مطالعه ای در معارف اسلامی

اوصاف امام:

حضرت امام ابو حنیفه بسیار زبان فصیحی داشتند، و خوش قیافه بودند، چهرۀ شان مایل به گندمی بود، و خوش منظر بودند، لباس‌های نظیف به تن می‌نمود همیشه خوشبو و معطر بود، بحدی که مردم ایشان را از بوی عطر شان زمانی که از منزل خویش خارج و یا داخل می‌گردیدند می‌شناختند.

امام ابو یوسف – رحمة الله علیه – در وصف شان چنین می‌گوید:

امام ابو حنیفه میانه قامت بود نه قدش کوتاه ونه هم دراز بود بهترین مردم از نظر نطق و بیان و شیرین‌تر شان از نگاه لذت کلام و سخن بود، و آگاه‌تر ایشان در مسائل که ارادۀ فهمش را داشت پنداشته می‌شد.

حماد پسر امام – رحمة الله علیه – از پدرش چنین توصیف می‌کند:

پدرم خوب صورت، چهره‌اش مایل به گندمی بود، هیئت و منظر دلکشی داشت، عطر را زیاد استعمال می‌نمود شخصی با هیئت و با وقاری بود. جز به وقت ضرورت سخن نمیزد، و در چیزهای بی‌فائده هیچگاه غور و دقت نمیکرد.

شریک – رحمة الله علیه – در مورد امام چنین می‌گوید:

امام ابو حنیفه – رحمة الله علیه – بسیار خاموش وساکت بود، اما زیاد عمل می‌کرد وبه همسایگان خود زیاد احسان و نیکویی می‌نمود، بسیار خدا خوان و پرهیزگار بود، خوف خدا را در دل خویش زیاد می‌پروراند، ودر برار محرمات نهایت غیرت داشت، به مال و دنیا و متاعش هیچ رغبتی نداشت، مال و دنیا به وی عرضه گردید اما امام هیچ به آن اعتناء نکرد، منصب قضاء به ایشان پیشنهاد شد ولی ایشان مسترد نمود، حتی درین مورد تازیانه خورد اما به رأی خود اصرار نمود، و سبب امتناع امام از قضاء ازین جهت بودکه مبادا از طرف شان در احکام خداوند بی‌عدالتی ویا ظلمی صورت بگیرد.

امام – رحمة الله علیه – به اندازۀ نماز می‌خواند و عبادت خداوند را می‌نمود که ایشان را میخ زمین لقب داده بودند.

حضرت امام ابو حنیفه زیاد سخی و جواد بودند و در راه ترقی علم، و علماء بسیار انفاق می‌نمود وبر طلاب علم شفقت و مهربانی داشت و با ایشان همکاری و تعاون می‌کرد، و خدمت شان را می‌نمود. مخصوصاً به طلاب علم بی‌بضاعت که همواره بایشان همدردی می‌نمود، خلاصۀ سخن امام ابو حنیفه بسیار پر عمل و کم حرف و دارای اخلاق حمیده و فضائل ستوده بوده است.