ب- ضوابط و خصایص سورههای مکی و مدنی
علما و دانشمندان علوم قرآن برای تشخیص سورههای مکی از مدنی- علاوه بر طریق روایت، از طریق درایت نیز- خصایص و ویژگیهای تعیین کردهاند و این ویژگیها که بعضی از آنها مربوط به موضوع و بعضی دیگر مربوط به اسلوب بیاناند، عبارت از نشانهها، امارات و قراینیاند که: "ما را به شناسائی مکی از مدنی رهبری میکند و از سوی دیگر همین نوع تفاوتهای موجود، در کمیت و کیفیت آیهها و سورههای مکی و مدنی همۀ اندیشمندان ژرف نگر را به الهی بودن طبیعت مکتب اسلام هدایت مینماید؛ زیرا میبینند که این مکتب به شیوۀ کاملاً طبیعی در مکه باپی ریزی بخش اصول دین (زیر بنای مکتب) وبرخی از بخشهای رو بنای دین مانند انجام دادن عبادتهای فردی و اتصاف به فضایل اخلاقی و دوری از رذایل اخلاقی و در نتیجه انجام یافتن مرحلۀ فرد سازی، و در مدینه بخشهای دیگر فروع دین (رو بنای مکتب) یعنی روابط اجتماعی و قواعد حقوقی و روابط بین المللی، و در نتیجه جامعهسازی تحقق پیدا کرده است" [۹۰]
[۹۰] ملا احمدیان، قرآن شناسى ص۵۱.