نظر اندیشمند بزرگ شیعه علامه سید امیر علی [۵]
علامه امیر سیدعلی از نویسندگان بزرگ شیعه در کتاب «تاریخ مختصر عرب» که به زبان انگلیسی نوشته شده، چنین اظهار می‌داد:
«جامعه‌ای که اساس مجتمع اسلامی را در عهد خلفای راشدین تشکیل می‌داد، نمونه و مظهر کاملی از حاکمیت مردم و جمهوری دموکراسی بود که در رأس آن خلیفه‌ای که از سوی مردم برگزیده شده بود، قرار داشت. قدرت و سلطة خلیفه، حول امور اداری و نظامی کشور می‌چرخید و نظم و قانون به طور کامل حکم‌فرما بود و اقشار مختلف جامعه از قبیل ثروتمندان، فقرا، اهل حکومت، کشاورزان و غیره در مقابل قانون برابر و یکسان بودند» [۶].
سیدعلی در ادامه مرقوم می‌دارد:
«همانا خلفای راشدین زندگی خود را وقف رسیدگی به امور و مصالح مسلمین کرده بودند. آنان در نهایت سادگی زندگی می‌کردند. به طوری که زندگی آنان مظهر و الگوی کاملی از زندگی رسول گرامیجبود که آن را از ایشان به ارث برده بودند. آنان با رفتار و گفتار نیکو بر دل‌های مردم حکومت می‌کردند و از خدم و حشم و تشریفات دنیوی به دور بودند» [۷].
این بود گزیده‌ای از نظریات چند دانشمند غیر مسلمان و مسلمان درباره صحابة گرامی و خلفای راشدین (رضوان الله علیهم أجمعین).
اینک باید دانست که یاران پیامبر اکرمجمخصوصاً خلفای راشدین، محبت و عطوفت بسیاری نسبت به همدیگر داشتند. چنانکه قرآنکریم صفت آنان را ﴿رُحَمَآءُ بَيۡنَهُمۡۖ﴾ذکر نموده است یعنی با یکدیگر محبت و رأفت داشتند و کتب تاریخ پر از نمونه‌هایی از اُلفت و محبت آنان، با یکدیگر است. نیز خلیفه چهارم حضرت علی مرتضیسرابطه و محبت خاصّی با سه خلیفه پیش از خود، داشت و برای آنان احترام فوق العاده‌ای قایل بود.
گرچه بعضی از نویسندگان مغرض، همواره تلاش کرده‌اند تا بغض و عداوت شدیدی را میان حضرت علی و سه یار دیگر او یعنی: ابوبکر، عمر و عثمانشبه تصویر بکشند ولی این طرز تفکر، مخالف با نصوص قرآن، احادیث پیامبر و واقعیت‌های تاریخی است. و حتی از کتب معتبر شیعه، خلاف این مسأله ثابت است که ما، در اینجا به ذکر چند نمونه از کتاب نهج البلاغة که معتبر‌ترین کتاب شیعه و مجموعه‌ای از فرمایشات حضرت علیسمی‌باشد، بسنده می‌کنیم و خوانندگان محترم با عنایت به مطالعه و اندیشه در این خصوص، خودشان نسبت به دروغ‌پردازی‌ها و افتراهایی که بعضی در کتاب‌های خود آورده و یا در سخنرانی‌های خویش اظهار می‌دارند، عادلانه قضاوت کنند.
[۵] سید امیرعلی (۱۸۴۹-۱۹۲۸ م) از دودمان خانواده‌ای از سادات شیعه بود که همراه با نادرشاه به کلکته هند آمد. سید امیر علی در یکی از دانشکده‌های کلکته هند، زبان عربی و انگلیسی را فرا گرفت و در رشته حقوق فارغ التحصیل شد و سرانجام در سال ۱۹۰۹ میلادی عازم انگلستان شد و در آنجا اقامت گزید. امیرعلی به عنوان اولین نماینده هندی به عضویت مجلس قانونگزاری سلطنتی بریتانیا در لندن برگزیده شد و در سال ۱۹۲۸ م وفات کرد او یکی از نویسندگان هند بود که به زبان انگلیسی تسلط کامل داشت. [۶] The Spinit of Islam londan [۷] The Spirit of Islam londan