باب (۴۸): به شوخی گرفتن قرآن یا پیغمبر یا چیزی که متعلق به اللهأباشد.

ارشاد باریتعالی است: ﴿وَلَئِن سَأَلۡتَهُمۡ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلۡعَبُۚ قُلۡ أَبِٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ وَرَسُولِهِۦ كُنتُمۡ تَسۡتَهۡزِءُونَ ٦٥﴾[التوبة: ۶۵]. «و اگر از آنها بپرسى(: «چرا این اعمال خلاف را انجام دادید؟!»)، مى‏گویند: «ما بازى و شوخى مى‏کردیم!» بگو: «آیا خدا و آیات او و پیامبرش را مسخره مى‏کردید؟!»! [۱۸۸].

از ابن عمر و محمد بن کعب و زید بن اسلم و قتاده روایت است که مردی در غزوۀ تبوک چنین گفت: ما از این قاریان قرآن، شکم پرست‏تر و دروغگوتر و بزدل‏تر در جنگ، سراغ نداریم. عوف به او گفت: دروغ گفتی و تو منافق هستی. و از آنچه که گفتی، رسول الله صرا با خبر می‌سازم. عوف رفت که رسول الله صرا با خبر سازد. متوجه شد که رسول الله ص، توسط وحی، با خبر شده است. آن مرد نزد رسول الله صآمد ایشان تازه سوار بر مرکب خویش، شده بود و قصد داشت حرکت بکند گفت: یا رسول الله ص، ما با هم شوخی می‌کردیم تا از مشقت راه بکاهیم و هدف دیگری نداشتیم.

ابن عمر می‌گوید: گویی هم اکنون آن مرد را مى‏بینم که به ریسمان کجاوه شتر رسول الله ص، چسبیده و کشان کشان می‌رود و سنگها به قدمهایش اصابت می‌کند و معذرت خواهی می‌کرد و می‌گفت: ما، مزاح می‌کردیم و از هر دری سخنی می‌گفتیم و ... رسول الله ص، می‌فرمود: ﴿أَبِٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ وَرَسُولِهِۦ كُنتُمۡ تَسۡتَهۡزِءُونَ﴾آیا الله و آیات الله و پیامبرش را استهزا می‌کردید؟! و چیزی دیگر نمی‌گفت, فقط همین را تکرار می‌کرد [۱۸۹].

خلاصه آنچه در این باب بیان شد:

۱ـ مسألۀ خیلی مهم اینکه شوخی گرفتن مسائل مربوط به الله و شریعت کفر محسوب می‌شود.

۲ـ فرق نمی‌کند که گوینده چه کسی باشد.

۳ـ فرق میان سخن چینی و نصیحتی که برای الله باشد.

۴ـ فرق عفو و گذشت مورد پسند الله و سرزنش و سخت‏گیری، دشمنان الله.

۵ـ غیر موجه بودن برخی عذرها.

[۱۸۸] مقتضای توحید، تسلیم شدن، پذیرفتن، تعظیم و پیروی است. اما مسخره و به شوخی گرفتن قرآن و پیغمبر و هر چیزی که متعلق به اللهأباشد، منافی با توحید و ناقض آن است. باید دانست که استهزا به خدا و پیغمبر و قرآن و اسلام، کفر اکبر است و انسان را از دایرۀ اسلام خارج می‌سازد. البته اگر کسی پاره‌ای از مسایل دینی را که بعضی آنها را وارونه مطرح می‌کنند، به شوخی بگیرد و مثلا بگوید: اینهم شد اسلام! کافر نمی‌شود. اگر او مطلقاً از اسلام انتقاد نکرده بلکه همان اشخاص و همان مسایلی را که به اشتباه در جملۀ مسایل دینی محسوب شده‏اند، انتقاد کرده ‌است. ولی اگر دین اسلام و احکام اسلام را مسخره کرده باشد در این صورت کفر است. [۱۸۹] ﴿أَبِٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ﴾این آیه بیانگرآن است که هر که آیات خدا و پیامبر و شریعتش را به باد مسخره و شوخی بگیرد، کافر می‌شود. و عذر و بهانه‏ای هم پذیرفته نمی‌شود که مثلا بگوید: ما داشتیم شوخی می‌کردیم. و این آیه در مورد منافقین نازل گردید زیرا اهل توحید، به هیچ وجه چنین عملی مرتکب نخواهند شد.