مطالعه ای در معارف اسلامی

فهرست کتاب

۱- شرک اکبر:

۱- شرک اکبر:

شرک اکبر آنست که انسان همراۀ خداوند خدایان دیگری را انتخاب نماید، و آن‌ها را به نوعی از انواع عبادت، پرستش نماید، و میان آن‌ها و خداوند مساوات و برابری قایل شود. صاحب این نوع شرک جاودانه در دوزخ می‌ماند. تحت این نوع شرک انواع دیگری وجود دارد:

الف- شرک در دعا: و آن اینست که از غیر خداوند بخواهد تا به او نفع برساند ویا از وی ضرری را دفع نماید. این نوع شرک، شرک اکبر است چنانچه خداوند می‌فرماید: ﴿وَلَا تَدۡعُ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَۖ[یونس: ۱۰۶].

«و بجز خدا چیزی را که نه به تو سودی می‌رساند و نه (هم) زیانی مخوان».

و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِي سَيَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ٦٠[غافر: ۶۰].

«و پروردگار شما گفت: مرا نیایش کنید تا (خواست) شما را اجابت کنم، کسانی که از پرستش من تکبر می‌ورزند حتماً به خواری وارد دوزخ می‌شوند».

ب- شرک در عبادت: و آن اینست که انسان نوعی از انواع عبادت را برای غیر خدا اختصاص دهد مانند: طواف نمودن به اطراف بت‌ها، یا قبر‌ها و یا اینکه بغیر خدا ذبح نماید و یا بغیر خدا نذر نماید و غیره.

چنانچه خداوند متعال می‌فرماید: ﴿بَلِ ٱللَّهَ فَٱعۡبُدۡ وَكُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ٦٦[الزمر:۶۶]، «بلکه خدا را عبادت کن و از جملۀ شاکران باش».

و خداوندأمی‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡ فِي مَا هُمۡ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ كَٰذِبٞ كَفَّارٞ٣[الزمر: ۳].

«(می‌گویند) ما این‌ها را پرستش نمی‌کنیم جز برای آنکه ما را به خداوند نزدیکتر گردانند همانا در چیزی که ایشان در آن اختلاف می‌ورزند خداوند در میان شان حکم می‌کند و خداوند کسی را که دروغگو و نا سپاس است هرگز رهیاب نمی‌سازد».

ج- شرک در شفاعت: و آن اینست که انسان میان خود و میان خداوند واسطه و شفیع انتخاب کند تا او را به خداوند مقرب بگرداند این شرک اکبر است زیرا خداوند از همه ما سوی خود بی‌نیاز است، و خداوند به هیچ کس نیازی ندارد و چنانچه می‌فرماید: ﴿أَمِ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُفَعَآءَۚ قُلۡ أَوَلَوۡ كَانُواْ لَا يَمۡلِكُونَ شَيۡ‍ٔٗا وَلَا يَعۡقِلُونَ٤٣[الزمر: ۴۳].

«آیا دیگران را جز خدا شفیع گرفته‌اند؟ بگو: آیا اگر ایشان هیچ قدرتی نداشته باشند و (هیچ چیزی را) نفهمند؟».

و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡ وَيَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِۚ قُلۡ أَتُنَبِّ‍ُٔونَ ٱللَّهَ بِمَا لَا يَعۡلَمُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ١٨[یونس: ۱۸].

«ایشان بجز خداوند چیز‌های را پرستش می‌کنند که به ایشان نه ضرری می‌رساند و نه نفعی، و می‌گوید: این‌ها نزد خداوند شفاعت گران مایند بگو: آیا شما خداوند را از چیزی که در آسمان‌ها و زمین است و او آن را نمی‌داند آگاه می‌سازید؟ پاک است ذات او و برتر است از چیزهای که شریک او می‌پندارند».