د- آیات فراشی و نومی

گاهی نزول وحی وقتی بود که پیامبر اکرم جدر بسترخواب بود، از جمله آیاتیکه در رخت خواب نازل شده آیۀ: ﴿وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ﴾[المائدة: ۶۷] را شمرده‌‌اند.

در این مورد اما م ترمذی از عاشیهلبا سند حسن [۱۲۰]چنین روایت نموده است: "كان النبي جيُحرَس حتى نزلت هذه الآية:﴿وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ﴾ [۱۲۱]

"تا زمان نـزول این آیه: ﴿وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ﴾پیامبر جحراست می‌‌شد".

منظور از حراست در این روایت پاسداری در شب است، چنان‌‌که در روایت بخاری با صراحت چنین آمده است که پیامبر جآرزوی پاسداری را در شب نموده فرمود: " ليت رجلاً صالحاً يحرسني الليلة...". [۱۲۲]

وآیۀ ۱۱۸سورۀ توبه: ﴿وَعَلَى ٱلثَّلَٰثَةِ ٱلَّذِينَ خُلِّفُواْ﴾[التوبة: ۱۱۸] نیز در حالی نازل شد که دو سوم شب گذشته بود، پیامبر جدر خانۀ ام المؤمنین ام سلمه بود. [۱۲۳]

زمانی هم بود که - طبق تعبیر برخی از علما- وحی در خواب بر پیامبر جفرود می‌‌آمد و مثال آیاتی که در خواب نازل شده، از جمله: سورۀ "الکوثر" را ذکرکرده‌‌اند؛ بدلیل روایتی که امام مسلم از انس نقل کرده که گفت: در اثنای که پیامبر جمیان ما بود، او را چرتی در ربود، سپس باتبسم سربرداشت، گفتیم: یا رسول الله، چه چیزی شما را به خنده آورد؟ فرمود:

«هم اکنون سوره‌‌ای بر من نازل شد» آنگاه سوره را چنین خواند ﴿إِنَّآ أَعۡطَيۡنَٰكَ ٱلۡكَوۡثَرَ١ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنۡحَرۡ٢ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ ٱلۡأَبۡتَرُ٣﴾[الكوثر: ۱-۳] [۱۲۴]

پاره‌‌ای از علما از این حدیث چنین فهمیده‌‌اند که این سوره در همان حالت خواب بر آن حضرت جنازل شده وگفته‌‌اند که: قسمتی از وحی در خواب بر او نازل می‌‌شد؛ زیرا خواب پیامبران وحی است".

بلکه صحیح آنست که این تعبیر " أغفی إغفاءة " در این حدیث برآن حالتی که به هنگام نزول وحی بر پیغمبراکرم جعارض می‌‌شد حمل گردد که آن را (برحاء الوحی). نیز گفته می‌‌شود". [۱۲۵]

سیوطی می‌‌گوید: آن حالت مخصوص وحی بوده و این چشم برهم نهادن خواب نبود، بلکه همان وضعی بود که به هنگام وحی برآن حضرت جعارض می‌‌شد.

[۱۲۰] صحیح الترمذى (۲۴۴۰). [۱۲۱] سنن ترمذى ج ۵ ۲۵۱. [۱۲۲] صحیح البخارى با فتح البارى ج۶ص ۹۵. [۱۲۳] صحیح البخارى با فتح البارى ج ۸ ص۱۹۳، صحیح مسلم ج۴ ص ۲۱۲. [۱۲۴] صحیح مسلم ج۱ص۳۰۰. [۱۲۵] اتقان ج۱ ص ۹۲.