تفسیر و بیان کلمات قرآن

فهرست کتاب

سورۀ يونس

سورۀ يونس

۲- ﴿قَدَمَ صِدۡقٍ: سابقه فضیلت و برتری و مقام عالی.

۳- ﴿ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ: استوایی‌که لایق ذات او تعالی است.

۴- ﴿بِٱلۡقِسۡط: به عدالت.

۴- ﴿حَمِيمٖ: آب جوشان.

۵ _﴿قَدَّرَهُۥ مَنَازِلَ: برای ماه منزلها قرار داد که در آنها سیر می‌کند.

۷- ﴿لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا: چون از رستاخیز منکرند امید دیدار ما را ندارند.

۱۰- ﴿دَعۡوَىٰهُمۡ: دعای آنها.

۱۱- ﴿لَقُضِيَ إِلَيۡهِمۡ أَجَلُهُمۡ: تباه و نابود می‌شدند.

۱۱- ﴿فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ: در سرکشی و کفر ایشان.

۱۱- ﴿يَعۡمَهُون: متحیر و سرگردان باشند.

۱۲- ﴿ٱلضُّرُّ: بلا، رنج و سختی.

۱۲- ﴿دَعَانَا لِجَنۢبِه: بخاطر دور شدن بلا در حالی‌که بر پهلو خوابیده از ما فریادرسی می‌کند.

۱۲- ﴿مَرَّ: پند نگیرد و به کفر خویش ادامه ‌دهد.

۱۳- ﴿ٱلۡقُرُون: ملتها را مثل قوم نوح ÷، عاد و ثمود.

۱۳- ﴿ظَلَمُواْ: ستم کردند با تکذیب پیامبران.

۱۴- ﴿جَعَلۡنَٰكُمۡ خَلَٰٓئِفَ: پس از نابودی آنها شما را جانشین‌شان کردیم.

۱۶- ﴿لَآ أَدۡرَىٰكُم بِهِ: خدا شما را به واسطه من از آن آگاه نمی‌کرد.

۱۷- ﴿لَا يُفۡلِحُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ: گناه‌کاران به مطلوبی دست نمی‌یابند.

۱۸- ﴿سُبۡحَٰنَه: او تعالی پاک و منزه است.

۲۱- ﴿ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُمۡ: به آنها سختی‌ رسیده بود، گرسنگی و قحطی.

۲۱- ﴿لَهُم مَّكۡرٞ: آنان مخالفت و استهزاء می‌کنند.

۲۱- ﴿ٱللَّهُ أَسۡرَعُ مَكۡرًا: جزاء و عقوبت خدا سریعتر است [۲].

۲۲- ﴿رِيحٌ عَاصِفٞ: باد تند.

۲۲- ﴿أُحِيطَ بِهِمۡ: مرگ و نابودی بر آنها حلقه‌زده است.

۲۳- ﴿يَبۡغُون: فساد می‌کنند.

۲۴- ﴿مَثَلُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا: مَثَل زندگانی دنیا در سرعت نابودی و زوال آن.

۲۴- ﴿زُخۡرُفَهَا: شادابی و زیبای آن با انواع گل و گیاه.

۲۴- ﴿أَمۡرُنَا: آفت‌های بنیان برنداز ما.

۲۴- ﴿حَصِيدٗا: مانند گیاه درو شده.

۲۴- ﴿لَّمۡ تَغۡنَ: اصلاً نبوده.

۲۶- ﴿ٱلۡحُسۡنَىٰ: مقام نیکو، جنت.

۲۶- ﴿زِيَادَةٞ: علاوه براین، دیدار خدا هم در آنجا میسر است.

۲۶- ﴿لَا يَرۡهَقُ وُجُوهَهُمۡ: روی آنها را نمی‌پوشاند.

۲۶- ﴿قَتَرٞ: غبار سیاهی.

۲۶- ﴿ذِلَّةٌ: اثر خواری.

۲۷- ﴿عَاصِمٖ: مانعی‌که قهر و عذاب خدا را دور کند.

۲۷- ﴿أُغۡشِيَتۡ وُجُوهُهُمۡ: روی‌ آنها پوشانده شده است.

۲۸- ﴿مَكَانَكُمۡ: دور نروید و در جای خود باشید.

۲۸- ﴿فَزَيَّلۡنَا بَيۡنَهُمۡ: پس بین آنها جدایی می‌افکنیم و پیوندشان را می‌گسلیم.

۳۰- ﴿تَبۡلُوا: خبر دار و آگاه می‌شود یا مشاهده می‌کند.

۳۲- ﴿رَبُّكُمُ ٱلۡحَقُّ: بدون شک ربوبیت او تعالی به دلایل استوار ثابت شده است.

۳۲- ﴿فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ: پس چگونه از حق دور و به کفر و گمراهی مایل می‌شوید؟

۳۳- ﴿حَقَّتۡ: ثابت و حتمی ‌شد.

۳۴- ﴿فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ: پس چگونه از راه نیک دور می‌شوید.

۳۵- ﴿لَّا يَهِدِّيٓ: خود نمی‌تواند راه راست را بیابد.

۳۹- ﴿لَمَّا يَأۡتِهِمۡ تَأۡوِيلُهُ: هنوز برای آنها نتیجه و عاقبت وعید قرآن آشکار نشده است.

۴۳- ﴿يَنظُرُ إِلَيۡكَ: دلایل روشن نبوت را مشاهده می‌کند.

۴۷- ﴿بِٱلۡقِسۡطِ: به عدالت در دنیا یا در روز جزاء.

۵۰- ﴿أَرَءَيۡتُم: مرا از عذاب الهی آگاه سازید.

۵۰- ﴿بَيَٰتًا: هنگام شب.

۵۱- ﴿َآلۡـَٰٔنَ: آیا اکنون به وقوع عذاب خدا ایمان می‌آورید؟

۵۳- ﴿يَسۡتَنۢبِ‍ُٔونَكَ: به استهزا در باره عذاب از تو می‌پرسند.

۵۳- ﴿إِي وَرَبِّيٓ: آری، به خدا قسم.

۵۳- ﴿مَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِين: از عذاب خدا نمی‌توانید فرار کنید.

۵۴- ﴿أَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ: غم و حسرت خود را پنهان می‌دارند.

۵۹- ﴿أَرَءَيۡتُم: به من خبر دهید.

۵۹- ﴿أَذِنَ لَكُمۡ: خدا شما را از این حلال و حرام گردانیدن باخبر ساخته است.

۵۹- ﴿تَفۡتَرُونَ: آن را به دروغ به خدا نسبت می‌دهید.

۶۱- ﴿مَا تَكُونُ فِي شَأۡنٖ: در هیچ کار مهم و قابل توجهی اقدام نمی‌کنی.

۶۱- ﴿مَا يَعۡزُبُ: پنهان نیست.

۶۱- ﴿مِّثۡقَالِ ذَرَّةٖ: هم وزن کوچک‌ترین مورچه یا گردی.

۶۵- ﴿إِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ: تنها خداست که به ملک خود غلبه و سلطه دارد.

۶۶- ﴿يَخۡرُصُونَ: هر چه که به خدا نسبت می‌دهند، دروغ می‌گویند.

۶۸- ﴿سُبۡحَٰنَه: خدای تعالی از آنچه به او نسبت می‌دهند پاک و منزه است.

۶۸- ﴿سُلۡطَٰنِۢ: حجت روشن.

۷۱- ﴿كَبُرَ عَلَيۡكُم: بر شما دشوار و پر مشقت است.

۷۱- ﴿مَّقَامِي: اقامت من درمیان شما زمان دراز.

۷۱- ﴿فَأَجۡمِعُوٓاْ أَمۡرَكُمۡ: پس به اجرای مکر و حیله خود تصمیم بگیرید.

۷۱- ﴿شُرَكَآءَكُمۡ: همراه با شریکان خود.

۷۱- ﴿غُمَّةٗ: دلتنگی شدید یا مبهم.

۷۱- ﴿ٱقۡضُوٓاْ إِلَيَّ: هرچه می‌خواهید در حق من انجام دهید.

۷۱- ﴿لَا تُنظِرُونِ: مهلتم ندهید.

۷۳- ﴿جَعَلۡنَٰهُمۡ خَلَٰٓئِفَ: آنها را جانشین غرق شدگان کردیم.

۷۴- ﴿نَطۡبَعُ: مهر می‌نهیم.

۷۸- ﴿لِتَلۡفِتَنَا: تا ما را منصرف سازی.

۸۳- ﴿أَن يَفۡتِنَهُمۡ: که فرعون آنها را شکنجه کند.

۸۵- ﴿لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ: ما را محل شکنجه قرار نده.

۸۷- ﴿تَبَوَّءَا لِقَوۡمِكُمَا...: برای قوم خود بسازید...

۸۷- ﴿قِبۡلَة: مساجد سوی کعبه یا جای ادای نماز.

۸۸- ﴿ٱطۡمِسۡ عَلَىٰٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ: اموالشان را تلف کن.

۸۸- ﴿وَٱشۡدُدۡ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ: بر دل‌های ایشان مهر بنه.

۹۰- ﴿بَغۡيٗا وَعَدۡوًا: به قصد ستم و تجاوز.

۹۱- ﴿آلۡـَٰٔنَ: آیا اکنون که به هلاکت خود یقین کردی ایمان می‌آوری.

۹۲- ﴿ءَايَةٗ: عبرتی.

۹۳- ﴿بَوَّأۡنَا: مسکن دادیم.

۹۳- ﴿مُبَوَّأَ صِدۡقٖ: منزل درست و پسندیده.

۹۴- ﴿ٱلۡمُمۡتَرِينَ: شک کنندگان.

۹۸- ﴿عَذَابَ ٱلۡخِزۡيِ: عذاب رسوایی و ذلت را.

۱۰۰- ﴿يَجۡعَلُ ٱلرِّجۡسَ: عذاب یا انتقام را می‌نهد.

۱۰۵- ﴿أَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ: همه هستی خود را صرف دین حنیف کن.

۱۰۵- ﴿حَنِيفٗا: دین پاک و جدا از همه ادیان باطل.

۱۰۸- ﴿بِوَكِيل: مراقب که کار شما به من سپرده شده باشد.

[۲] حقیقت مکر، برنامه‌ریزی محکم برای مجازات مجرم است به گونه‌ای که او باخبر نشود؛ و از عقوبت و مجازات مطلق،‌ خاص‌تر است زیرا مکر عقوبت ویژه است. (برگرفته از مقاله‌ «التعقیبات المفیدة على کتاب کلمات القرآن تفسیر وبیان للشیخ مخلوف»، نوشته‌ای دکتر محمد بن عبدالرحمن الخمیس).