فرض‌های کفایی:
در فرض‌های کفایی حسب معمول عدۀ از مسلمانان به ادای آن‌ها قیام می‌نمایند تا فرضیت آن‌ها از عهدۀ دیگران ساقط شود ومقصود هم بر آورده گردد. خداوندﻷ به یاری نمودن به نیکو کاری و تقوی دستور داده است. هدف و مطلب مسلمانان یکی است و آن قیام نمودن به مصالح دینی ودنیوی است و بدون آن دین تکمیل نمی‌شود. هر طائفه‌ای جهت بر آورده ساختن هدف شان به تناسب توان وقدرت خود مطابق به شرائط وقت سعی می‌نماید. واین کار به تنهائی نتیجه خوب نمی‌دهد ازینرو باید همۀ شان در مصالح عمومی خود به بحث ومشاورت بپردازند واز تمام وسائل و اسباب استفاده نمایند و راه‌ها وطرق رسیدن به هدف خویش را به پیمایند و هر دسته در فهم، تدبیر، گفتار، و عمل خویش و در دور ساختن موانع و مشکلات دسته دیگر را یاری وهمکاری نمایند. دستۀ از ایشان علم فرا گیرند، وعدۀ از ایشان به صنعت و ساختن اسلحۀ مناسب وقت و زمان مبادرت ورزند و بعضی به زراعت و کشت و کار بپردازند و دستۀ به تجارت و خرید و فروش اشیاء مورد ضرورت خود قیام نمایند. وعدۀ در مسایل اقتصادی وطن خود سعی وجدیت نمایند، ومجموعۀ از ایشان به دروس سیاسی و مسائل صلح و سلم و اموری که مورد نیاز شان در برابر دشمنان اسلام می‌باشد اشتغال ورزند. و درین مورد باید اعلی‌ترین مصالح را بر ادنی‌ترین آن‌ها ترجیح دهند.
به همین قسم بلندترین مضرات را بر ادنی‌ترین مضرات دفع نمایند و میان امور موازنه بر قرار کنند به قسمی که به حقیقت مصالح امور ومضرات و مراتب آن‌ها شناخت حاصل شود.
خلاصۀ سخن همۀ مسلمانان جهت تحقق بخشیدن مصالح دینی و دنیوی خود باید سعی وجدیت نمایند ودرین مورد همه با هم تعاون وهمکاری کنند و هدف وغایۀ خود را یک چیز قرار دهند از اینکه راه‌ها ووسائل شان از هم فرق می‌داشته باشد مهم نیست زیرا مقصود و هدف همه یکی است. چقدر مفید وبا ثمر است عمل نمودن به این حدیث مبارک که پیامبر اسلام جامت خویش را بدان ارشاد نموده‌اند که «مسلمان برای مسلمان مانند ساختمانی است که برخی برخی دیگر را محکم می‌سازد و مسلمان‌ها به همدیگر مانند یک جسد است، که هرگاه عضوی از آن بدرد آید دیگر اعضای جسد در تب وبیدار خوابی با آن همراهی می‌کنند».
ازینرو شریعت اسلام بر چیزهائی که سبب تقویت مسلمانان وباعث ایجاد الفت و محبت میان شان می‌گردد، و توسط آن‌ها همکاری و مساعدت تمام عیار بر منافع مسلمانان صورت می‌گیرد، تشویق و ترغیب نموده است، واز تفرقه و دشمنی با یکدیگر وپراگندگی در بسا از نصوص قرآنی واحادیث نبوی نهی فرموده است. بنحوی که این امور اصلی از اصول عظیم اسلام بشمار می‌آید و برای هر فرد مسلمان رعایت این امور واجب است و باید مسلمانان وحدت را اصل واساس قرار دهند و بر امور دیگر مقدم نمایند و برای رسیدن به آن نهایت سعی وجدیت نمایند.
از خداوند متعال مسئلت مندیم که مسلمانانرا در بجا آوردن این اصل اسلامی یاری کند و میان قلب‌های شان ایجاد الفت ومحبت نماید و همۀ شان را بمنزله ید واحد در برابر دشمنان شان قرار دهد. همانا خداوند یار ویاور مهربانی است.
***