یادآوری مهم
جماعت مهاجرین پیش از هجرت چه ستمهایی را که از جانب کفّار مکه تحمّل نکردند؟ ولی در میزان مقاومت آنان لحظهای خدشه ایجاد نشد، و هیچ کافری نیست که از شنیدن این وقایع دردناک، متأثر و متألم نشود. و این نکته را درنیابد که وجود گرامی آنحضرتجچنان پربرکت بود که مردم، عاشقانه جان خود را در مقابل رسول گرامی قربان میکردند. و چون شخصی یک بار در حلقة بَردگی وی قرار میگرفت، هرگز، یادی از آزادگی نمیکرد. کوههای ظلم و ستم بر آنان فرو میریخت و مورد ظلم و ستم و آزار فوق العاده دشمنان قرار میگرفتند، به طوری که با خواندن شرح حال هریک از اصحاب کرام، موی بر بدن راست میشود، ولی با وجود این همه مظالم، ایستادگی میکردند و دین اسلام را رها ننمودند.
بدین ترتیب یاران رسول گرامیجمدّت سیزده سال در مقابل مظالم و ستمگریهای مشرکان، مقاومت کردند، امّا کسی از دین اسلام رویگردان شد، چنانکه شاعر میگوید:
اسیرش نخواهد رهایی ز بند
شکارش نجوید خلاص از کمند
از داستان مظالم و ستمهایی که بر ابوبکر صدّیقسگذشته است به عنوان مشتی نمونه خروار ذکر کردیم، اکنون قسمتی از مظالم جمعی دیگر از مهاجرین که بیشتر آنان غلامان آزادهشده به وسیله ابوبکر صدّیقسهستند، بیان میشوند.