شناخت مکی و مدنی قرآن

مکی و مدنی در تحقیقات معاصر

مسألۀ "مکی و مدنی" در آثار قدما - چنان‌‌که توضیح گردید- به بهترین وجهی بررسی شده است. در مورد حفظ زمان، مکان وحتی کیفیت نزول آیه‌‌ها نهایت دقت و فحصی را در نظرگرفتند و به همان دقت و کیفیت ضبط نموده و برای ما نفل کرده‌‌اند.

این دقت وژرف نگری نهایت توجه و اهتمام دانشمندان این فن را نسبت به این موضوع نشان می‌‌دهد. پس باید ما به فضل پیشنیان اعتراف نموده باور داشته باشیم که: علمای معاصر هرچه در تحقیقات خود پیش بروند، دست شان بسوی آن‌‌ها دراز بوده، مرهون احسان علمی وفرهنگی آن‌‌ها می‌‌باشند.

پیشرفت و موفقیت آن‌‌ها در این است که آثار آنان را بهتر بفهمند و از آن بیشتر کسب روشنایی نمایند و در پرتوی نصوص و متون پیشینیان به نیازهای عصر خود پاسخ دهند.

و در عین حال نباید فراموش کنیم که شیوۀ تحقیق قدما نمی‌‌تواند آنچنان که باید و شاید از عهدۀ کند وکار و بررسی همه جانبۀ موضوع بدر آید؛ زیرا در برخی از جزییات موضوع تحقیقات قدما کافی نبوده، دانشمندان معاصر با توجه با نصوص شرعی و با در نظرداشت شرایط عصر ناگذیر به بحث و بررسی مسایلی شدند و می‌‌شوند که در گذشته هیچ مطرح نبوده و نیازی به آن دیده نمی‌‌شد. مساعی و تحقیقات معاصر در این موضوع به پنج قسمت بگونۀ زیر مورد بررسی قرار می‌‌گیرد:

الف- تألیف مستقل در موضوع.

ب- بررسی موضوع در ضمن مباحث علوم قرآنی.

ج- مشخصات تحقیقات معاصر.

د- پاسخ به ایراد، و ردّ تلاش‌‌های منحرفانۀ خاورشناسان.

هـ- ملاحظات و کاستی‌‌ها.