشّره‌اند، قرار داشتند که هردو گروه از بزرگان صحابه‌اند، امّا این جنگ، بنابه حیله‌گری چند نفر مفسد و شرور، اشتباهاً واقع شد. در حالی که در میان آنان نه اختلافی وجود داشت و نه می‌خوایستند باهم از در کارزار برآیند. به طوری که در این پیکار، فضایل هرکدام از زبان فریق دیگر منقول است که در بخش زندگانی حضرت علیسان شاء الله بیان خواهد شد.
دیگری، جنگ صفین که در آن، از یک طرف، حضرت علی و از جانب دیگر، حضرت معاویهبقرار داشتند. عقیده و نظر اهل سنّت نسبت به این جنگ، این است که حضرت علی خلیفة برحق بودند. حضرت معاویه و یارانش در این قیام، مجتهد مخطی‌اند یعنی در اجتهادشان، اشتباه روی داده است.
امّا، بدگفتن آنان بنابراین خطای اجتهادی جایز نیست، زیرا آنان نیز، صحابی رسول‌اللهجو دارای فضایل می‌باشند و این خطا، بر اثر سوء تفاهم به میان آمده و زمینه سوء تفاهم نیز وجود داشت. به اینگونه خطا، خطای اجتهادی گفته می‌شود که بر آن، به هیچ وجه از روی عقل و شرع، مواخذه نمی‌شود. حضرت شیخ ولی الله محدّث دهلوی/در «ازالة الخفاء» می‌فرماید:
«باید دانست که حضرت معاویه ابن ابی سفیانبیکی از اصحاب آنحضرتجبود، صاحب فضیلت جلیله و در زمرة صحابه کرام قرار دارد. زینهار تا در حق او سوء ظن نکنی و در ورطة سبّ او نیفتی و مرتکب حرام نشوی».
[۲۳] مثلاً میان حضرت موسی و حضرت هارون علیهما السلام این واقعه رخ داد، تا جایی که حضرت موسی ریش حضرت هارون را گرفته، او را به طرف خود کشید و این واقعه در قرآن آمده است، امّا هردو برای ما واجب‌التعظیم‌اند، نص قرآنی است که ﴿لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّن رُّسُلِهِۦۚ﴾[البقرة: ۲۸۵] یعنی ما در میان رسولان خدا قایل به تفرقه نیستیم.