تفسیر و بیان کلمات قرآن

فهرست کتاب

سورۀ احزاب

سورۀ احزاب

۱- ﴿ٱتَّقِ ٱللَّهَ: همواره از خدا بترس یا پرهیزگاری را افزون نما.

۳- ﴿وَكِيلٗا: مراقب.

۴- ﴿تُظَٰهِرُونَ مِنۡهُنَّ: آنها را مثل مادر بر خود حرام می‌کنید.

۴- ﴿أَدۡعِيَآءَكُمۡ: فرزند خوانده‌های شما را.

۵- ﴿أَقۡسَطُ: عادلانه‌تر.

۵- ﴿مَوَٰلِيكُمۡ: دوستان دینی شما هستند.

۶- ﴿أَوۡلَىٰ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ: مهربان‌تر و سودمندتر است به مؤمنان.

۶- ﴿أَزۡوَٰجُهُۥٓ أُمَّهَٰتُهُمۡ: همسرانش مثل مادرند به مسلمانان در حرمت نکاح و قدر و منزلت.

۶- ﴿أُوْلُواْ ٱلۡأَرۡحَامِ: خویشاوندان.

۷- ﴿مِيثَٰقَهُم: پیمان آنها را، هر چه برعهده دارند بجا کنند.

۷- ﴿مِّيثَٰقًا غَلِيظٗا: پیمان استوار به وفا.

۹- ﴿جَآءَتۡكُمۡ جُنُودٞ: لشکرهای بزرگ به سوی شما آمدند، روز خندق سال پنجم هجرت.

۱۰- ﴿زَاغَتِ ٱلۡأَبۡصَٰرُ: چشمها از دهشت و حیرت کج و دیگرگون شدند.

۱۰- ﴿بَلَغَتِ ٱلۡقُلُوبُ ٱلۡحَنَاجِرَ: دلها به گلو رسید، تمثیل است برای شدّت ترس.

۱۱- ﴿ٱبۡتُلِيَ ٱلۡمُؤۡمِنُون: مؤمنان در سختی‌ها آزمایش شدند.

۱۱- ﴿زُلۡزِلُواْ: از شدّت ترس بسیار مضطرب شدند.

۱۲- ﴿غُرُورٗا: وعده بیهوده یا فریب.

۱۳- ﴿يَثۡرِبَ: نام سابق مدینه است.

۱۳- ﴿لَا مُقَامَ لَكُمۡ: اینجا محل اقامت شما نیست.

۱۳- ﴿إِنَّ بُيُوتَنَا عَوۡرَةٞ: خانه‌های ما دور و بیم تجاوز دشمن در آنجا است.

۱۳- ﴿فِرَارٗا: فرار از جنگ در صف مسلمانها.

۱۴- ﴿مِّنۡ أَقۡطَارِهَا: از اطراف و نواحی مدینه.

۱۴- ﴿سُئِلُواْ ٱلۡفِتۡنَة: از آنها خواسته شود که با مسلمانها بجنگند.

۱۴- ﴿مَا تَلَبَّثُواْ بِهَآ: جنگ را به تأخیر نمی‌اندازند.

۱۷- ﴿يَعۡصِمُكُم مِّنَ ٱللَّهِ: حکم و مشیت او را از شما دور می‌کند.

۱۸- ﴿ٱلۡمُعَوِّقِينَ: گروهی از شما که مردم را از همکاری با رسول خدا منع می‌کردند.

۱۸- ﴿هَلُمَّ إِلَيۡنَا: پیش ما بیایید یا خود را به ما نزدیک بسازید.

۱۸- ﴿ٱلۡبَأۡسَ: جنگ.

۱۹- ﴿أَشِحَّةً عَلَيۡكُمۡ: به چیزهای‌که در نفع شماست بخالت می‌کنند.

۱۹- ﴿يُغۡشَىٰ عَلَيۡهِ مِنَ ٱلۡمَوۡتِ: از سختی‌ مرگ بیهوش می‌شود.

۱۹- ﴿سَلَقُوكُم: به شما طعنه می‌زنند و آزار می‌رسانند.

۱۹- ﴿بِأَلۡسِنَةٍ حِدَاد: با زبان درازی.

۱۹- ﴿أَشِحَّةً عَلَى ٱلۡخَيۡرِ: حریص بر مال و غنیمت.

۱۹- ﴿فَأَحۡبَطَ ٱللَّهُ: خدا باطل کرد.

۲۰- ﴿بَادُونَ فِي ٱلۡأَعۡرَابِ: با اعراب در بادیه بودند.

۲۱- ﴿أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ: سرمشق نیکو در همه امور.

۲۳- ﴿قَضَىٰ نَحۡبَهُ: به پیمان خود وفا کردند یا جام شهادت نوشیدند.

۲۶- ﴿ٱلَّذِينَ ظَٰهَرُوهُم: یهود بنی‌قریظه که به احزاب کمک کردند.

۲۶- ﴿صَيَاصِيهِم: از قلعه‌های مستحکم خود.

۲۶- ﴿ٱلرُّعۡبَ: ترس شدید.

۲۸- ﴿أُمَتِّعۡكُنَّ: به شما متعه طلاق بدهم.

۲۸- ﴿أُسَرِّحۡكُنَّ: طلاقتان نمایم.

۲۸- ﴿سَرَاحٗا جَمِيلٗا: طلاق حسن که ضرر و زیان در آن نیست.

۳۰- ﴿بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖ: گناه کبیره.

۳۱- ﴿مَن يَقۡنُتۡ مِنكُنَّ: هرکه از شما فرمانبرداری کند.

۳۲- ﴿فَلَا تَخۡضَعۡنَ بِٱلۡقَوۡلِ: با مردان به لهجۀ نرم و با آب و تاب سخن نگویید.

۳۳- ﴿قَرۡنَ فِي بُيُوتِكُنَّ: شما و دیگر زنان در خانه‌های خود بمانید.

۳۳- ﴿لَا تَبَرَّجۡنَ: زینتی را که ستر آن واجب است آشکار نسازید.

۳۳- ﴿ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ ٱلۡأُولَىٰ: جاهلیت پیش از اسلام.

۳۳- ﴿ٱلرِّجۡسَ: گناه یا نقص را.

۳۴- ﴿وَٱلۡحِكۡمَةِ: سیرت پیامبر یا احکام قرآن.

۳۵- ﴿ٱلۡقَٰنِتِينَ: مردانی‌که مطیع فرمان خدا هستند.

۳۶- ﴿ٱلۡخِيَرَةُ: اختیار.

۳۷- ﴿وَطَرٗا: حاجت خود را، کنایه از طلاق است.

۳۷- ﴿حَرَجٞ: هیچ گناهی.

۳۷- ﴿أَدۡعِيَآئِهِمۡ: فرزند خوانده‌هایشان، قبل از نسخ فرزند خواندگی.

۳۸- ﴿فَرَضَ ٱللَّهُ لَهُ: خدا بر او قسمت کرده یا مقدر گردانیده یا بر او حلال کرده.

۳۸- ﴿خَلَوۡاْ مِن قَبۡلُ: پیامبرانی‌که پیش از تو گذشتند.

۳۹- ﴿حَسِيبٗا: محاسب اعمال.

۴۲- ﴿بُكۡرَةٗ وَأَصِيلًا: اول و آخر روز.

۴۹- ﴿سَرَاحٗا جَمِيلٗا: رها کردن نیکو و عاری از آزار و منع واجب.

۵۰- ﴿ءَاتَيۡتَ أُجُورَهُنَّ: مهرهای ایشان را داده‌ای.

۵۰- ﴿أَفَآءَ ٱللَّهُ عَلَيۡكَ: خدا از راه غنیمت به تو داده است.

۵۱- ﴿تُرۡجِي: به تأخیر اندازی و همبستر نشوی.

۵۱- ﴿تُ‍ٔۡوِيٓ إِلَيۡكَ: همدم خود کنی و با او همبستر شوی.

۵۱- ﴿ٱبۡتَغَيۡتَ: خواستی.

۵۱- ﴿عَزَلۡتَ: کنار زده‌ای.

۵۱- ﴿ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَن تَقَرَّ أَعۡيُنُهُنَّ: این‌که خودت را در مورد معاشرت با آنها مخیر ساختیم مایه مسرت و رضایت آنهاست چون می‌دانند این کار به دستور خداست.

۵۲- ﴿رَّقِيبٗا: مراقب.

۵۳- ﴿غَيۡرَ نَٰظِرِينَ إِنَىٰهُ: منتظر پختن غذا نباشید.

۵۳- ﴿فَٱنتَشِرُواْ: پراکنده شوید و در نزد او درنگ نکنید.

۵۳- ﴿سَأَلۡتُمُوهُنَّ مَتَٰعٗا: حاجت قابل استفاده را از آنها خواستید.

۵۶- ﴿يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّ: بر پیامبر درود می‌فرستند.

۵۸- ﴿بُهۡتَٰنٗا: کاربد یا دروغ بسیار زشت.

۵۹- ﴿يُدۡنِينَ عَلَيۡهِنَّ: برخود بیندازند.

۵۹- ﴿جَلَٰبِيبِهِنَّ: چادرهای خود را.

۶۰- ﴿وَٱلۡمُرۡجِفُونَ: آنهای‌که خبرهای دروغ را پخش می‌کنند.

۶۰- ﴿لَنُغۡرِيَنَّكَ بِهِمۡ: تو را بر آنها مسلط می‌کنیم.

۶۱- ﴿ثُقِفُوٓا: یافت شوند و به دست آیند.

۶۸- ﴿ضِعۡفَيۡنِ: دو چند.

۶۹- ﴿وَجِيهٗا: با جاه و مقام و مستجاب الدعوه.

۷۰- ﴿قَوۡلٗا سَدِيدٗا: سخن درست یا راست یا پیام‌آور حق.

۷۲- ﴿عَرَضۡنَا ٱلۡأَمَانَةَ: تکالیف، اوامر و نواهی را عرضه کردیم.

۷۲- ﴿فَأَبَيۡنَ: نپذیرفتند.

۷۲- ﴿أَشۡفَقۡنَ مِنۡهَا: از خیانت در آن ترسیدند.